Reimiro
Reimiro (Rei-Miro) – tradycyjny pektorał wykonany z drewna, noszony przez mieszkańców Wyspy Wielkanocnej.
Nazwa reimiro pochodzi od używanego w Polinezji słowa rei oznaczającego ozdobę szyi (chociaż w oryginalnym znaczeniu rei to kość walenia, z której często wykonywano w Polinezji naszyjniki) oraz miro – drzewo[1].
Reimiro to ozdoba w kształcie półksiężyca, którego oba rogi z reguły są zdobione, najczęściej ludzkimi twarzami o stylizowanej formie i ogólnym zarysie przypominającym mały półksiężyc[2]. Czasami na końcach zamiast twarzy znajdowały się muszle[2], ptasie głowy[1] lub ogony wielorybów[3]. Niekiedy również sam główny półksiężyc miał nieco zmodyfikowany kształt, tak żeby przypominał ciało ptaka lub ryby[2][4]. W środkowej części wklęsłego łuku najczęściej znajdują się dwa otwory, przez które przewlekano materiał, na którym zawieszano pektorał. Tylna część reimiro jest płaska, natomiast przednia delikatnie rzeźbiona i wypolerowana[2].
Znane są co najmniej dwa egzemplarze reimiro, na których znajdują się znaki rongorongo, prawdopodobnie jednak zostały one dodane nie przez twórców pektorałów, lecz w późniejszym czasie[2].
Materiałem, z którego najczęściej wykonywano reimiro było drewno Sophora toromiro, chociaż znany jest też egzemplarz z kości walenia[2]. Wymiary reimiro mieściły się z reguły w zakresie 24–92 cm długości, 7–35 cm szerokości i ok. 3 cm grubości[2].
Reimiro przypisuje się znaczenie symboliczne, jednak nie jest ono jasne:
- według raportu niemieckiego kapitana Wilhelma Geiselera (1847/48–1891) z 1882 roku było ono symbolem rangi posiadacza, a twarze na końcach miały należeć do bóstw[2];
- norweski podróżnik Thor Heyerdahl (1914–2002) uważał, że jest ono symbolem kolonizacji Wyspy Wielkanocnej; interpretował półksiężyc reimiro jako łódź, na której przybyli pierwsi osadnicy[2];
- według antropologa Alfreda Métraux (1902–1963) reimiro było noszone podczas ceremonii sadzenia ziemniaków kūmara, a ponieważ bóg słodkich ziemniaków był równocześnie personifikacją księżyca, reimiro należałoby interpretować po prostu jako półksiężyc[1].
Reimiro było noszone z okazji świąt lub innych ważnych wydarzeń przez kobiety wysokiej rangi pochodzące z najważniejszych rodów. Wchodziło również w skład ceremonialnego stroju ariki mau (czyli najwyższego wodza lub króla), przy czym nosił on co najmniej sześć reimiro równocześnie – po dwa zawieszone na szyi i na każdym z ramion[4][1].
Wizerunek reimiro znajduje się na fladze Rapa Nui[5]. Ponadto jeden ze znaków rongorongo ma kształt remirio ()[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Alfred Métraux: Ethnology of Easter Island. Honolulu: B.P. Bishop Museum Bulletin, 1940, s. 230-232. [dostęp 2018-12-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Rei-Miro - Ritualobjekt für Fruchtbarkeit und gute Ernten?. [dostęp 2018-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-27)]. (niem.).
- ↑ Gorget (Rei Miro). Metropolitan Museum of Art. [dostęp 2018-12-06]. (ang.).
- ↑ a b Eric Kjellgren: Splendid isolation. Art of Easter Island. New Haven and London: The Metropolitan Museum of Art, New York; Yale University Press, 2001, s. 66-68. ISBN 1-58839-011-X. [dostęp 2018-12-14]. (ang.).
- ↑ Easter Island Flag. [dostęp 2018-12-06]. (ang.).