Reprezentacja Iranu w piłce nożnej mężczyzn

Reprezentacja Iranu w piłce nożnej mężczyzn (pers. ‏تیم ملی فوتبال مردان ایران‎) – męski zespół piłkarski, biorący udział w imieniu Iranu w meczach i sportowych imprezach międzynarodowych, powoływany przez selekcjonera, w którym mogą występować wyłącznie zawodnicy posiadający obywatelstwo irańskie. Reprezentacja rozgrywa swoje mecze od 1941 roku. Największe sukcesy odniosła w latach 70. XX wieku. Od 1968 do 1976 roku trzy razy z rzędu triumfowała w Pucharze Azji, a dwa lata po ostatnim zwycięstwie pierwszy raz w historii udało jej się dostać do finałów mistrzostw świata. Na boiskach Argentyny podopieczni znanego irańskiego szkoleniowca Heshmata Mohajeraniego po dwóch porażkach (z Holandią 0:3 i Peru 1:4) oraz remisie ze Szkocją 1:1 zajęli ostatecznie ostatnie miejsce w grupie.

Islamska Republika Iranu

جمهوری اسلامی ايران

Przydomek	تیم ملی (Drużyna Narodowa)
Związek	Fedrāsion-e Futbāll-e Irān (فدراسیون فوتبال ایران)
Sponsor techniczny	Majid
Trener	Amir Ghalenoei
Asystent trenera	Wahid Haszemian Karim Bageri Marijo Tot
Skrót FIFA	IRN
Ranking FIFA	20. (1613.96 pkt.)
Miejsce w rankingu Elo	27. (1801 pkt.) (18 lipca 2023)
Zawodnicy
Kapitan	Ehsan Hadżsafi
Najwięcej występów	Dżawad Nekunam (151)
Najwięcej bramek	Ali Daei (109)
Stroje domowe Stroje wyjazdowe
Mecze
Pierwszy mecz Królestwo Afganistanu 0:0 Iran (Kabul, Afganistan; 1 stycznia 1941)
Najwyższe zwycięstwo Iran 19:0 Guam (Tabriz, Iran; 24 listopada 2000)
Najwyższa porażka Turcja 6:1 Iran (Stambuł, Turcja; 28 maja 1950) Korea Płd. 5:0 Iran (Tokio, Japonia; 28 maja 1958)
Medale
Mistrzostwa Azji
1968, 1972, 1976 1980, 1988, 1996, 2004, 2019
Strona internetowa

Reprezentacja Iranu przed meczem z Angolą w 2014 roku.

Na kolejny awans do Mundialu Irańczycy musieli czekać dwadzieścia lat. W 1998 roku odnieśli także swoje pierwsze zwycięstwo na światowym czempionacie, w prestiżowym spotkaniu ze Stanami Zjednoczonymi. Wygrali wówczas 2:1, a strzelcami goli byli Hamid Reza Estili i Mehdi Mahdawikia. W pozostałych meczach ulegli jednak Niemcom 0:2 i Jugosłowianom 0:1 i po raz drugi żegnali się z turniejem już po fazie grupowej.

W Iranie piłka nożna cieszy się ogromną popularnością. Na mecze pierwszej i drugiej ligi przychodzi nawet 80 tysięcy kibiców. Futbolowa infrastruktura jest jedną z najlepszych na świecie, a pierwsze selekcje odbywają się już na początku nauki w szkołach podstawowych.

Reprezentanci kraju grają w większości w rodzimych klubach. Jedynie kilka największych gwiazd występowało na co dzień w Bundeslidze, ale większość z nich zakończyła reprezentacyjne kariery po Mundialu 2006. Właśnie z Niemiec przyjeżdżali na zgrupowania kadry – pomocnicy Ali Karimi (Bayern Monachium), Mehdi Mahdawikia (Hamburger SV) i Ferydoon Zandi z 1. FC Kaiserslautern oraz napastnik Vahid Hashemian, gracz Hannoveru. Zupełnie osobną postacią w historii irańskiego futbolu jest niedawny kapitan i lider drużyny Ali Daei, z Bayernem finalista Pucharu Mistrzów 1999, rekordzista pod względem liczby meczów i strzelonych goli w reprezentacji.

Od października 2003 do czerwca 2006 roku po raz drugi (wcześniej w 2002 roku) selekcjonerem drużyny narodowej był 52-letni Chorwat Branko Ivanković, uczeń słynnego Miroslava Blaževicia. Ivanković awansował z nią do Mundialu 2006. W Niemczech Irańczycy zdobyli tylko jeden punkt (po remisie 1:1 z reprezentacją Angoli przegrali dwa pozostałe mecze z Meksykiem 1:3 oraz Portugalią 0:2), i po turnieju zdymisjonowany został nie tylko selekcjoner, ale i prezes Irańskiego Związku Piłki Nożnej. Później irańską kadrę prowadzili kolejno Amir Ghalenoei, Parviz Mazloomi, Mansour Ebrahimzadeh, Ali Daei, Erich Rutemöller, Afszin Ghotbi, i Ali Reza Mansourian. Od 2011 roku selekcjonerem reprezentacji był Portugalczyk Carlos Queiroz. Odszedł w 2019 roku po Pucharze Azji 2019 w którym Iran odpadł w półfinale. Ponad 7-letnia praca Queiroza to rekord w historii irańskiej reprezentacji.

Historia

Udział w Mistrzostwach Świata 2014

Reprezentacja Iranu zakończyła swój udział na Mistrzostwach Świata w Brazylii, zajmując ostatnie miejsce w grupie po bezbramkowym remisie z Nigerią oraz dwóch porażkach z Argentyną 0:1 i Bośnią 1:3. Nie uzyskała tym samym awansu do 1/8 finału.

Udział w Mistrzostwach Świata 2018

Iran na mundialu w Rosji grał w grupie B razem z Portugalią, Hiszpanią oraz Marokiem. Po zwycięstwie 1:0 nad Marokańczykami Irańczycy doznali minimalnej porażki 0:1 z Hiszpanami i zremisowali 1:1 z Portugalczykami. Okazało się to jednak za mało by awansować i podopieczni Carlosa Queiroza zakończyli zmagania w turnieju na fazie grupowej.

Udział w Mistrzostwach Świata

• 1930 – 1970 – Nie brał udziału
• 1974 – Nie zakwalifikował się
• 1978 – Faza grupowa
• 1982 – Wycofał się z kwalifikacji
• 1986 – Dyskwalifikacja
• 1990 – 1994 – Nie zakwalifikował się
• 1998 – Faza grupowa
• 2002 – Nie zakwalifikował się
• 2006 – Faza grupowa
• 2010 – Nie zakwalifikował się
• 2014 – Faza grupowa
• 2018 – Faza grupowa
• 2022 – Faza grupowa

Udział w Pucharze Azji

Reprezentacja Iranu, 2009

• 1956 – Nie brał udziału
• 1960 – Nie zakwalifikował się
• 1964 – Nie brał udziału
• 1968 – Mistrzostwo
• 1972 – Mistrzostwo
• 1976 – Mistrzostwo
• 1980 – III miejsce
• 1984 – IV miejsce
• 1988 – III miejsce
• 1992 – Faza grupowa
• 1996 – III miejsce
• 2000 – Ćwierćfinał
• 2004 – III miejsce
• 2007 – Ćwierćfinał
• 2011 – Ćwierćfinał
• 2015 – Ćwierćfinał
• 2019 – Półfinał (3. miejsce)
• 2023 – Półfinał (3. miejsce)

Udział w Igrzyskach Olimpijskich

• 1900 – 1960 – Nie brała udziału
• 1964 – I runda
• 1968 – Nie brała udziału
• 1972 – I runda
• 1976 – Ćwierćfinał
• 1980 – Zakwalifikowała się, ale nie wzięła udziału z powodu bojkotu
• 1984 – Nie brała udziału, z powodu bojkotu.
• 1988 – 2012 - Nie zakwalifikowała się

Rekordziści

Stan na 21 listopada 2022

Najwięcej występów w reprezentacji.

Ali Daei - rekordzista pod względem liczby bramek w reprezentacji Iranu.

Mj	Zawodnik	Lata gry	Występy	Bramki
1	Dżawad Nekunam	2000–2015	151	39
2	Ali Daei	1993–2006	149	109
3	Ehsan Hadżsafi	od 2008	129	7
4	Ali Karimi	1998–2013	127	38
5	Dżalal Hosejni	2007–2018	115	8
6	Mehdi Mahdawikia	1996–2009	110	13
7	Andranik Tejmurijan	2005-2016	101	9
8	Karim Ansarifard	od 2009	96	29
9	Karim Bageri	1993–2010	87	50
10	Masud Szodża’i	2004-2019	87	8

Najwięcej bramek w reprezentacji.

Karim Bagheri – strzelec 50 bramek dla reprezentacji Iranu.

Mj.	Zawodnik	Lata gry	Bramki	Występy
1	Ali Daei	1993–2006	109	149
2	Karim Bageri	1993–2010	50	87
3	Sardar Azmun	2014–	45	71
4	Dżawad Nekunam	2000–2015	39	151
5	Ali Karimi	1998–2013	38	127
6	Mehdi Taremi	2015–	36	68
7	Karim Ansarifard	2009–	29	96
8	Golam Hosejn Mazlumi	1969–1977	19	48
9	Farszad Pius	1984–1994	18	34
10	Reza Ghuczanneżad	2012–2018	17	44

• Pogrubioną czcionką oznaczono piłkarzy, którzy nadal występują w kadrze.

Kapitanowie reprezentacji

Javad Nekounam - Kapitan reprezentacji w latach 2009-2015.

Mj	Lata bycia kapitanem	Zawodnik	Występy (gole) w reprezentacji
1	1984–1987, 1989–1991	Mohammad Pandżali	45 (0)
2	1987–1989, 1991–1993	Sirous Ghayeghran	40 (6)
3	1993	Hamid Derachszan	41 (9)
4	1993–1994	Farszad Pius	35 (19)
5	1996–1998	Ahmad Reza Abedzadeh	79 (0)
6	1998–1999	Nader Mohammadchani	64 (4)
7	1999–2000	Hamid Estili	82 (12)
8	2000–2006	Ali Daei	149 (109)
9	2006–2009	Mehdi Mahdawikia	111 (13)
10	2009–2015	Dżawad Nekunam	151 (39)
11	2015–2016	Andranik Tejmurijan	101 (9)
12	2016–	Aszkan Deżagah	59 (11)
13	2016–	Masud Szodża’i	87 (8)
14	2016–	Ehsan Hadżsafi	129 (7)

Trenerzy

Carlos Queiroz – trener reprezentacji w latach 2011-2019 i 2022-2023.

Imię i nazwisko	Państwo	Od	Do
Hossein Sadaghiani	Iran	15 stycznia 1941	5 marca 1951
Mostafa Salimi	Iran	5 marca 1951	2 kwietnia 1952
József Mészáros	Węgry	5 grudnia 1957	18 grudnia 1959
Hossein Fekri	Iran	1 czerwca 1961	16 marca 1966
György Szűcs	Węgry	10 września 1966	24 listopada 1967
Hossein Fekri	Iran	24 listopada 1967	26 listopada 1967
Mahmoud Bayati	Iran	26 listopada 1967	7 marca 1969
Zdravko Rajkov	Jugosławia	7 marca 1969	17 września 1970
Igor Netto	ZSRR	4 listopada 1970	10 września 1971
Parviz Dehdari	Iran	10 września 1971	7 maja 1972
Mohammad Ranjbar	Iran	7 maja 1972	25 czerwca 1972
Mahmoud Bayati	Iran	26 czerwca 1972	17 stycznia 1974
Danny McLennan	Szkocja	17 stycznia 1974	3 września 1974
Frank O’Farrell	Irlandia	3 września 1974	10 sierpnia 1975
Heshmat Mohajerani	Iran	10 sierpnia 1975	6 września 1978
Hassan Habibi	Iran	12 marca 1979	25 lutego 1982
Jalal Cheraghpour	Iran	1 marca 1982	25 listopada 1982
Mahmoud Yavari	Iran	7 sierpnia 1984	1 grudnia 1984
Nasser Ebrahimi	Iran	1 grudnia 1984	16 lutego 1985
Fereydoun Asgarzadeh	Iran	11 lutego 1986	21 lutego 1986
Parviz Dehdari	Iran	marzec 1986	22 stycznia 1989
Reza Vatankhah	Iran	22 stycznia 1989	17 marca 1989
Mehdi Monajati	Iran	30 maja 1989	22 lipca 1989
Ali Parvin	Iran	1 listopada 1989	28 października 1993
Stanko Poklepović	Chorwacja	3 października 1994	26 kwietnia 1996
Mohammad Majaeli Kohan	Iran	26 kwietnia 1996	7 listopada 1997
Valdeir Vieira	Brazylia	16 listopada 1997	28 listopada 1997
Tomislav Ivić	Chorwacja	28 listopada 1997	22 kwietnia 1998
Dżalal Talebi	Iran	3 czerwca 1998	13 października 1998
Mansour Pourheidari	Iran	3 czerwca 1998	13 października 1998
Dżalal Talebi	Iran	22 marca 2000	1 stycznia 2001
Ademar Braga	Brazylia	1 stycznia 2001	19 stycznia 2001
Miroslav Blažević	Chorwacja	24 kwietnia 2001	6 lutego 2002
Branko Ivanković	Chorwacja	6 lutego 2002	4 lutego 2003
Homajaoun Shahrokhi	Iran	4 lutego 2003	26 września 2003
Branko Ivanković	Chorwacja	26 września 2003	21 czerwca 2006
Amir Ghalenoei	Iran	8 sierpnia 2006	22 grudnia 2007
Parviz Mazloomi	Iran	16 czerwca 2007	24 czerwca 2007
Mansour Ebrahimzadeh	Iran	10 stycznia 2008	20 marca 2008
Ali Daei	Iran	20 marca 2008	28 marca 2009
Erich Rutemöller	Niemcy	28 marca 2009	22 kwietnia 2009
Afszin Ghotbi	Iran	22 kwietnia 2009	22 stycznia 2011
Ali Reza Mansourian	Iran	22 stycznia 2011	4 kwietnia 2011
Carlos Queiroz	Portugalia	4 kwietnia 2011	28 stycznia 2019
Marc Wilmots	Belgia	20 maja 2019	4 grudnia 2019
Dragan Skočić	Chorwacja	6 lutego 2020	7 września 2022
Carlos Queiroz	Portugalia	7 września 2022	31 stycznia 2023

Sponsorzy techniczni

Lata	Sponsor
1977–1978	Adidas
1993–1998	Shekari
1998–2000	Puma
2000–2004	Shekari
2004–2006	Daei Sport
2006–2007	Puma
2007–2008	Merooj
2008–2009	Daei Sport
2009–2011	Legea
2011–2012	Puma
2012–2016	Uhlsport
2016	Givova
2016–2019	Adidas
od 2019	Uhlsport

Stadion Azadi

Stadion

Reprezentacja Iranu większość swoich meczów gra na stadionie Azadi, który obecnie może pomieścić 95225 widzów. Rekord frekwencji padł podczas meczu kwalifikacyjnego do Mistrzostw Świata 1998 z Australią - 128 tysięcy widzów. Stadion ten jest czwartym największym na świecie, drugim w Azji i pierwszym na Bliskim Wschodzie. Inne stadiony na których reprezentacja Iranu rozgrywała swoje mecze to: Stadion Sahand, Stadion Takhti i Stadion Enghelab.

Linki zewnętrzne

• Reprezentacja Iranu w piłce nożnej mężczyzn w bazie FIFA (ang.)
• Oficjalna witryna związku
• RSSSF – archiwum wyników 1941-1998
• RSSSF – archiwum zawodników z największą liczbą występów i goli
• RSSSF – archiwum trenerów 1941-