Robert von Greim
Robert Ritter von Greim (ur. jako Robert Greim 22 czerwca 1892 w Bayreuth, zm. 24 maja 1945 w Salzburgu)[1] – niemiecki wojskowy, as myśliwski, ostatni dowódca hitlerowskiej Luftwaffe i ostatni feldmarszałek w historii Niemiec, żołnierz obu wojen światowych.
| 28 zwycięstw | |
| |
 feldmarszałek
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca Luftwaffe |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys
edytujBył synem bawarskiego kapitana policji. Przed I wojną światową był kadetem służącym w artylerii, przeniesionym następnie do lotnictwa (Fliegtruppe) w 1915 r. Na początku latał na samolotach dwuosobowych, wstępując do Jasta 34[2]. Dowodzony był przez słynnego niemieckiego lotnika Manfreda von Richthofena. Latał na starszych Albatrosach oraz Pfalzach. W czerwcu 1918 stoczył walkę, w wyniku której stracił osłonę górnego skrzydła, ale udało mu się wylądować. Wojnę zakończył z liczbą 28 zestrzeleń i odznaczeniami Pour le Mérite oraz Bawarskim Orderem Maksa-Józefa[3]. Ten drugi dawał mu tytuł szlachecki Ritter oraz pozwalał na używanie w nazwisku partykuły „von”[4].
W 1933 r. został zaproszony przez Hermanna Göringa do pomocy przy budowie Niemieckich Sił Powietrznych. Został wtedy mianowany dowódcą szkoły pilotów myśliwskich otworzonej potajemnie w 1933 r. w Związku Radzieckim (zgodnie z ustaleniami traktatu wersalskiego Niemcy nie mogły mieć sił powietrznych).
W 1938 r. został szefem wydziału badań nad nowymi technologiami w lotnictwie, pracującego dla Luftwaffe. Po rozpoczęciu II wojny światowej brał udział w bitwie o Anglię, za co został odznaczony przez Hitlera Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego z Liśćmi Dębu i Mieczami.
Kiedy Armia Czerwona dotarła do Berlina, a III Rzesza chyliła się ku upadkowi, generał pułkownik (Generaloberst) Greim przyleciał do atakowanego Berlina wraz ze swoją przyjaciółką – kobiecym asem myśliwskim Hanną Reitsch, z misją ewakuowania Hitlera. Hitler odrzucił tę ostatnią deskę ratunku, ale promował Greima do stopnia feldmarszałka (niem. Generalfeldmarschall) i mianował go dowódcą Luftwaffe w miejsce skompromitowanego Göringa, który w ostatnich dniach popadł w niełaskę dyktatora. Greim był więc zarówno ostatnim feldmarszałkiem mianowanym przez Hitlera, jak i ostatnim dowódcą Luftwaffe[5].
Raniony podczas lądowania, Greim nadal mógł opuścić Berlin. 8 maja 1945 dostał się do niewoli amerykańskiej. Popełnił samobójstwo 24 maja 1945 w więzieniu w austriackim Salzburgu[6]. Jego ostatnie słowa przed zażyciem cyjanku potasu brzmiały: „Jestem dowódcą Luftwaffe, ale nie mam Luftwaffe”[7]. Jego grób znajduje się na cmentarzu komunalnym w Salzburgu.
Odznaczenia
edytuj- Pour le Mérite – 8 października 1918[a]
- Krzyż Rycerski Krzyża Żelaznego z Liśćmi Dębu i Mieczami
- Krzyż Rycerski – 24 czerwca 1940
- Liście Dębu (nr 216) – 2 kwietnia 1943
- Miecze (nr 92) – 27 sierpnia 1944
- Krzyż Honorowy dla Walczących na Froncie
- Królewski Order Rodu Hohenzollernów
- bawarski Order Wojskowy Maksymiliana Józefa – 23 października 1918
- bawarski Order Zasługi Wojskowej IV Klasy
- Krzyż Żelazny (1914) I Klasy z okuciem ponownego nadania 1939
- Krzyż Żelazny (1914) II Klasy z okuciem ponownego nadania 1939
Uwagi
edytuj- ↑ Niektóre źródła podają datę 14 października 1918.
Przypisy
edytuj- ↑ Robert Ritter von Greim. Munzinger Biographie [online], www.munzinger.de [dostęp 2020-07-09] (niem.).
- ↑ Braatz 2016 ↓, s. 87.
- ↑ Franks, Bailey i Guest 1993 ↓, s. 119–120..
- ↑ Braatz 2016 ↓, s. 234.
- ↑ Joachimstahaler 1999 ↓, s. 116–117.
- ↑ Wistrich 2001 ↓, s. 84.
- ↑ Nazis Explain Defeat. Air War College. [dostęp 2024-07-31]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Kurt Braatz: Robert von Greim: Jagdflieger im Ersten Weltkrieg. T. Vol. I. Moosburg: Verlag, 2016. ISBN 978-3-9818324-0-2. (niem.).
- Norman L. R. Franks, Frank W. Bailey, Russell Guest: Above the Lines: The Aces and Fighter Units of the German Air Service, Naval Air Service and Flanders Marine Corps, 1914–1918. Grub Street, 1993. ISBN 978-0-948817-73-1. (ang.).
- Anton Joachimstahaler: The Last Days of Hitler: The Legends - The Evidence - The Truth. London: Brockhampton Press, 1999. ISBN 1-86019-902-X. (ang.).
- Greim, Robert Ritter von. W: Robert S. Wistrich: Who's Who in Nazi Germany. Wyd. 3rd ed. Routledge, 2001. ISBN 978-0-415-26038-1. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- The Aerodrome: Robert von Greim (lista zwycięstw). [dostęp 2009-07-08]. (ang.).