Rusłana Łyżyczko
Rusłana Stepaniwna Łyżyczko (ukr. Руслана Степанівна Лижичко; ur. 24 maja 1973 we Lwowie) – ukraińska piosenkarka, kompozytorka, producentka muzyczna, polityk, z wykształcenia dyrygentka i pianistka. Ambasadorka dobrej woli UNICEF. Zwyciężczyni 49. Konkursu Piosenki Eurowizji (2004) z utworem „Wild Dances”.
Rusłana Łyżyczko (2015) | |
Imię i nazwisko |
Rusłana Stepaniwna Łyżyczko |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1973 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Aktywność |
od 1996 |
Wydawnictwo |
Comp Music, EMI, Warner Music Group (od 2008) |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujKariera zawodowa
edytujKarierę muzyczną rozpoczęła w 1996, zwyciężając z utworem „Oj, letili dyki husi” na festiwalu Słowiański Bazar w Witebsku. W tym samym roku otrzymała nominację do tytułu ukraińskiej piosenkarki roku, a klip do piosenki „Dzwinkij witer” zdobył tytuł teledysku roku. Jej producentem muzycznym został Ołeksandr Ksenofontow, z którym w 1995 zawarła związek małżeński[1]. W 1997 wzięła udział w świątecznym projekcie L’viv Christmas. W 1998 wydała album pt. Myt’ wesny / Dzwinkyj witer[2], zdobyła tytuł osobowości roku, jej singel „Switanok” otrzymał miano piosenki roku, a nakręcony do tego utworu teledysk wyróżniono tytułem klipu roku. Kilka miesięcy później ukazała się jej pierwsza płyta koncertowa o takim samym tytule[3].
W 1999 pracowała nad świątecznym musicalem Ostanne rizdvo 90-ch, który kilka miesięcy później został mianowany ukraińskim filmem roku. W kolejnych latach wydała także płyty Najkraszcze (2001)[4], Dobryj weczir, tobi… (2002) i Dyki tanci (2003), za którego sprzedaż w nakładzie ponad 100 tys. sprzedanych egzemplarzy otrzymała status platynowej płyty[5].
W 2004 została wybrana na reprezentantkę Ukrainy w 49. Konkursie Piosenki Eurowizji w Stambule (z utworem „Wild Dances”)[6][7][8][9]. Na przełomie kwietnia i maja odbyła europejską trasę promocyjną[10][11][12]. Przed konkursem była jedną z faworytek dziennikarzy i bukmacherów do wygrania konkursu[13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23]. 12 maja wystąpiła w półfinale i z drugiego miejsca awansowała do rozgrywanego trzy dni później finału[24][25][26], w którym zajęła pierwsze miejsce po zdobyciu 280 punktów (w tym najwyższych not 12 punktów z ośmiu krajów)[27]. Po wygranej przekazała wykorzystaną podczas występu trombitę na aukcję charytatywną Lions’ Club we Lwowie[28]. Wkrótce wyruszyła w europejską trasę koncertową[29][30][31][32][33]. Na początku czerwca trafiła do szpitala z powodu przemęczenia, nieregularnego odżywiania się oraz braku odpoczynku; nie zaprzestała jednak dalszych występów[34]. W lipcu wystąpiła w programie rozrywkowym Tien om te zien we Flandrii, w którym zaśpiewała z Xandee[35] oraz wydała swój pierwszy anglojęzyczny album studyjny pt. Wild Dances[36], który niedługo po premierze zdobył status podwójnej platynowej płyty na Ukrainie[5]. Płyta promowana była przez singel „Dance with the Wolves”, inspirowany pomarańczową rewolucją, którą artystka aktywnie wspierała. Materiał na album nagrywany był w Criteris Studios w Miami[37][38]. Również w lipcu została zaproszona przez firmę Samsung Electronics Ukraine do udziału w biegu z olimpijską pochodnią przed Letnimi Igrzyskami Olimpijskimi w Atenach[39][40]. W sierpniu zagrała koncert we Lwowie z okazji swojego zwycięstwa na Eurowizji[41]. We wrześniu zdobyła nagrodę dla najlepiej sprzedającego się artysty Ukrainy podczas ceremonii World Music Awards w Las Vegas[42][43]. W międzyczasie zagrała kilkanaście koncertów w ramach europejskiej trasy promocyjnej[44][45][46].
W listopadzie 2004 nagrała w Belgii piosenkę „Lutshjee bulo” we współpracy z Helmutem Lottim[47]. Pod koniec miesiąca rozpoczęła trasę koncertową z nowymi występami, premierowy koncert zagrała w Pałacu Sportu w Kijowie[48]. Wcześniej wzięła udział w koncercie charytatywnym Warme Winter[49]. W grudniu wystąpiła m.in. jako gość muzyczny 43. Festivali i Këngës w Albanii[50]. W 2005 wydała kolejny anglojęzyczny album pt. Club’in, promowany m.in. przez singel „The Same Star”[51][52]. Wystąpiła także jako gość w finale andorskich eliminacji eurowizyjnych Desitja’m sort[53]. W lutym pojawiła się na cypryjskich selekcjach, w tym jako członkini komisji jurorskiej[54]. W kwietniu odebrała statuetkę za najlepiej sprzedający się singel zagraniczny („Wild Dances”) na gali rozdania nagród muzycznych Arion w Grecji[55]. Po śmierci papieża Jana Pawła II zawiesiła występy publiczne na kilka tygodni[56]. W maju 2005 powróciła do aktywności zawodowej, grając m.in. charytatywny koncert w Kijowie[57][58]. W marcu 2008 wydała swój szósty ukraińskojęzyczny album studyjny pt. Amazonka[59][60]. We wrześniu zaprezentowała trzecią anglojęzyczną płytę pt. Wild Energy[61], która promowała singlem „Moon of Dreams”. Użyczyła także głosu w grze Grand Theft Auto IV, wcielając się w rolę didżejki stacji radiowej Vladivostok FM. W 2009 była gościem podczas szóstej edycji festiwalu piosenki azjatyckiej w Seulu. W 2011 została jedną z jurorek programu Hołos krajiny. W kwietniu 2012 wydała album Ej-fori-ja, który nagrywała w Stanach Zjednoczonych[62]. W lipcu 2013 ukazała się anglojęzyczna wersja płyty pt. My Boo! (Together!)[63].
W 2014 zawiesiła karierę muzyczną w związku z aktywnością polityczną i społeczną po protestach w Kijowie. W 2017 wydała singel „Ja lublu”, który nagrała też w wersji anglojęzycznej (pt. „It’s Magical”)[64][65]. W maju tegoż roku wystąpiła gościnnie w Kijowie w finale 62. Konkursu Piosenki Eurowizji[66].
Działalność polityczna
edytujW 2004 została skrytykowana za wsparcie środowiska LGBT oraz za przyjęcie zaproszenia do występu podczas międzynarodowego obozu letniego dla młodych homoseksualistów w Holandii[67]. Po wygraniu 49. Konkursu Piosenki Eurowizji została doradczynią premiera Wiktora Janukowycza do spraw społecznych[68]. Jesienią tego samego roku aktywnie wspierała wydarzenia związane z pomarańczową rewolucją[69]. W 2005 teledysk do piosenki „Dance with the Wolves” został ocenzurowany w Rosji, ponieważ zrealizowano go na placu Niepodległości w Kijowie[70]. W tym czasie artystka ogłosiła kilkudniowy protest głodowy, aby wesprzeć Wiktora Juszczenkę[71][72][73]. Niedługo potem wystosowała specjalny list do byłych uczestników Konkursu Piosenki Eurowizji oraz wszystkich nominowanych do World Music Awards 2004, w którym zwróciła się o wsparcie dla Ukrainy[74]. W listopadzie 2004 wystosowała oświadczenie do mediów, w którym m.in. wyraziła swoje poparcie polityczne dla Wiktora Juszczenki oraz zachęcała obywateli do brania świadomego udziału w wyborach prezydenckich[75]. W grudniu, na zaproszenie Vytautasa Landsbergisa, wzięła udział w posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego[76].
W latach 2006–2007 sprawowała mandat deputowanej do Rady Najwyższej z ramienia Bloku Nasza Ukraina. Podczas wyborów prezydenckich w 2010 popierała kandydaturę Julii Tymoszenko, biorąc aktywny udział w jej kampanii wyborczej. Uczestniczyła także w protestach w Kijowie, zapoczątkowanych w listopadzie 2013. W 2014 otrzymała honorowe obywatelstwo Lwowa[77].
Życie prywatne
edytujJest córką Ukraińca Stepana Łyżyczki oraz Rosjanki Niny Arkadiewnej[78]. W 1995 zawarła związek małżeński z Ołeksandrem Ksenofontowem[1].
Dyskografia
edytujAlbumy studyjne
edytuj- Myt' wesny / Dzwinkyj witer (1998)
- Ostanne rizdvo 90-ch (1999)
- Najkraszcze (2001)
- Dobryj weczir, tobi… (2002)
- Dyki tanci (2003; reedycja w 2004)
- Wild Dances (2004; reedycja w 2005)
- Club'in (2005)
- Amazonka (2008)
- Wild Energy (2008)
- Ej-fori-ja (2012)
- My Boo (Together!) (2013)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Teo Vatmanidis: Married Ruslana admits her fondness of Sakis!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-23. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Руслана, Ruslana – Дзвінкий Вітер Мить Весни. discogs.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Руслана* – Мить Весни / Дзвінкий Вітер Live. discogs.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Ruslana – Najkrashche (2001). cd-lexikon.de. [dostęp 2014-12-13]. (niem.).
- ↑ a b Roel Philips: Double platinum for Wild dances album in Ukraine. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-08. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Oliver Rau: Ukraine to rethink their preselection format. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-06-27. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Edwin van Gorp: Ukraine chooses internally, just as last year. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-21. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ukrainians send Ruslana Lyzhicko to 2004 contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-29. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Deo Grech: Ukraine presents song tonight in… Malta!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-14. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana gives concert on Iceland 9th April. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-04. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Live chat with Ruslana ended!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-03. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Gordon Roxburgh: Ruslana: „Starting to conquer the world”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Bet365: Belgium to win Eurovision Song Contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-27. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Kemal Shahin: William Hill: Belgium to go one better this year!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-08. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: TV1: Belgium 12 points. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-12. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Kemal Shahin: Blue Square bookmakers: Sweden to win. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-20. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: William Hill changes betting odds drastically. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-21. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: William Hill: Greece first, Ukraine second in bets. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-08. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana's Wild dances wins Europrediction. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-11. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: William Hill: Greece still favourite to win. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-11. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Many press attention for Belgian rehearsal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-09. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Xandee: „I still believe in a victory”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-15. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Kemal Shahin: Big Poll correctly predicts Ukraine as the winner!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Gordon Roxburgh: Serbia & Montenegro wins qualifier round. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Eurovision Song Contest 2004 Semi-Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana immediately live on Ukraine television. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-13. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Eurovision Song Contest 2004 Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana's trembita put up for charity auction. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-30. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Teo Vatmanidis: Ruslana in Greece and the Netherlands. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-29. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Barry Viniker: Wild dances video released on The Box. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-02. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana paid quick visit to Amsterdam. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-02. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Edwin van Gorp: Ruslana invites competitiors for concert. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-04. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana on a trip to Greece. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-29. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Julia Ostromogilska: Ruslana in hospital: tiredness catches up with her. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-02. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana and Xandee to record a duet?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-26. [dostęp 2022-04-14]. (ang.).
- ↑ Руслана* – Wild Dances. discogs.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Julia Ostromogilska: Ruslana's new album out in September. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-28. [dostęp 2014-12-22]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana's new single: Dance with the wolves. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-07. [dostęp 2014-12-22]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana to carry the Olympic torch. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-04. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ The Olympic flame reaches Kiev. olympic.cn, 2004-07-07. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana's victory concert on 24th August in Lviv. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-08-20. [dostęp 2014-12-22]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana to receive a World Music Award/. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-08-11. [dostęp 2014-12-22]. (ang.).
- ↑ Ruslana among winners at World Music Awards in Las Vegas. ukrweekly.com, 2004-10-17. [dostęp 2014-12-22]. (ang.).
- ↑ Oliver Rau: Ruslana wants to drink vodka with Stefan Raab. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-10. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana on promotional tour through Europe. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-14. [dostęp 2014-12-22]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana in concert on LRT tonight. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-31. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Second hit for Ruslana in Belgium. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-04. [dostęp 2015-04-06]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana to present new show in Sports Palace. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-17. [dostęp 2015-04-06]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana and Urban Trad see for a warm winter. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-28. [dostęp 2015-04-06]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Tose Proeski, Anjeza and Ruslana guests in Albania. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-14. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
- ↑ Ruslana – Club'In. discogs.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana releases 'The same star' on 16th May. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-11. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Ruslana to sing in Andorran final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-13. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Evridiki and Ruslana guest stars in Cypriot final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-10. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Roel Philips: Sakis, Helena, Ruslana & Michalis win Greek award. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-06. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana mourns after Pope's death. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-05. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Ruslana to give charity concert on 17th May. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-30. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Participants invited for Ruslana's charity concert. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-16. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Ruslana – Amazonka. allmusic.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Руслана* – Амазонка. discogs.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Ruslana – Wild Energy. discogs.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Руслана* – Ей-форi-Я. discogs.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Ruslana – My Boo! (Together!). discogs.com. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Я люблю – Single by Ruslana. itunes.apple.com. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
- ↑ It's Magical – Single by Ruslana. itunes.apple.com. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
- ↑ Ruslana returns!. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv, 2017-05-04. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana advocates tolerance gay movement Ukraine. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-10. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Jarmo Siim: Ruslana: Prime Minister's new advisor. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-20. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
- ↑ Oliver Rau: Eurovision to celebrate the new Ukraine. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-06. [dostęp 2014-12-25]. (ang.).
- ↑ Paweł Jurczak: Ruslana censored in Russia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-22. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Paweł Jurczak: Ruslana on hunger strike!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-24. [dostęp 2014-12-25]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana ends hunger strike. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-28. [dostęp 2014-12-25]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Spiegel Online interviewed Ruslana. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-05. [dostęp 2018-04-04]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana addresses stars in letter. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-02. [dostęp 2014-12-25]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana makes political statement. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-19. [dostęp 2015-04-06]. (ang.).
- ↑ Sietse Bakker: Ruslana goes to European Parliament. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-09. [dostęp 2015-02-28]. (ang.).
- ↑ Співачка Руслана стала «Почесним громадянином Львова». zaxid.net, 2014-05-03. [dostęp 2014-06-18]. (ukr.).
- ↑ Barry Viniker: Ukraine's joy at Istanbul Victory. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-18. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona piosenkarki. [dostęp 2014-06-18]. (ang. • ukr. • ros. • niem.).