Saint Lucia
ⓘSaint Lucia (wym. [seɪnt ˈluʃə]) – państwo w Ameryce Środkowej na Morzu Karaibskim, na wyspie o tej samej nazwie należącej do archipelagu Wysp Nawietrznych, części Małych Antyli.
| |||||
Dewiza: The Land, The People, The Light (Ziemia, Naród, Światło) | |||||
Hymn: Sons and Daughters of Saint Lucia (Synowie i córki Saint Lucia) | |||||
Hymn królewski: God Save the King (Boże, chroń Króla) | |||||
Ustrój polityczny | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | |||||
Data powstania |
22 lutego 1979 | ||||
Władca | |||||
Gubernator generalny |
p.o. Errol Charles | ||||
Premier | |||||
Powierzchnia |
616 km²[1] | ||||
Populacja (2017) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
268 os./km² | ||||
Kod ISO 3166 |
LC | ||||
Waluta |
dolar wschodniokaraibski (XCD) | ||||
Telefoniczny nr kierunkowy |
+1 758 | ||||
Domena internetowa |
.lc | ||||
Kod samochodowy |
WL | ||||
Kod samolotowy |
J6 | ||||
Strefa czasowa |
UTC -4 | ||||
Język urzędowy | |||||
Religia dominująca | |||||
PKB (2023) • całkowite • na osobę |
|||||
PKB (PSN) (2023) • całkowite • na osobę |
| ||||
Położenie na mapie |
Ustrój polityczny
edytujMonarchia konstytucyjna, członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Konstytucja została uchwalona w 1979. Głową państwa jest monarcha brytyjski, reprezentowany przez mianowanego przez siebie gubernatora generalnego. Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu, złożonego z 11-osobowego senatu, mianowanego przez gubernatora i 17-osobowej Izby Zgromadzenia, wybieranej na 5 lat w wyborach powszechnych. Władza wykonawcza należy do rządu powoływanego przez gubernatora na wniosek premiera i odpowiedzialnego przed Izbą Zgromadzenia. Na premiera gubernator powołuje przywódcę większości w Izbie Zgromadzenia.
Geografia
edytujWyspa górzysta (wys. do 950 m), pochodzenia wulkanicznego – w zachodniej części wyspy kaldera wulkanu Qualibou (wys. 777 m), Ostatnia erupcja 1766 rok. Wzdłuż wybrzeża występują rafy koralowe. Klimat równikowy wilgotny. Latem i jesienią silne cyklony. Gorące źródła mineralne.
- Najwyższe miejsce: Mount Gimie 950 m n.p.m.
- Najniższe miejsce: Ocean Atlantycki 0 m n.p.m.
Historia
edytujWyspa pierwotnie zamieszkana przez Karaibów pochodzących z rejonu Gujany w Ameryce Południowej, którzy zasiedlali Antyle począwszy od III w. p.n.e.[4] Odkryta prawdopodobnie w 1502 przez Krzysztofa Kolumba. Po raz pierwszy została skolonizowana przez Francuzów w 1635, 25 lat później, w roku 1660, został podpisany traktat z tubylcami[5]. Niedługo później Saint Lucia zainteresowali się Brytyjczycy, była przez długi czas przedmiotem sporu pomiędzy potęgami, przechodziła przez lata z rąk do rąk. W 1814 r. podpisano Traktat Paryski, na mocy którego Francuzi zrzekli się wyspy. W tamtym okresie na Saint Lucia sprowadzano masowo afrykańskich niewolników. Ten proceder został w roku 1834 zakazany prawnie[5]. W latach 1958–1962 wyspa była częścią Federacji Indii Zachodnich. Od 1967 terytorium stowarzyszone z Wielką Brytanią. Od 22 lutego 1979 niepodległe, urząd premiera objął wtedy John Compton, którego w tym samym roku zastąpił Allan Louisy. W 1981 Louisy zrezygnował z funkcji premiera, zastąpił go Winston Cenac. Compton w 1982 odzyskał władzę jako szef rządu utworzonego przez Partię Pracy. Ponownie został premierem w 1987 i 1992. W 1997 premierem został Kenny Anthony.
Od 1990 działa na rzecz unii ekonomicznej i politycznej z Dominiką, Grenadą oraz Saint Vincent i Grenadynami.
Gospodarka
edytujPodstawą gospodarki państwa jest turystyka, generująca 80% PKB. Udział produkcji przemysłowej w PKB to 16%, rolnictwa – 3%. W latach 2008−2012 Saint Lucia rozwijała się w tempie nie przekraczającym 1%, do czego przyczynił się ogólnoświatowy kryzys gospodarczy i huragan z 2010, który zniszczył uprawy bananowców. W 2013 roku relacja długu publicznego do PKB osiągnęła wartość 73,6%, średnia inflacja wyniosiła 1,5%, natomiast bezrobocie sięgnęło 21,4%. Liczba odwiedzających wyspę w roku 2013 była o 3,2% większa porównaniu z 2012. Wydatki turystów na Saint Lucia w tym czasie wzrosły o 10,1%, w związku z poprawą sytuacji na rynku Stanów Zjednoczonych[6]. W 2009 na Saint Lucia przybyło 98 685 turystów ze Stanów Zjednoczonych, 28 563 z Kanady, 8619 z Europy oraz 64 424 z innych krajów czy obszarów[7].
W 2012 roku głównymi partnerami w eksporcie były: Stany Zjednoczone (34%), Trynidad i Tobago (23,2%), UE (17%), Barbados (8,5%) oraz Saint Vincent i Grenadyny (3%), natomiast w imporcie: Stany Zjednoczone (42,6%), Trynidad i Tobago (23,8%), UE (8,4%), Japonia (4,3) oraz Barbados (3,5%)[6].
Saint Lucia jest członkiem organizacji regionalnych: OPA (Organizacja Państw Amerykańskich), Organizacja Państw Wschodniokaraibskich (OECS), CARICOM, CARIFORUM, ALBA, Petrocaribe. Należy do wyspecjalizowanych agend ONZ, m.in. UNCTAD, UNESCO i FAO[6].
Głównymi zasobami naturalnymi Saint Lucia są lasy i zasoby geotermalne[6]. W uprawie dominują banany, mango, palmy kokosowe, ananasy, kakaowce, drzewka cytrusowe, pochrzyn, papryka i imbir. Eksportowymi towarami są banany, odzież, orzechy i olej kokosowy, cytrusy[8] i awokado[6].
Podział administracyjny
edytujDemografia
edytuj85,3% populacji stanowią czarnoskórzy, osoby o mieszanej etniczności 10,9% a 2,2% osoby pochodzenia Hinduskiego, pozostali 1,6%, osoby o nieokreślonej przynależności 0,1% (stan w 2010)[1].
W 2005 alfabetyzacja mieszkańców wyniosła 90%. Przewidywana długość życia kobiet wyniosła 77 lat, mężczyzn – 70[8].
Religia
edytujStruktura religijna kraju w 2010 roku według The World Factbook[1]:
- katolicy – 61,5%,
- protestanci – 27,8%:
- adwentyści dnia siódmego – 10,4%,
- zielonoświątkowcy – 8,5%,
- pozostali (ewangelikalni, baptyści, anglikanie, Kościół Boży i inni) – 8,9%,
- bez religii – 5,9%,
- rastafarianie – 1,9%,
- niesprecyzowani – 1,4%,
- świadkowie Jehowy – 1,1%,
- pozostałe religie – 0,4%.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Central America and Caribbean :: Saint Lucia. [w:] The World Factbook [on-line]. CIA, 1 września 2015. [dostęp 2015-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-30)].
- ↑ The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], cia.gov [dostęp 2017-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-30] (ang.).
- ↑ a b c d Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-22]. (ang.).
- ↑ Hilary Mcd. Beckles , Kalinago (Carib) Resistance to European Colonisation of the Caribbean, „A Journal of Caribbean Culture”, 38, 1992, s. 1-124, DOI: 10.1080/00086495.1992.11671757 .
- ↑ a b St Lucia profile – Timeline, „BBC News”, 28 maja 2018 [dostęp 2022-08-17] (ang.).
- ↑ a b c d e Saint Lucia. Informator Ekonomiczny Ministerstwa Spraw Zagranicznych, 1 września 2014. [dostęp 2015-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-09)].
- ↑ Agata Karkoszka: Analiza Rynku Turystycznego Saint Lucia. AWF Kraków, Wydział Turystyki i Rekreacji, 23 listopada 2012. [dostęp 2015-09-03].
- ↑ a b Wielki Encyklopedyczny Atlas Świata. T. 16. Ameryka Środkowa. Warszawa: PWN, 2006, s. 57–58. ISBN 978-83-01-14931-4.