Serbia i Czarnogóra

Serbia i Czarnogóra (serb. Србија и Црна Гора / Srbija i Crna Gora), Związek Państwowy Serbii i Czarnogóry (serb. Државна Заједница Србија и Црна Гора / Državna Zajednica Srbija i Crna Gora) – dawne państwo w Europie Południowej, powstałe 4 lutego 2003 roku w miejsce dotychczasowej Federacyjnej Republiki Jugosławii i istniejące do 5 czerwca 2006 roku, kiedy po proklamowaniu niepodległości przez Czarnogórę (3 czerwca 2006) parlament Republiki Serbii uznał Serbię za prawnego kontynuatora państwowości Serbii i Czarnogóry.

Związek Państwowy Serbii i Czarnogóry

Државна Заједница Србија и Црна Гора
Državna Zajednica Srbija i Crna Gora

2003–2006
Herb Flaga
Hymn: Hej, Sloveni (Hej, Słowianie)
Ustrój polityczny	republika federalna
Stolica	Belgrad
Data powstania	4 lutego 2003
Data likwidacji	3–5 czerwca 2006
Prezydent	Svetozar Marović
Powierzchnia	102 350 km²
Populacja (2005) • liczba ludności	10 829 175
• gęstość	105 os./km²
Kod ISO 3166	CS
Waluta	dinar serbski euro (CSD, EUR/€)
Telefoniczny nr kierunkowy	+381
Domena internetowa	.yu
Kod samochodowy	SCG
Strefa czasowa	UTC +1 – zima UTC +2 – lato
Język urzędowy	serbski / czarnogórski
Położenie na mapie

Geografia

• Lokalizacja: południowo-wschodnia Europa
• Stolica: Belgrad
• Całkowita granica lądowa: 2246,00 km
• Długość wybrzeża: 199,00 km
• Długość granic z sąsiadującymi państwami:
  • Albania 287 km
  • Bośnia i Hercegowina 527 km
  • Bułgaria 318 km
  • Chorwacja 266 km
  • Macedonia 221 km
  • Rumunia 476 km
  • Węgry 151 km
• Najwyższy punkt: Đeravica (Gjerovica) 2656 m n.p.m.
• Najniższy punkt: Morze Adriatyckie 0 m n.p.m.
• Kod samochodowy: SCG

Ważniejsze miasta: Belgrad, Kragujevac, Nisz, Nowy Sad, Pančevo, Podgorica, Subotica.

Środowisko naturalne

Parki Narodowe na terenie Serbii i Czarnogóry:

• Serbia
  • Đerdap (Nacionalni Park Đerdap) – 63,7 tys. ha
  • Kopaonik (Nacionalni Park Kopaonik) – 11,8 tys. ha
  • Tara (Nacionalni Park Tara) – 19,2 tys. ha
  • Sar Planina (Nacionalni Park Sar Planina) – 39 tys. ha
  • Fruška gora (Nacionalni Park Fruška Gora) – 25,4 tys. ha
• Czarnogóra
  • Durmitor (Nacionalni Park Durmitor) – 39 tys. ha
  • Lovcen (Nacionalni Park Lovcen) – 6,4 tys. ha
  • Biogradska gora (Nacionalni Park Biogradska gora) – 5,4 tys. ha
  • Jezioro Szkoderskie (Nacionalni Park Skadarsko jezero) – 40 tys. ha

Religia (2000)

• Prawosławie: 54,36%
• Islam: 16,2%
• Katolicyzm: 5,12%
• Protestantyzm: 2,15%:
  • Zielonoświątkowcy: 0,9%
  • Luteranizm: 0,5%
  • Kalwinizm: 0,2%
• Świadkowie Jehowy: 0,1%

Historia

Porozumienie z 14 marca 2002 roku, wynegocjowane za pośrednictwem Unii Europejskiej, podpisane przez prezydenta Jugosławii Vojislava Koštunicę i prezydenta Czarnogóry Mila Đukanovicia, przewidywało utworzenie przez Serbię i Czarnogórę luźnej federacji pod nazwą „Serbia i Czarnogóra”. 9 kwietnia 2002 roku parlamenty obu republik opowiedziały się za porozumieniem. Po 3 latach obie republiki miały prawo rozpisać referenda w sprawie ogłoszenia własnej niepodległości. Federalny parlament jugosłowiański uchwalił, po dziewięciomiesięcznych negocjacjach, akt konstytucyjny, proklamowany 4 lutego 2003 roku. Nowe państwa miały wspólne:

• prezydenta federalnego i 4 ministrów
• jednoizbowy parlament
• politykę obronną
• politykę zagraniczną
• miejsce w ONZ

Osobne natomiast były:

• urzędy prezydentów
• rządy
• parlamenty
• waluta (Serbia – dinar serbski, Czarnogóra – euro)
• służby celne
• policja
• Sąd Konstytucyjny
• polityka gospodarcza

Istnienie federacji stanęło pod znakiem zapytania 21 maja 2006 roku, gdy mieszkańcy Czarnogóry w referendum opowiedzieli się za separacją i powołaniem niezależnego państwa. Rozpad stał się faktem 3 czerwca 2006 po ogłoszeniu Deklaracji Niepodległości przez parlament Czarnogóry.

Podział administracyjny kraju

Podział państwa

Nazwa terytorium	Nazwa oficjalna	Nazwa cyrylicą	Powierzchnia
Serbia	Republika Srbija	Република Србија	88 361 km²
Czarnogóra	Republika Crna Gora	Република Црна Гора	13 812 km²
Kosowo	Kosovo i Metohija	Косово и Метохија	10 887 km²
Wojwodina	Autonomna Pokrajina Vojvodina	Аутономна Покрајина Војводина	21 500 km²

• 
  Flaga Serbii
• 
  Flaga Czarnogóry
• 
  Flaga Wojwodiny

Ustrój polityczny

Federacja Serbii i Czarnogóry była republiką federacyjną. Władza ustawodawcza należała do parlamentu federacyjnego, tzw. Rady Obywatelskiej i Rady Republik (od 2005 nie funkcjonowały z powodu bojkotu ze strony Czarnogóry). Rada Obywatelska składała się ze 138 członków (108 Serbia i 30 Czarnogóra), wybieranych w wyborach bezpośrednich, natomiast Rada Republik składała się z 40 członków, mianowanych po połowie przez parlamenty krajowe Serbii i Czarnogóry. Obie republiki federacji miały własne parlamenty, prezydentów i rządy. Prezydent federacji był wybierany wspólnie przez Radę Obywatelską i Radę Republik. Władzę wykonawczą sprawował rząd federalny.

Zobacz też

• Serbia
• Czarnogóra
• Jugosławia