Wikipedia

Siedliska Sławęcińskie

wieś w województwie podkarpackim

Siedliska Sławęcińskie – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Skołyszyn[5][6].

Siedliska Sławęcińskie
wieś
Ilustracja
Widok od południa
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

jasielski

Gmina

Skołyszyn

Liczba ludności (2021)

216[2][3]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-242[4]

Tablice rejestracyjne

RJS

SIMC

0360260[5]

Położenie na mapie gminy Skołyszyn
Mapa konturowa gminy Skołyszyn, po prawej znajduje się punkt z opisem „Siedliska Sławęcińskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Siedliska Sławęcińskie”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Siedliska Sławęcińskie”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Siedliska Sławęcińskie”
Ziemia49°44′32″N 21°21′55″E/49,742222 21,365278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Widok na wieś z Przysiek
Stacja Kontroli Pojazdów

W roku 2021 we wsi mieszkało 216 mieszkańców, z czego 48,6% stanowiły kobiety, a 51,4% mężczyźni[2].

Integralne części wsi Siedliska Sławęcińskie[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0360276 Dół część wsi
0360282 Granice część wsi

Miejscowość leży nad rzeką Ropą[7] przy drodze krajowej nr 28 na trasie Gorlice - Jasło, oraz w pobliżu linii kolejowej nr 108[2] z najbliższą stacją w Przysiekach.

Położenie geograficzne

edytuj

Siedliska Sławęcińskie leżą w Obniżeniu Gorlickim (513,66) na Pogórzu Karpackim w południowo-wschodniej Polsce. Wieś graniczy od północy z Bączalem Dolnym, od wschodu z Przysiekami, od południa z Pustą Wolą i od strony zachodniej ze Sławęcinem. Najbliższymi miastami są: Jasło (województwo podkarpackie) w odległości 7,7 kilometra i Biecz (województwo małopolskie) odległy o 7,4 kilometra[2]. Jest to niewielka wieś o obszarze 139,3 ha. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

W Siedliskach Sławęcińskich znajduje się fragment specjalnego obszaru ochrony siedlisk w ramach sieci Natura 2000 o nazwie „Wisłoka z dopływami” i obejmuje obszar koryta rzeki Ropy wraz z wiklinami nadrzecznymi.

Historia

edytuj

Siedliska Sławęcińskie założono na prawie niemieckim w 1398 roku na bazie istniejącej już osady[8]. W ten sposób weszły w skład dóbr królewskich i jako tenuta (dzierżawa) dość często zmieniały użytkownika. I tak w 1451 roku wymieniana była Katarzyna Budziszowska; w 1472 roku Jan Oświęcim; w 1476 roku Jan Brzeziński; w 1480 roku Paweł z Klęczan; w 1496 roku Jan z Klęczan; w 1502 roku Jan i Stanisław Winiarscy ze Skryszowa; w 1508 roku Jan Milorad ze Sławęcina jako posiadacze Siedlisk Sławęcińskich. W XVI wieku Siedliska Sławęcińskie weszły w skład klucza dóbr królewskich czyli starostwa niegrodowego z siedzibą w Trzcinicy, do którego należały jeszcze Przysieki, Pusta Wola i Jareniówka[9].

W 1581 roku starostwo trzcinickie należało do hr. Zofii Ocieskiej[9].; wieś dzierżawi Taszycki i są to: półtora łana kmiecego, 3 zagrody z rolą, 1 komornik z bydłem i 5 komorników bez bydła[10].

W 1595 roku klucz trzcinicki trzymał Joachim Ocieski kanclerz koronny, starosta olsztyński (zm. 1613 r.) najmłodszy syn Jana i Zofii Ocieskich. W skład dzierżawy wchodziły: Gądki folwark, Jareniówka, Przysieki, Przysieczki, Pusta Wola, Siedliska Sławęcińskie i Trzcinica.[11]. W 1629 roku dzierżawcą wsi był Rusiecki[12]. W latach 1634–1710 Siedliska Sławęcińskie znajdowały w rękach starostów libuskich, rodziny Rejów[13][14]. W 1772 roku starostwo trzcinickie z Siedliskami Sławęcińskimi dzierżawią Wilhelm i Petronela Siemieńscy[9], a po I rozbiorze Polski władze austriackie przystąpiły do zbywania królewszczyzn.

W 1777 roku starostwo nabył Stanisław Jabłonowski, zięć Siemieńskich. Następnie w latach 1828-1856 drogą powiązań rodzinnych Siedliska przeszły w posiadanie rodziny Stadnickich (Antoniego i jego synów). W 1856 roku Józef Bärenreither nabył starostwo trzcinickie, a potem jego żona Józefa sprzedała w 1872 roku hr. Szczęsnemu Włodkowi[14]. W 1897 roku odziedziczył majątek hr. Stanisław Włodek, syn Szczęsnego. W 1945 roku właścicielem majątku dworskiego w Siedliskach Sławęcińskich o powierzchni 21,36 ha była Maria de Lavaux. Są to głównie lasy (19,67 ha) oraz użytki rolne (1,69 ha), które upaństwowione przejmuje w całości Nadleśnictwo w Kołaczycach[15].

W 1890 roku było we wsi 27 domów mieszkalnych, w 2000 - 67, a w 2011 roku 73 domy mieszkalne. W Siedliskach Sławęcińskich nigdy nie było szkoły, a dzieci uczęszczają do szkół w Przysiekach i Skołyszynie. Wierni rzymskokatoliccy należą do parafii w Sławęcinie. We wsi działa Ochotnicza Straż Pożarna, powstała w 1900 roku. Po wybudowaniu w 1976 roku remizy i domu ludowego OSP w Siedliskach połączyła się w jedną organizację z OSP w sąsiednim Sławęcinie. W 2000 roku OSP Sławęcin-Siedliska otrzymała sztandar i została odznaczona Złotym Znakiem Związku.

Na frontowej ścianie remizy 10 listopada 1984 roku odsłonięto tablicę upamiętniającą śmierć dwóch żołnierzy AK w czasie akcji dywersyjnej na mostku kolejowym w Siedliskach Sławęcińskich w 1944 roku.

W wyborach prezydenckich w 2010 i w 2015 roku wieś głosowała zdecydowanie na kandydatów konserwatywno-chadeckiej partii Prawo i Sprawiedliwość (2010: Jarosław Kaczyński, 69,44%, 2015: Andrzej Duda, 73,75%) i wygrali oni z przedstawicielem chrześcjańsko-demokratycznej Platformy Obywatelskiej (2010: Bronisław Komorowski, 30,56%, 2015: Bronisław Komorowski, 26,25%))[16][17].

Na placu obok remizy w dniu 28 listopada 2014 roku dla upamiętnienia 25 lat wolności w Polsce odpowiadając na akcję prezydenta Bronisława Komorowskiego i Lasów Państwowych posadzono dąb wolności przy udziale miejscowej OSP[18].

Ludność

edytuj

Na koniec 2015 roku Siedliska Sławęcińskie liczyły 211 mieszkańców, a średnia gęstość zaludnienia wynosiła 152 osoby/km². Według danych na koniec 2012 roku na ogólną liczbę 219 mieszkańców było 100 kobiet i 119 mężczyzn; 181 osób dorosłych i 38 osób poniżej 18 roku życia oraz 34 mieszkańców w wieku emerytalnym.

  • Wykres liczby ludności w Siedliskach Sławęcińskich na przestrzeni lat [19][20][21][22]:
wykształcenie
dane z Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku
brak podstawowe zawodowe średnie wyższe
osób 4 70 61 46 6
kobiet 2 42 23 23 3
mężczyzn 2 28 38 23 3
  • Ludność w wieku 13 lat i więcej według płci i poziomu wykształcenia w 2002 roku[23]:

Turystyka

edytuj

Przez wieś przebiegają następujące szlaki turystyczne[24]:

Szlaki piesze

Związani z Siedliskami Sławęcińskimi

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 121938
  2. ↑ a b c d Wieś Siedliska Sławęcińskie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-02], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-02].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1144 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Wirtualne Jasło [online], www.wirtualnejaslo.pl [dostęp 2023-09-20].
  8. ↑ Ryszard Oleszkowicz, Skołyszyn. Zarys monograficzny, Skołyszyn 1998. wyd. II, s. 39
  9. ↑ a b c Władysław Sarna, Opis powiatu jasielskiego, 1908 reprint JDK Jasło 1995, s. 167, 168, 169
  10. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno – statystycznym. Małopolska. T.III, Warszawa 1886, s. 116
  11. ↑ Henryk Rutkowski, Atlas Historyczny Polski. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, cz.2, Instytut Historii PAN Warszawa 2008, s. 77, 97
  12. ↑ Stefan Inglot – redakcja, Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1629, Wrocław 1956. Zakład Ossolińskich s. 264
  13. ↑ Stefan Inglot – redakcja, Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1680 wraz z aneksem miast według rejestru z roku 1655, Wrocław 1959. Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Tom II, str. 290
  14. ↑ a b Tadeusz Ślawski, Siepietnica, Skołyszyn 1996, s. 19, 22
  15. ↑ Praca zbiorowa, Na śladach dworów i dworków Jasielszczyzny, Jasło 2005, s. 294, 295
  16. ↑ Skołyszyn gm. –wyniki głosowania – strona PKW. [dostęp 2015-08-16].
  17. ↑ Ponowne głosowanie, gm. Skołyszyn: Siedliska Sławęcińskie – strona PKW. [dostęp 2015-08-16].
  18. ↑ Aktualności – strona gminy. [dostęp 2015-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  19. ↑ Władysława Kołodziej, Gabriela Ślawska, Gmina Skołyszyn: przeszłość i teraźniejszość, Skołyszyn 2006, str.248
  20. ↑ Demografia - na stronie gminy Skołyszyn. [dostęp 2015-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-08)].
  21. ↑ Ludność w latach 2000-2007 - na stronie BIP Skołyszyn. [dostęp 2015-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
  22. ↑ Sołectwo Siedliska Sławęcińskie - liczba mieszkańców. Strona gminy Skołyszyn. [dostęp 2020-03-08].
  23. ↑ Siedliska Sławęcińskie - Bank Danych Lokalnych-GUS. [dostęp 2015-08-07].
  24. ↑ Szlaki turystyczne – strona gminy. [dostęp 2015-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-08)].
  25. ↑ Katolicki Uniwersytet Lubelski- strona pracownika. [dostęp 2015-09-28].
  26. ↑ Zwiastowanie – nr 3 z 1993 roku. [dostęp 2015-09-28].

Bibliografia

edytuj
  • Józef Garbacik – redakcja, Studia z dziejów Jasła i powiatu jasielskiego, PWN Kraków 1964
  • Wiesław Hap, Ziemia Jasielska naszą Małą Ojczyzną, Jasło 2014, wyd.II, ISBN 978-83-63105-04-4
  • Władysława Kołodziej, Gabriela Ślawska, Gmina Skołyszyn: przeszłość i teraźniejszość, Skołyszyn: Urząd Gminy, 2006, ISBN 83-86744-73-1, OCLC 170018816.
  • Ryszard Oleszkowicz, Skołyszyn. Zarys monograficzny, Skołyszyn 1998. wyd. II, ISBN 83-86744-50-2
  • Na śladach dworów i dworków Jasielszczyzny, Aleksandra Dacyl, Zbigniew Dranka, Zdzisław Świstak, Jasło: Mała Poligrafia Redemptorystów, 2005, ISBN 83-86744-58-8, OCLC 749753089.
  • Władysław Sarna, Opis powiatu jasielskiego, 1908 reprint JDK Jasło 1995, ISBN 83-903825-2-0
  • Tadeusz Ślawski, Siepietnica, Skołyszyn 1996, ISBN 83-86744-62-6
  • Edward Wojtuń, Pomniki, tablice i miejsca pamięci narodowej w Gminie Skołyszyn woj. krośnieńskie, Skołyszyn 1996,68, ISBN 83-86744-15-4

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Siedliska_Sławęcińskie&oldid=72550388”
  NODES
admin 1