Sitaniec
Sitaniec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Zamość[5][6].
| wieś | |
 Kościół pw. św. Bartłomieja | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-400[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LZA |
| SIMC |
0906568[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zamość  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zamojskiego  | |
 50°45′39″N 23°14′23″E/50,760833 23,239722[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0906574 | Błonie | część wsi |
| 0906580 | Górny Śląsk | część wsi |
| 0906597 | Sitaniec Poduchowny | część wsi |
| 0906605 | Zacmentarna | część wsi |
Przez miejscowość przepływa niewielka rzeka Czarny Potok, dopływ Łabuńki. Miejscowość graniczy z miastem Zamość. Biegną tędy drogi: krajowa nr 17 oraz wojewódzka nr 837.
Wieś jest sołectwem w gminie Zamość[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1737 mieszkańców[8].
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Bartłomieja Apostoła w Sitańcu[9].
Historia
edytujWieś z rodowodem sięgającym XIV wieku, wzmiankowana w roku 1402 w akcie rozgraniczenia z Chomęciskami. W roku 1420 dziedzicem Sitańca był Wojciech Sitański (Wojciech „Wosza” „de Sythenec” Sitański), sędzia ziemski chełmski. Ściborowie-Sitańscy (zwani także Sicieńskimi) posiadali tu dziedzictwo do lat 1583-1584, w tym bowiem okresie Stanisław i Marek Ściborowie-Sitańscy sprzedali działy wsi kanclerzowi Janowi Zamoyskiemu. W 1589 roku wieś włączono do ordynacji, w której stała się siedzibą rozległego klucza dóbr[10].
W 1880 roku wieś liczyła 8 domów dworskich i 57 chłopskich z 736 mieszkańcami, w tym 31 unitami (prawosławnymi)[11]. Według spisu z roku 1921, Sitaniec – wówczas wieś w gminie Wysokie, wykazał 166 domów oraz 1147 mieszkańców, w tym 24 Żydów i 53 Ukraińców[12].
W ramach Akcji Zamość 6 grudnia 1942 roku wieś została wysiedlona. Mieszkańców przewieziono do obozu przejściowego w Zamościu, a część, to jest 370 osób wywieziono do Oświęcimia[10].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Kościół
edytujZnajduje się tu kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła, wybudowany w latach 1907–1913, ufundowany przez Maurycego Zamoyskiego oraz zabytkowa dzwonnica, która wcześniej służyła drewnianemu kościołowi, który spłonął w czasie I wojny światowej. Przy starym kościele usytuowany był cmentarz. Dziś na miejscu kościoła i cmentarza stoi klasztor sióstr klarysek oraz przykościelna plebania. Kościół jest trójnawową świątynią w stylu neoromańskim. Podczas wycofywania się z tego terenu Rosjan, w 1915 roku, kościół został poważnie uszkodzony wskutek eksplozji ładunku wybuchowego. Zniszczeniu uległy wówczas zgromadzone wewnątrz stare księgi kościelne.
Sport i oświata
edytujW Sitańcu działa Zespół Szkół im. Dzieci Zamojszczyzny, którego dyrektorem jest Jacek Szuba. W szkole funkcjonuje klub sportowy „Gladiator”, gdzie młodzi sportowcy trenują mało znaną dyscyplinę, jaką są biegi na radioorientację sportową. Na swoim koncie zawodnicy mają udział w zawodach na szczeblu okręgowym, krajowym, jak i międzynarodowym. Klub jest też organizatorem imprez sportowych (Puchar Roztocza, Długodystansowe Mistrzostwa Polski w RS), skierowanych do grona biegaczy z kraju, jak i zagranicy.
W miejscowości działa również Koło Gospodyń wiejskich pod nazwą „Sitanianki”. Koło powstało w 1977 roku, w międzyczasie zostało przekształcone w ludowy zespół śpiewaczy. Członkowie zespołu zdobywają popularność biorąc udział w wielu uroczystościach, przeglądach i festiwalach o tematyce folklorystycznej.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122848
- ↑ Wieś Sitaniec w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-24].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1153 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Zamość. Urząd Gminy Zamość. [dostęp 2016-04-15].
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-08-14].
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b Bondyra 1993 ↓, s. według indeksu.
- ↑ Sitaniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 626.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2016-08-14].
Bibliografia
edytuj- Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993, oai:biblioteka.teatrnn.pl:8806 [dostęp 2019-03-07].
Linki zewnętrzne
edytuj- Historia Sitańca - Tekst przygotowany przez Tomasza Tchórzewskiego z Sitańca (archive.org). wajszczuk.v.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Sitaniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 626.