Sośnica japońska
Sośnica japońska (Sciadopitys verticillata Sieb. & Zucc.) – gatunek zimozielonego drzewa, będący jedynym współczesnym przedstawicielem rodziny sośnicowatych (Sciadopityaceae). Jest żywą skamieniałością ze względu na brak bliskich żyjących krewnych. W mezozoiku gatunek był szeroko rozprzestrzeniony. Współcześnie występuje w stanie dzikim tylko w Japonii, gdzie zachował się na nielicznych stanowiskach w naturze na wyspach Honsiu, Kiusiu i Sikoku[5]. Rośnie tam w górskich, wilgotnych lasach[5] w wilgotnym klimacie o łagodnych zimach, na żyznych, głębokich i kwaśnych glebach.
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Klad | |||
Klad | |||
Klad | |||
Klad | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
sośnica | ||
Gatunek |
sośnica japońska | ||
Nazwa systematyczna | |||
Sciadopitys verticillata (Thunb.) Siebold & Zucc. Fl. Jap. 2(1): 3 1842[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Roślina charakterystyczna z powodu okółkowego ułożenia miękkich, dość szerokich igieł. Ze względu na efektowny pokrój jest uprawiana, przy czym wymaga stanowisk wilgotnych – źle znosi susze[5]. W warunkach polskich polecana do uprawy tylko w zachodniej części kraju.
Morfologia
edytuj- Pokrój
- W stanie dzikim dorasta do 40 m wysokości (po 30 latach osiąga zwykle ok. 10 m)[5], w Polsce osiąga zwykle 7-8 m. Korona gęsta, stożkowata, u starszych osobników szeroka[5].
- Pień
- Kora jest czerwonawo-brązowa[5] i łuszczy się długimi płatami, pędy brunatno-szare pokryte długimi, łuskowatymi igłami.
- Liście
- W postaci podwójnych igieł, osiągających do 14 cm długości i 3–4 mm szerokości, wyrastających w okółkach w kątach drobnych liści łuskowatych na końcach pędów, poza tym rozproszone wzdłuż nich[5].
- Organy generatywne
- Roślina jednopienna, szyszki męskie kulistawe, wyrastają w skupieniach na końcach krótkopędów, żeńskie wyrastają pojedynczo. Dojrzałe mają kształt kulistawo-jajowaty[5] długości do 10 cm, nie rozpadają się po dojrzeniu.
Zastosowanie
edytuj- Roślina ozdobna
- W Polsce uprawiana jest głównie w ogrodach botanicznych, arboretach, lecz coraz częściej sadzona jest także w ogrodach ze względu na swoją dostępność w ofercie handlowej.
Zmienność
edytujPrzykłady spośród rosnącej liczby kultywarów tego gatunku: 'Aurea', 'Big Filip', 'Gold Star', 'Golden Rush', 'Grüne Kugel', 'Sternschnuppe'.
Przypisy
edytuj- ↑ Peter F. Stevens , Lignophytes, and Cycadales in particular : Seedplants, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b Sciadopitys verticillata. [w:] The Plant List [on-line]. The Kew Gardens i in.. [dostęp 2011-11-15]. (ang.).
- ↑ Sciadopitys verticillata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 24. ISBN 0-333-73003-8.
- BioLib: 185486
- EoL: 323341
- Flora of China: 200005398
- Flora of North America: 200005398
- GBIF: 2684904
- identyfikator iNaturalist: 129057
- IPNI: 263735-1
- NCBI: 28979
- Plant Finder: 287319
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2587875
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:263735-1
- Tela Botanica: 81455
- identyfikator Tropicos: 31300028
- CoL: 4VGZH