Space Oddity
„Space Oddity” (ang. kosmiczna osobliwość) – ballada rockowa[1] brytyjskiego muzyka Davida Bowiego, będąca jedną z najbardziej znanych w dorobku artysty, która była jednocześnie jego pierwszym hitem. Utwór pochodzi z albumu Space Oddity, wydanego w 1969 roku.
| ||||
| Wykonawca singla z albumu Space Oddity | ||||
| David Bowie | ||||
| Wydany | ||||
|---|---|---|---|---|
| Nagrywany | ||||
| Gatunek | ||||
| Długość |
5:15 (album) | |||
| Wydawnictwo | ||||
| Producent | ||||
| Format | ||||
| Autor |
David Bowie | |||
| Singel po singlu | ||||
| ||||
Tytuł
edytujTytuł zainspirowany został filmem Kubricka 2001: Odyseja kosmiczna (ang. 2001: Space Odyssey), który wszedł na ekrany kin w roku 1968.
Tekst
edytujOpowiada o astronaucie „Majorze Tomie”, jego podróży w kosmos i tajemniczym zaginięciu. Początkowo interpretowana była jako opowieść o autodestrukcji i alienacji człowieka – ostatnie słowa Toma wysłane do kontroli lotów opisują jego zagubienie i niepewność: „Choć przebyłem sto tysięcy mil, to czuję jakbym stał w miejscu i wydaje mi się, że mój statek kosmiczny sam wie którędy lecieć. Powiedzcie mojej żonie, że bardzo ją kocham.”, po czym traci on kontakt z Ziemią.
Publikacja
edytujSingiel z tym utworem został wydany w Anglii 11 lipca 1969 roku, na liście przebojów przebywał 14 tygodni dochodząc do piątego miejsca[2]. Sześć lat później wznowiony singiel wspiął się na sam szczyt brytyjskiego zestawienia[3]. Natomiast za oceanem na amerykańskiej liście Billboard Hot 100 utwór dotarł do pozycji 15.[4].
Piosenka została wydana tuż przed lądowaniem Apollo 11 na Księżycu i od razu stała się niezwykle popularna. Angielska stacja telewizyjna BBC użyła jej nawet jako ścieżki dźwiękowej w czasie transmisji na żywo z pierwszego lądowania na Księżycu.
Popularność
edytujW 1969 roku piosenka Bowiego otrzymała w Anglii nagrodę im. Ivora Novello za najlepszy utwór roku, a w późniejszym czasie „Space Oddity” zostało uznane przez Rock and Roll Hall of Fame jako jedna z piosenek, które „ukształtowały rock & roll”[5].
Nawiązania do utworu
edytujBowie odniósł się do tej piosenki w wydanym w 1980 utworze „Ashes to Ashes”, w którym zagubiony wcześniej astronauta wysyła wiadomość, że żyje i ma się świetnie. Płyta Scary Monsters (and Super Creeps), z której pochodzi utwór „Ashes To Ashes” została wydana po wygranej przez Bowiego walce z narkotykami w latach 70., a sam utwór spowodował, że wiele osób zaczęło postrzegać „Space Oddity” jako opis utraty możliwości, czy umiejętności komunikacji z innymi osobami z powodu używania narkotyków.
Do postaci Majora Toma nawiązał Elton John w piosence „The Rocketman”, nie nazywa on tej postaci po imieniu, ale śpiewa o pewnym astronaucie, który jest samotny w kosmosie i „nie jest tym za kogo inni go biorą”. Sam Bowie podkreślił związek tych dwóch piosenek śpiewając w jednej z nagranej na żywo wersji „Space Oddity” - „I'm just a rocketman”, co jest dosłownym cytatem z piosenki Eltona Johna. Bowie powrócił do tego utworu raz jeszcze, nawiązując do niego w piosence „Hello Spaceboy” z płyty 1.Outside. Jeden z singlowych remiksów tego utworu nagrany przez Pet Shop Boys zawierał nawet fragmenty z oryginalnej wersji piosenki[potrzebny przypis]. W 2013 kanadyjski astronauta Chris Hadfield nagrał cover na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej[6].
Piosenka jest uznawana za jeden ze standardów rocka, odniesienia do niej można znaleźć w wielu filmach, serialach telewizyjnych, czy utworach literackich. Pochodzące z niej słowa „Ground control to Major Tom” (Kontrola naziemna do majora Toma) weszły nawet do języka codziennego, wyrażenie to używane jest zazwyczaj do zwrócenia uwagi komuś, kto nie zauważa co w danej chwili się dookoła niego dzieje.
Finał historii majora Toma następuje w teledysku do "Blackstar" Bowiego. Zostaje on odnaleziony martwy przez kobietę należącą do obcej cywilizacji, a następnie jego ciało zostaje wyrzucone w przestrzeń.
Twórcy
edytujŹródło[7]
- David Bowie – śpiew, gitara, stylofon
- Rick Wakeman (zespół Yes) – melotron
- Terry Cox – perkusja
- Mick Wayne – gitara prowadząca
- Herbie Flowers – gitara basowa
- Tony Visconti – bas, flet
- Keith Christmas – gitara
- Tim Renwick – gitara
- Paul Buckmaster – wiolonczela
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Robert Grotkowski: David Bowie – Space Oddity. terazrock.pl. [dostęp 2014-09-03]. (pol.).
- ↑ Albums and Singles for 'Space Oddity'. officialcharts.com. [dostęp 2014-08-02]. (ang.).
- ↑ David Bowie. officialcharts.com. [dostęp 2014-08-02]. (ang.).
- ↑ David Bowie. billboard.com. [dostęp 2014-08-02]. (ang.).
- ↑ The Songs that Shaped Rock and Roll. rockhall.com. [dostęp 2014-08-02]. (ang.).
- ↑ Becky Ferreira: Chris Hadfield’s spirited song in space was no “oddity.”. nytimes.com, 2020-11-02. [dostęp 2024-04-13]. (ang.).
- ↑ David Bowie – Space Oddity. discogs.com. [dostęp 2014-08-02]. (ang.).
