Stanisław Bartmiński
Stanisław Bartmiński (ur. 30 października 1936 w Kruhelu Małym, zm. 18 kwietnia 2024[1]) – polski ksiądz katolicki, dziennikarz, autor publikacji turystycznych, kanonik honorowy kapituły jarosławskiej, współtwórca i główny konsultant serialu telewizyjnego Plebania[2].
| Kanonik honorowy Kapituły Kolegiackiej w Jarosławiu | |
 ks. prałat Stanisław Bartmiński podczas jubileuszu 50-lecia święceń kapłańskich | |
| Data i miejsce urodzenia |
30 października 1936 |
|---|---|
| Data śmierci |
18 kwietnia 2024 |
| Proboszcz parafii św. Marcina w Krasiczynie | |
| Okres sprawowania |
1970–2008 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1959 |
Życiorys
edytujMłodość
edytujUrodził się w 1936 roku w podprzemyskim Kruhelu Małym, jako syn Mieczysława i Franciszki z domu Zając, a zarazem starszy brat Mariana, Jerzego, Floriana i Jana Bartmińskich oraz Marii Klimowicz z domu Bartmińskiej. Uczęszczał najpierw do szkoły powszechnej w Bączalu Dolnym, gdzie mieszkał na plebanii podczas II wojny światowej aż do 1947 roku u ks. Floriana Zająca – brata matki[3], tam też przeżywał uroczystość pierwszej komunii świętej i kształtował zaczątki swojego powołania do życia kapłańskiego[4][5]. Pobierał nauki w Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu, po czym przez półtora roku kontynuował naukę w Gimnazjum Biskupim w Lublinie, maturę zaś zdawał w 1953 roku w Małym Seminarium w Przemyślu. Święcenia kapłańskie przyjął w roku 1959 w Przemyślu, po ukończeniu tutejszego Wyższego Seminarium Duchownego[6].
Kapłan
edytujPo święceniach kapłańskich w roku 1959 rozpoczął działalność duszpasterską. Jako wikariusz pracował w Besku, Sieniawie Jarosławskiej, Rzeszowie, Ustrzykach Dolnych, Krośnie Polance i Przemyślu - Błoniu. W tym okresie posługiwał także jako duszpasterz ludzi głuchoniemych i ministrantów.
W latach 1970–2008 proboszcz parafii św. Marcina w Krasiczynie[7] – to właśnie krasiczyńska plebania jest pierwowzorem filmowej tulczyńskiej Plebanii[8], a postać miejscowego proboszcza jest uosobieniem ks. prałata Stanisława Bartmińskiego. W 2009 roku świętował jubileusz 50-lecia święceń kapłańskich[9].
Działalność społeczna
edytujW okresie stanu wojennego ks. Stanisław Bartmiński jako proboszcz w Krasiczynie organizował pomoc dla internowanych i ich rodzin oraz dla osób represjonowanych z powodów politycznych. Krasiczyńska plebania była też miejscem spotkań, rekolekcji i wykładów dla działaczy „Solidarności”[10]. Przez lata wspierał odnowy kościołów, kapliczek i zabytkowych cmentarzy. Twórca i redaktor Wieści Krasiczyńskich. Autor licznych książek, m.in.: Z chałupy w świat: losy potomków Franciszki i Mieczysława Bartmińskich w osiemdziesięciolecie ich ślubu, wydanej w 2014 r. i licznych broszur informacyjno-turystycznych.
Godności i odznaczenia
edytuj- w ramach zasług dla społeczności archidiecezjalnej ks. Bartmiński został odznaczony godnością kanonika honorowego Jarosławskiej Kapituły Kolegiackiej - w Polsce zwyczajowo zwanym tytułem prałata[11],
- w 1991 roku nagrodzony Nagrodą Polcul Foundation,
- 1 lipca 2007 roku otrzymał dyplom uznania za zasługi dla ochrony dziedzictwa kultury żydowskiej w Polsce z rąk ambasadora Izraela,
- Człowiek Roku 2001 w kategorii Osobowość Roku 2001 dziennika Nowiny,
- Podkarpacki Dziennikarz Roku 2003, jako redaktor Wieści Krasiczyńskich,
- nominowany do Nagrody Pojednania za działalność na rzecz pojednania polsko-ukraińskiego,
- laureat nagrody im ks. Romana Indrzejczyka za działalność na rzecz rozwoju polsko-żydowskiego[12],
- od 2006 roku - Honorowany Obywatel Gminy Krasiczyn[13].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Zmarł ksiądz prałat Stanisław Bartmiński. nowiny24.pl, 2024-04-19.
- ↑ Oto ksiądz, który inspiruje serial "Plebania". [dostęp 2015-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-18)].
- ↑ Ks. Florian Zając, działacz polskiego państwa podziemnego..
- ↑ Stanisław Bartmiński, Przemyscy księża. Rocznik 1959. Wspomnienia z okazji 50-lecia kapłaństwa, cz. II, 2013.
- ↑ Agata Listoś-Kostrzewa, Kapłan bliźniego, „Miesięcznik Znak”, 30 marca 2015 [dostęp 2018-11-08] (pol.).
- ↑ Dariusz Iwaneczko: Ks. Stanisław Bartmiński. Wojenne rekolekcje.
- ↑ Biografia ks. Stanisława Bartmińskiego na stronie parafii w Krasiczynie. Strona internetowa parafii w Krasiczynie. [dostęp 2009-07-19].
- ↑ Plebanii w Tulczynie fikcje i fakty. Tygodnik Powszechny. [dostęp 2009-07-19].
- ↑ Jubileusz 50-lecia święceń księży w rocznika 1959 rozciągnięty w czasie. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Wojenne rekolekcje. Relacja ks. Stanisława Bartmińskiego na stronie IPN.. Strona IPN nt. stanu wojennego. [dostęp 2009-07-19].
- ↑ Kapituły Archidiecezji Przemyskiej.
- ↑ Ks. Stanisław Bartmiński otrzyma nagrodę im. ks. Romana Indrzejczyka.
- ↑ Honorowi Obywatele Gminy Krasiczyn.