Stanisław Kujot

polski duchowny katolicki, historyk

Stanisław Kujot (ur. 13 listopada 1845 w Kiełpinie koło Tucholi, zm. 5 grudnia 1914 w Grzybnie) – polski duchowny katolicki, historyk, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[1].

Stanisław Kujot
Ilustracja
ks. Stanisław Kujot
Data i miejsce urodzenia

13 listopada 1845
Kiełpin koło Tucholi

Data i miejsce śmierci

5 grudnia 1914
Grzybno

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

10 kwietnia 1870

Życiorys

edytuj
 
Płyta na grobowcu Stanisława Kujota na cmentarzu w Grzybnie

Maturę uzyskał w 1865 w Chełmnie. Następnie studiował w Seminarium Duchownym w Pelplinie, a następnie na uniwersytetach w Münster (teologię i filologię) i Berlinie (historię). Święcenia kapłańskie otrzymał 10 kwietnia 1870. Złożył egzamin państwowy pro facultate docendi (1872), z filologii. W latach 1872–1893 pracował jako nauczyciel historii powszechnej i historii literatury polskiej w Collegium Marianum w Pelplinie. Od 1893 objął probostwo w Grzybnie.

Od momentu powstania Towarzystwa Naukowego w Toruniu w 1875 był jego aktywnym członkiem. W latach 1875–1884 sprawował funkcję wiceprezesa Wydziału Historyczno-Archeologicznego, a w latach 1897–1914 prezesa Towarzystwa. Pełniąc funkcję kierownika akcji wydawniczej TNT ożywił i rozszerzył działalność wydawniczą Towarzystwa. Był inicjatorem wydawania serii źródłowej Fontes. Wznowił wydawanie serii Roczniki TNT. Był współtwórcą czasopisma naukowego Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu, którego pierwszy numer ukazał się w 1908 roku.

Najważniejszą pozycją w dorobku naukowym, wieńczącą ponad 40-letnie badania, były Dzieje Prus Królewskich[2] (wydane już po śmierci autora) oraz gruntowne studium nad początkami sieci parafialnej na Pomorzu Nadwiślańskim Kto założył parafie w dzisiejszej diecezji chełmińskiej?[3].

W 1900 Uniwersytet Jagielloński w uznaniu zasług nadał księdzu Kujotowi tytuł doktora honoris causa.

Aktywnie uczestniczył w stowarzyszeniach religijnych i świeckich między innymi w Bibliotece Obywateli Polskich Ziem Zachodnich, Komitecie dla Szkół Elementarnych, Towarzystwie Św. Wincentego i innych.

Bibliografię prac ks. Stanisława Kujota zestawił ks. Paweł Czaplewski, wówczas proboszcz w Szynychu w powiecie chełmińskim. Ks. Dr Stanisław Kujot, [...] mąż niewątpliwie najwięcej około historjografji diecezji chełmińskiej zasłużony, przytem wzorowy duszpasterz i wytrawny pedagog, [...] – taką charakterystykę wystawił księdzu Stanisławowi Kujotowi urodzony w Chełmży ks. Tadeusz Glemma.

8 maja 2007 Szkoła Podstawowa w Wybczu otrzymała imię Stanisława Kujota. Imię zostało nadane przez biskupa toruńskiego Andrzeja Suskiego. Ksiądz Kujot jest również patronem ulicy w Szczecinie, Toruniu, Grudziądzu, Brodnicy, Tucholi i Unisławiu.

Publikacje

edytuj
  • Powieści treści przeważnie historycznej; „Głowa św. Barbary”, „Pierwsze nawrócenie Prusaków”, dramat „Ojciec Grzegorz, czyli obrona Pucka 1655/56" itd.
  • Pierwszą i zaraz większą swą pracą „Opactwo Pelplińskie”, którą wydał nakładem własnym w Pelplinie, w 1875, s. 496[4]
  • „Margrabiowie brandenburscy w dziejach Pomorza – za księcia Mestwina II”, w Rocznikach TNT. I, 1878.
  • „O majątkach biskupich na Pomorzu”, tamże II, 1880.
  • „Kto założył parafje w dzisiejszej dyecezyi chełmińskiej? Studyum historyczne z mapą” (tamże IX–XII, 1902/05)[5]
  • „Dzieje Prus Królewskich do r. 1309”. Wydał już po śmierci autora ks. Mieczysław Rzewuski, w Rocznikach TNT. XX–XXV, 1913/18[6]

Przypisy

edytuj
  1. Fryderyk Papée, Towarzystwo historyczne 1886-1900, w: Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1-2, Lwów 1937, s. 7.
  2. Dzieje Prus Królewskich.
  3. Kto założył parafie w dzisiejszej diecezji chełmińskiej? – wersja zdigitalizowana w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej.
  4. „Opactwo Pelplińskie” – wersja zdigitalizowana w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej.
  5. Kto założył parafje w dzisiejszej dyecezyi chełmińskiej? Studyum historyczne z mapą – cz. 1/1, cz. 1/2, cz. 2/1, cz. 2/2 wersja zdigitalizowana w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej.
  6. Dzieje Prus Królewskich do r. 1309 – wersja zdigitalizowana w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej.

Bibliografia

edytuj
  • Zasłużeni ludzie Pomorza Nadwiślańskiego z okresu zaboru pruskiego. Szkice biograficzne, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk, 1979
  • Ks. Tadeusz Glemma, Historjografja diecezji chełmińskiej aż po rok 1821. Kraków: Księgarnia Krakowska. 1926.

Linki zewnętrzne

edytuj
  NODES
Story 9