Stosunki Islandii z Unią Europejską

Relacje między Islandią a Unią Europejską opierają się całkowicie na islandzkim członkostwie w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG), który pozwala krajowi na dostęp do wspólnego rynku Unii Europejskiej (UE). 16 lipca 2009, po pięciu dniach debaty, Althing zagłosował za przystąpieniem do Wspólnoty, ale wniosek był krytykowany i islandzki rząd wycofał go w 2015[1].

Islandia i Unia Europejska

Podłoże

edytuj

Islandia jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), razem z Norwegią, Szwajcarią i Liechtensteinem. W 1994, Islandia i jej partnerzy z EFTA – z wyjątkiem Szwajcarii, która odrzuciła porozumienie w referendum – podpisali porozumienie EOG z Unią Europejską, w którym Wspólnota pozwoliła krajom EFTA uczestniczyć w europejskim wspólnym rynku, bez konieczności dołączania do jej struktur. Sekretariat EFTA w Brukseli poinformował w 2005, że Islandia wprowadziła około 6,5% unijnych regulacji, w związku z podpisaniem porozumienia o utworzeniu EOG[2].

Od 1995 do 2007 rządząca koalicja Partii Niepodległości i Partii Postępu sprzeciwiała się członkostwu w UE, podczas gdy opozycyjna partia Sojusz popierała negocjacje członkowskie.

8 lutego 2006, były premier Halldór Ásgrímsson przewidywał, że kraj dołączy do UE w 2015. Dodał, że decydującym czynnikiem będzie przyszłość i rozmiar strefy euro, niezależnie od tego, czy Dania, Szwecja i Wielka Brytania wprowadzą euro, czy też nie[3]. Przewidywania te spotkały się z krytyką, także wśród ludzi z jego własnego rządu[4].

Inny były premier, Geir Haarde, dość często wyrażał swój sprzeciw wobec członkostwa w UE, zarówno jako minister spraw zagranicznych w rządzie Halldóra Ásgrímssona, jak i po objęciu urzędu premiera. W odpowiedzi na wcześniejsze przewidywania Ásgrímssona, Haarde powiedział: „Nie podzielam tego punktu widzenia. Nasza polityka ma nie doprowadzić do przyłączenia w dającej się przewidzieć przyszłości. Nawet nie zgłębiamy członkostwa.” W przemówieniu na konferencji na Uniwersytecie Islandzkim, 31 marca 2006, Geir Haarde powtórzył to, o czym mówił dość często – że żadne szczególne interesy Islandii nie wymagały jej członkostwa w UE. Ponadto, w tym samym przemówieniu, wyjaśnił szczegółowo dlaczego przyjęcie euro nie byłoby w interesie Islandii[5].

Po wyborach parlamentarnych w 2007, Partia Niepodległości i Sojusz utworzyły nową koalicję z polityką nie ubiegania się o członkostwo, lecz ustanowienia specjalnego pełnomocnictwa, które będzie rozważać wszystkie możliwe skutki wejścia Islandii do UE[6].

Efekt kryzysu finansowego w 2008

edytuj

17 maja 2008, na spotkaniu z członkami swojej partii, Geir Haarde powiedział, że wierzy iż koszt przyłączenia do UE przeważy korzyści, dlatego nie opowiada się za członkostwem[7]. Jednak w październiku 2008, podczas rozmów nad repatriacją części zainwestowanych za granicą funduszy emerytalnych (ponieważ Islandia szczególnie mocno odczuła kryzys finansowy we wrześniu 2008), związki zawodowe zażądały, by Islandia wystąpiła o członkostwo w UE w zamian za ograniczenie płac[8].

30 października 2008, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, minister edukacji powiedziała, że „Islandia musi określić swoje długoterminowe interesy narodowe i częścią tego jest korekta reżimu waluty, wliczając w to możliwość złożenia wniosku o członkostwo w UE”. Dodała, że dyskusja nad wnioskiem powinna trwać „tygodnie, nie miesiące”[9].

Kilka dni później, 17 listopada 2008, Partia Niepodległości ogłosiła, że kongres partyjny odbędzie się w styczniu 2009, zamiast na jesieni 2009 i wtedy ponownie rozważona zostanie możliwość wystąpienia o członkostwo w UE. Partia Postępu również ogłosiła, że jej kongres odbędzie się wcześniej, po czym dwóch antyunijnych posłów (w tym przywódca partii) zrezygnowało z mandatów. Zostali zastąpieni przez posłów pro-unijnych[10].

30 stycznia 2009, Komisarz ds. Rozszerzenia UE – Olli Rehn oświadczył, że myśli, iż Islandia może dołączyć w tym samym czasie co Chorwacja, której wejścia do Wspólnoty oczekuje się do 2011. Powiedział również, że Islandia nie będzie musiała długo ubiegać się o członkostwo, że oczekuje przeprowadzenia referendum przez nowy centrolewicowy rząd, a także iż cały proces może być znacznie szybszy, niż wcześniejsze rozszerzenia, ponieważ Islandia, jako członek EOG, już wprowadziła w życie około 2/3 prawa UE[11].

Zmiana polityki wobec UE po wyborach w 2009

edytuj

Islandzki minister finansów Steingrímur J. Sigfússon, przed pierwszymi wyborami po upadku systemu bankowego w roku 2008, oświadczył, że jakakolwiek decyzja dotycząca dołączenia Islandii do Unii Europejskiej i przyjęcia wspólnej waluty powinna zostać podjęta przez cały naród, a nie jedną partię polityczną. Kwestia członkostwa kraju w UE była największą groźbą dla stabilności koalicji[12].

Podczas wyborów parlamentarnych, które nastąpiły po kryzysie finansowym Partia Postępu poparła ubieganie się o członkostwo w UE, natomiast Partia Niepodległości wezwała o przeprowadzenie referendum przed początkiem negocjacji[13][14][15]. Partia Sojusz uczyniła z wejścia do UE kluczową kwestię swojej kampanii[16].

Po zwycięstwie prounijnej socjaldemokratycznej partii Sojusz premier Jóhanna Sigurðardóttir powiedziała, że najpilniejszymi zadaniami będzie złożenie wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej oraz przyjęcie euro w ciągu czterech lat. Założenia te mają być drogą do ograniczenia krajowego długu[17].

Pod koniec kwietnia 2009 ogłoszono, że Wielka Brytania, państwo członkowskie Unii Europejskiej, które z Islandią łączy długa historia rybołówstwa oraz sporów terytorialnych, dotyczących wód, poparło dążenia Islandii ws. wejścia do UE[18].

Debata parlamentarna 2009

edytuj

Na początku maja 2009 przepuszczano, że wystąpienie o członkostwo w UE nastąpi prawdopodobnie z lewej strony parlamentu, ponieważ Sojusz, Partia Postępu oraz Ruch Obywatelski posiadały wystarczająco miejsc w parlamencie, by przegłosować złożenie wniosku[19]. Jednak Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, lider Partii Postępu, zdecydowanie sprzeciwił się pomysłowi, że jego partia pomogłaby rządowi w tej sprawie[20].

10 maja 2009 premier Jóhanna Sigurðardóttir ogłosiła, że rząd będzie zmierzać w kierunku członkostwa szybciej, niż poprzednio oczekiwano, a odpowiedni projekt ustawy zostanie przedstawiony przed parlamentem 15 maja 2009, co pozwoli na rozpoczęcie rozmów akcesyjnych z UE. Oświadczyła również, że jest pewna, iż akty prawne zostaną uchwalone, ponieważ większość parlamentarna jest zabezpieczona, pomimo formalnego sprzeciwu, wobec rozmów z UE, ze strony koalicjanta. Powiedziała także, że spodziewa się złożenia oficjalnego wniosku nie później niż w lipcu 2009. Dzięki temu Islandia mogłaby dołączyć do UE razem z Chorwacją w 2011, jak przewidywał Komisarz ds Rozszerzenia UE – Olli Rehn[21].

Wniosek o złożenie podania o członkostwo został oficjalnie przedstawiony w parlamencie w dniu 25 maja 2009[22][23]. Głosowanie miało odbyć się 13 lipca, zostało jednak przełożone na 16 lipca[24][25][26]. Pierwsza propozycja Partii Niepodległości, by rozpisać referendum ws. złożenia wniosku o członkostwo została odrzucona stosunkiem głosów 32 do 30, przy jednym wstrzymującym się. Kolejne głosowanie dotyczyło wniosku Sojuszu, by natychmiast ubiegać się o członkostwo. Propozycja ta została zaakceptowana stosunkiem głosów 33 do 28, przy czym dwie osoby wstrzymały się[27]. Oficjalne podanie o członkostwo w UE Islandia złożyła 17 lipca 2009[28].

Sprawując prezydencję w UE, Szwecja zapowiedziała, że proces akcesji do UE będzie priorytetem Islandii w najbliższych latach[29].

Stanowiska partii ws członkostwa w UE

edytuj
Grupa Partia Stanowisko Główny argument
Rząd   
Sojusz
Tak „Chcemy zwrócenia się o członkostwo w UE i rozpoczęcia negocjacji. Będziemy szukać jedności narodowej w tej sprawie i używać ogólnokrajowego referendum jako najwyższego sądu.”[30]
  
Ruch Zieloni-Lewica
Nie „Członkostwo w UE zmniejszy niezależność Islandii nawet bardziej niż umowa o EOG i zagrozi kontroli Islandii nad jej zasobami.”[31]
Opozycja    Partia Niepodległości Nie „Partia Niepodległości utrzymuje, że interesy Islandii są najlepiej zabezpieczone przez pozostawanie na zewnątrz UE, podczas gdy prowadzone są bliskie, zdrowe stosunki oparte na kontrakcie o EOG”[32]
   Partia Postępu Tak ”...jeśli osobiste i biznesowe prawa będą chronione, zwłaszcza w odniesieniu do rybołówstwa i rolnictwa; oraz jeśli rozmowy akcesyjne będą prowadzone otwarcie i demokratycznie”[33].
   Ruch Obywatelski Tak [34]
Brak miejsc w parlamencie    Partia Liberalna Nie Stanowisko wobec UE zostało uzgodnione na zebraniu członków partii w styczniu 2009[35].


Opinia publiczna

edytuj

W związku z planowanym rozpoczęciem rozmów akcesyjnych ośrodki badawcze przeprowadziły wśród opinii publicznej wiele różnych ankiet. Pytania dotyczyły głównie wejścia do UE oraz przyjęcia euro, czyli przystąpienia do Strefy euro.

Data Sondaż Pytanie Tak Nie Brak zdania
Sierpień 2005 Capacent Gallup dla Federacji Przemysłu Islandzkiego[36] Rozpoczęcie negocjacji 55% 37% 8%
Dołączenie do UE 43% 37% 20%
Przyjęcie euro 37% 54% 9%
Luty 2006 Fréttablaðið[37] Dołączenie do UE 34% 42% 24%
Wrzesień 2007 Capacent Gallup[38] Rozpoczęcie negocjacji 59% 26% 15%
Dołączenie do UE 48% 34% 18%
Przyjęcie euro 53% 37% 10%
Luty 2008 Fréttablaðið[39] Dołączenie do UE 55,1% 44,9%
Więcej powodów niż w zeszłym roku 54,7% 7,3% 38,1%
24 listopada 2008 Fréttablaðið[40] Złożenie wniosku 60% 40%
Styczeń 2009 [41] Dołączenie do UE 38% 38% 24%
[42] Złożenie wniosku 40% 60%
Marzec 2009 [43] Rozpoczęcie negocjacji 64% 28% 8%
5 maja 2009 Capacent Gallup[44] Rozpoczęcie negocjacji 61% 27% 12%
Dołączenie do UE 39% 39% 22%
30 lipca 2009 Fréttablaðið[45] Rozpoczęcie negocjacji 51% 36% 13%
4 sierpnia 2009 Capacent Gallup[46] Dołączenie do UE 34,7% 48,5% 16,9%
15 września 2009 Capacent Gallup[47] Dołączenie do UE 32,7% 50,2% 17%
5 listopada 2009 Bifröst University Research Institute[48][49] Przystąpienie 29,0% 54% 17%
Rozpoczęcie negocjacji 50,5% 42,5% 7%
28 lutego 2010 Capacent Gallup[50] Dołączenie do UE 33,3% 55,9% 10,8%
5 marca 2010 Capacent Gallup[51] Dołączenie do UE 24,4% 60% 15,5%
Referendum akcesyjne dziś 30,5% 69,4% 0%
14 czerwca 2010 MMR[52] Wycofanie wniosku o członkostwo 57,6% 24,3% 18,1%
6 lipca 2010 Capacent Gallup[53] Dołączenie do UE 26% 60% 14%
2 września 2010 Capacent Gallup[54] Rozpoczęcie negocjacji 38,8% 45,5% 15,7%
29 września 2010 Fréttablaðið[55] Kontynuowanie negocjacji 64,2% 32,8% 3%
24 stycznia 2011 Fréttablaðið[56] Kontynuowanie negocjacji 65,4% 34,6% 0%
10 marca 2011 Capacent Gallup[57] Dołączenie do UE 31.4% 50,5% 18%
Referendum akcesyjne dziś 38.9% 61,1% 0%
17 marca 2011 MMR[58] Przystąpienie 30% 55,7% 14,2%
16 czerwca 2011 Capacent Gallup[59] Dołączenie do UE 37,3% 50,1% 12,6%
30 czerwca 2011 Capacent Gallup[60] Wycofanie wniosku o członkostwo 51,0% 38,5% 10,5%
11 sierpnia 2011 Capacent Gallup[61] Dołączenie do UE 35,5% 64,5% 0%
12 września 2011 Fréttablaðið[62] Kontynuowanie negocjacji 63,4% 36,6% 0%
16 listopada 2011 MMR[63] Wycofanie wniosku o członkostwo 50,5% 35,3% 14,2%
17 listopada 2011 Capacent Gallup[64] Kontynuowanie negocjacji 53,1% 46,9% 0%
19 stycznia 2012 Capacent Gallup[65] Dołączenie do UE 31,5% 53,5% 15%
19 stycznia 2012 MMR[66] Przyjęcie euro 28% 52% 20%
22 lutego 2012 Capacent Gallup[67] Dołączenie do UE 26.3% 56,2% 17,5%
Referendum akcesyjne dziś 32,6% 67,4% 0%
Wycofanie wniosku o członkostwo 43,6% 42,6% 13,9%
27 kwietnia 2012 Uniwersytet Islandzki[68] Dołączenie do UE 27,5% 53,8% 18,7%
15 października 2012 Capacent Gallup[69] Dołączenie do UE 27.3% 57,6% 15,0%
12 listopada 2012 Capacent Gallup[70] Wycofanie wniosku o członkostwo 36.4% 53,5% 9,9%
18 stycznia 2013 Fréttablaðið[71] Kontynuowanie negocjacji 48,5% 36,4% 15%
13 lutego 2013 MMR[72] Dołączenie do UE 24.2% 63,3% 12,5%
6 marca 2013 Capacent Gallup[73] Dołączenie do UE 25,1% 58,5% 16,5%
Referendum akcesyjne dziś 30% 70% 0%
Wycofanie wniosku o członkostwo 43,5% 44,6% 11,9%
15 marca 2013 Capacent Gallup[74] Kontynuowanie i dokończenie negocjacji 54% 35% 11%
23 kwietnia 2013 Uniwersytet Islandzki[75] Dołączenie do UE 27,6% 52,2% 20,2%
Kontynuowanie negocjacji 52,7% 30,7% 16,5%

Proces akcesyjny

edytuj

By zostać członkiem UE, kraj ubiegający się o to najpierw wyraża zgodę, przedstawiając wniosek o przyjęcie, następnie musi zostać zakwalifikowany jako kraj kandydujący. Aby mogło to mieć miejsce konieczne jest spełnienie kryteriów kopenhaskich: w kraju kandydującym musi istnieć silna demokracja, a także szacunek dla praw człowieka. Jeśli warunki te są spełnione, negocjacje koncentrują się na spełnieniu kryteriów gospodarczych oraz stopniu w jakim kraj przyjął ustawodawstwo unijne.

Komisarz ds Rozszerzenia UE, Olli Rehn, stwierdził, że negocjacje w sprawie Traktatu Akcesyjnego trwałyby mniej niż rok, ponieważ Islandia wprowadziła już 2/3 prawodawstwa UE[76], dzięki członkostwu w EOG[77]. Jednak kilkakrotnie stwierdzał także, że mogą przeciągnąć się do czterech lat[78]. Antyunijni lobbyści są jednak zdania, że Islandia przyjęła jedynie około 6,5% prawodawstwa UE, choć zaznaczają, że żaden kraj w UE nie przyjął wszystkich regulacji unijnych[79]. 30 stycznia 2009 Rehn zauważył, że Islandia mogłaby wejść do Unii Europejskiej w 2011, razem z Chorwacją, ponieważ Islandia to kraj o starej demokratycznej tradycji, lecz jednocześnie zaznaczył, że kraj ten nie powinien być traktowany wyjątkowo. Przewiduje się, że na największe trudności w negocjacjach politycy napotkają przy omawianiu islandzkiej polityki rybnej i wielorybniczej[80].

16 lipca 2009 Althing zagłosował za przystąpieniem do rozmów stowarzyszeniowych z UE (rozkład głosów: 33 głosy za przystąpieniem, 28 przeciwko, 2 posłów wstrzymało się)[81]. Dyrektor komisji parlamentarnej do spraw UE, Árni Þór Sigurðsson, oświadczył, że Islandia nie będzie gotowa dołączyć do UE wcześniej niż w 2013[82][83].

17 lipca 2009 wniosek o członkostwo w UE został przekazany rządowi Szwecji, która wówczas sprawowała prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, poprzez ambasadora Islandii w Sztokholmie[84].

Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii w Niemczech oświadczyła, że jest przeciwna islandzkiej akcesji[85].

W połowie czerwca 2013 nowy prawicowy rząd wstrzymał negocjacje akcesyjne. 12 marca 2015 Islandia oficjalnie wycofała swoją kandydaturę do Unii Europejskiej[86].

Ze względu na kłopoty islandzkiej waluty, rząd ma zbadać możliwość przyjęcia euro, bez przystępowania do UE. Unia Europejska utrzymuje jednak, że Islandia nie może przystąpić do unii gospodarczej i walutowej bez stania się pełnoprawnym członkiem[87]. Kilka krajów europejskich ma zezwolenie na przyjęcie euro bez konieczności dołączania do UE: Andora, Monako, San Marino i Watykan. Inne kraje i terytoria Czarnogóra i Kosowo używają euro unilateralnie, bez formalnej zgody lub aprobaty Europejskiego Banku Centralnego.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Timeline of events | Timeline | Phase 1 - Application process | Europe [online], web.archive.org, 3 września 2011 [dostęp 2022-02-18] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-03].
  2. Iceland only adopting 6,5 percent of EU laws through the EEA agreement. 5 września 2005. [dostęp 2008-10-29]. (ang.).
  3. Andrew Rettman: Iceland in EU by 2015, prime minister says. EU Observer, 9 lutego 2006. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  4. Prime Minister Ásgrímsson as good as alone in his predictions. EU related news from Iceland, 14 lutego 2006. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  5. Slashing the rumours: Iceland is far from adopting the euro. Team, 2 maja 2007. [dostęp 2009-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 lutego 2012)]. (ang.).
  6. Iceland Mulls EU Membership. DW-World, 2007-05-24. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  7. Geir: Ég vil ekki ganga í ESB. Mbl.is, 2008-05-17. [dostęp 2009-07-20]. (isl.).
  8. Iceland moves to shore up economy. BBC News, 5 października 2008. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  9. Iceland sees rift over EU membership. ft.com, 30 października 2008. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  10. Independence Party to Form New Policy on EU. Iceland Review, 17 listopada 2008. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  11. Iceland 'could join EU by 2011'. BBC News, 30 stycznia 2009. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  12. Miles Johnson: Iceland minister warns on EU. Financial Times, 24 kwietnia 2009. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  13. Progressives support Iceland EU entry. Ice News, 17 stycznia 2009. [dostęp 2009-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lutego 2012)]. (ang.).
  14. Iceland Progressives vote to back EU accession talks. Forbes, 16 stycznia 2009.
  15. Iceland's biggest party wants two EU referendums. EUBusiness, 2009-03-28. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  16. Icelandic parties clarify EU positions ahead of snap polls. EUBusiness, 31 marca 2009. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  17. Paola Totaro: Iceland may join EU after left-wing victory. The Age, 2009-04-27. [dostęp 2009-04-26].
  18. Britain to Help Speed up Iceland’s EU Membership. Iceland Review, 22 kwietnia 2009. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  19. Iceland prepares to launch EU accession talks. EurActiv.com, 7 maja 2009. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  20. Stjórnin ýti vandanum á undan sér. 10 maja 2009. [dostęp 2009-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-13)]. (wł.).
  21. Iceland's PM to seek vote on EU. BBC NEWS, 10 maja 2009. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).
  22. Iceland submits proposal to parliament for EU talks. Forbes, 25 maja 2009. [dostęp 2009-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-26)]. (ang.).
  23. EU accession bill reaches Iceland parliament. IceNews – Daily News, 26 maja 2009. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).
  24. Iceland's Urgent Bid to Join the E.U.. [w:] TIME [on-line]. 17 lipca 2009. [dostęp 2009-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-26)].
  25. Government split puts Iceland's fast-track EU membership on hold. dw-world.de, 13 lipca. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).
  26. Iceland vote on EU bid delayed until Thursday. EUbusiness, 15 lipca. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).
  27. Iceland’s Parliament Votes in Favor of EU Membership. Daily News, 16 lipca 2009. [dostęp 2009-07-20]. (ang.).
  28. Iceland submits application to join EU. WashingtonTV, 17 lipca 2009. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).
  29. Sweden to Prioritize Iceland’s EU Admission. Daily News, 10 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lutego 2012)]. (ang.).
  30. The Future of a Country – The Future of a Nation. Social Democratic Alliance, 12-13 kwietnia 2007. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-07)].
  31. Sjálfstæð utanríkisstefna, félagsleg alþjóðahyggja. Left-Green Movement, 2007. [dostęp 2008-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-20)]. Cytat: Aðild að ESB myndi skerða fullveldi Íslands enn frekar en orðið er með EES-samningnum og tefla í tvísýnu yfirráðum Íslendinga yfir auðlindum sínum. (isl.).
  32. The Independence Party – In Their Own Words. Reykjavík Grapevine, 3 kwietnia 2009. [dostęp 2009-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 lipca 2009)].
  33. Progressives support Iceland EU entry. Partia Postępu, 17 stycznia 2008. [dostęp 2009-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lutego 2012)]. (ang.).
  34. Is Iceland on Its Way into the EU?. 26 kwietnia 2009. [dostęp 2009-07-23]. (ang.).
  35. Liberal Party rejects EU-membership. 14 stycznia 2009. [dostęp 2009-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 maja 2009)]. (isl.).
  36. Meirihluti hlynntur aðild að ESB. Samtök iðnaðarins, 01.09.2005. [dostęp 2009-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lipca 2012)]. (isl.).
  37. Iceland cool on EU membership. EU Observer, 02.22.2006. [dostęp 2009-07-22]. (ang.).
  38. Euro support in Iceland hits five-year high. SI(samtök iðnaðarins)), 09.11.2007. [dostęp 2009-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 lutego 2012)]. (isl.).
  39. Majority of Icelanders Wants to Join EU. IcelandReview, 02.26.2008. [dostęp 2009-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 października 2013)]. (ang.).
  40. Minnkandi áhugi á ESB-aðild. [dostęp 2009-07-22].
  41. Samtök iðnaðarins Viðhorf almennings til ESB. [dostęp 2009-07-22].
  42. Meirihluti andvígur ESB. Visir.is, 26 stycznia 2009. [dostęp 2009-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 października 2013)].
  43. Bourse – Poll: 64% Of Icelanders Favor Talks On EU Membership. Easybourse.com, 2009-03-09. [dostęp 2009-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-22)]. (ang.).
  44. Mikill meirihluti vill viðræður. RÚV, 5.06.2009. [dostęp 2009-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-08)].
  45. Ríflegur meirihluti styður ESB-viðræður. [dostęp 2009-08-12].
  46. Most Icelanders opposed to EU membership. [dostęp 2009-08-12].
  47. Fleiri andvígir en hlynntir ESB-aðild. [dostęp 2009-09-15].
  48. 29% vilja ganga í ESB
  49. Könnun: ESB yrði kolfellt í kosningum
  50. Gunnar Bender: Ný könnun Bændasamtakanna: Meirihluti svarenda andvígur aðild að ESB / 33% hlynntir. Pressan.is, 2011-02-09. [dostęp 2011-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-23)]. (ang.).
  51. Gallup poll for SI
  52. Meirihluti vill draga umsókn um aðild til baka
  53. Viðhorf til Evrópusambandsaðildar Íslands. Capacent.is. [dostęp 2011-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-17)]. (ang.).
  54. Ný könnun: Stuðningur við aðildarviðræður við ESB fer vaxandin. [dostęp 2012-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-06)].
  55. Most Icelanders want EU membership talks. EurActiv. [dostęp 2011-09-15]. (ang.).
  56. Meirihluti vill halda viðræðum áfram. mbl.is, 2011-01-24. [dostęp 2011-09-15]. (ang.).
  57. Si.is | Viðhorf til Evrópumála er kannað reglulega
  58. Þjóðin klofin vegna Icesave
  59. 57,3% segjast andvíg ESB aðild
  60. Meirihluti vill draga ESB-umsóknina til baka
  61. Vaxandi andstaða við aðild að ESB
  62. Vilja ljúka aðildarviðræðum. mbl.is. [dostęp 2011-09-15]. (ang.).
  63. Fleiri vilja hætta við umsókn
  64. Meirihluti vill kjósa um ESB
  65. Vaxandi andstaða við ESB-aðild
  66. Vilja ekki evru í stað krónu
  67. 67% myndu hafna ESB-aðild
  68. Mikill meirihluti vill ekki í ESB – mbl.is [online], mbl.is [dostęp 2017-11-26].
  69. Um 80% kjósenda Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks andvígir esb aðild
  70. Þeim fjölgar sem vilja afturkalla ESB-umsóknina
  71. 48,5% vilja ljúka viðræðum við ESB
  72. 63,3% andvíg inngöngu í ESB |
  73. Meirihluti áfram andsnúinn aðild. [dostęp 2013-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)].
  74. Ný könnun: 61% vill klára aðildarviðræður við ESB. [dostęp 2013-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-21)].
  75. Meirihluti vill halda áfram viðræðum
  76. Iceland could 'quickly' join the EU if requested: Commissioner. [dostęp 2009-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 października 2008)]. (ang.).
  77. Iceland’s European Committee in Brussels. Iceland Review, 23 września 2008. [dostęp 2009-07-22]. (ang.).
  78. Olli Rehn um ESB-aðilt. Icelandic National Television, 20 listopada 2008. [dostęp 2009-07-22].
  79. 6,5% af ESB-gerðum tekin inn í EES-samninginn síðasta áratug. Morgunblaðið, 9 maja 2005. [dostęp 2008-12-10].
  80. EU lupaa Islannille nopean jäsenyyden ilman erikoiskohtelua. Helsingin Sanomat, 30 stycznia 2009. [dostęp 2009-01-30].
  81. Iceland's parliament votes in favour of EU talks. Euractiv.com, 17 lipca 2009. [dostęp 2009-07-17].
  82. Europe | Iceland moves towards joining EU. BBC News, 2009-07-16. [dostęp 2009-07-22].
  83. Iceland says ready to complete EU talks by 2011 | EU – European Information on Enlargement & Neighbours. EurActiv.com, 2009-07-16. [dostęp 2009-07-22].
  84. Application sent to Stockholm for Iceland to join the EU. Icenews.is, 2009-07-17. [dostęp 2009-07-22].
  85. CSU Party in Germany against Iceland joining the EU. Icenews.is, 2007-07-30. [dostęp 2009-07-22].
  86. Islandia jednak nie chce być w UE. „W naszym interesie jest być poza Unią”. gazeta.pl, 2015-03-12. [dostęp 2015-03-13].
  87. Iceland cannot adopt Euro with joining EU, says Stark. Icenews. [dostęp 2008-08-03].
  NODES