Stułka pozrastana
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Stułka pozrastana (Coltricia confluens P.-J. Keizer) – gatunek grzybów z rodziny szczeciniakowatych (Hymenochaetaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stułka pozrastana |
| Nazwa systematyczna | |
| Coltricia confluens P.-J. Keizer Persoonia 16(3): 389 (1997) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Coltricia, Hymenochaetaceae, Hymenochaetales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w roku 1997 P.-J. Keizer w liściastym lesie w Holandii. Wskazał jego holotyp[1]. Polską nazwę podaje internetowy atlas grzybów[2].
Morfologia
edytujŚrednica 1,6–7 cm, nieregularnie lejkowaty, w zarysie okrągły, ale częściej klapowany. Kapelusze po 2–25 (najczęściej 4–7) zrastają się z sobą w jeden, duży kapelusz, często poszczególne okazy są trudno rozróżnialne. Powierzchnia ciemno lub jasnordzawobrązowa, matowa, aksamitna, słabo strefowana, bardzo słabo promieniście pomarszczona. Brzeg żółtobrązowy, czasami wyraźnie czerniejący[3].
Przeważnie jest kilka trzonów pod skupiskiem zrośniętych ze sobą kapeluszy. Pojedynczy ma wysokość 0,7–2,5 cm, grubość 1–4 mm, jest częściowo cylindryczny, często szerszy ku górze, zwykle nieregularnie spłaszczony i często rozwidlony. Powierzchnia rdzawobrązowa, podstawa powiększona i zwykle utrzymująca razem pewną ilość ściółki[3].
Rurki o długości 1–3 mm, jasnoszarobrązowe, zbiegające na trzon. Pory okrągłe lub wielokątne, 2-4 na mm[3].
Twardy, rdzawobrązowy o słabym zapachu[3].
Rdzawobrązowy z oliwkowym odcieniem[3].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 4-zarodnikowe. Zarodniki 6,8–8,5(–8,9) x 4,0–5,2(–5,5) µm, Q = 1,4–1,8, elipsoidalne lub podłużno-elipsoidalne, gładkie, bardzo bladobrązowe do prawie bezbarwnych, z jedną gutulą Powierzchnia kapelusza składająca się z nieregularnie rozgałęzionych, grubościennych, brązowych strzępek z bezbarwnymi wierzchołkami, o szerokości 3–6 µm, ze ściankami o grubości do 2 µm. Kontekst kapelusza składa się z cienkościennych, brązowych, promieniście ułożonych strzępek. Subhymenium o grubości 3–5 µm, złożone z bladobrązowych do prawie bezbarwnych, cienkościennych strzępek. Brak sprzążek we wszystkich częściach grzyba[3].
- Gatunki podobne
Stułka pozrastana od stułki piaskowej (Coltricia perennis) różni się tym, że składa się z bardziej ze sobą pozrastanych owocników. Stułka piaskowa zwykle rośnie samotnie, czasami kilka jej rosnących obok siebie kapeluszy zrasta się, ale nigdy tak licznie i silnie jak u stułki pozrastanej. U stułki pozrastanej kapelusz jest niestrefowany, lub słabo, a jeśli już strefowanie występuje, to jest tej samej barwy, podczas gdy u stułki piaskowej strefowanie jest wyraźne i dwubarwne. Stułka pozrastana jest często jaśniejsza i bardziej jednolicie brązowa (do prawie żółtobrązowej) niż stułka piaskowa. Stułka piaskowa ma regularny, kolisty kapelusz, stułka pozrastana zwykle nieregularny, klapowany. Inne są też ich siedliska; stułka pozrastana rośnie na żyznych glebach, stułka piaskowa jako grzyb mykoryzowy może rosnąć na jałowych glebach piaszczystych pod sosnami[3].
Występowanie i siedlisko
edytujPodano jego stanowiska w Ameryce Północnej i Europie[4]. Brak go w opracowanej przez Władysława Wojewodę „Krytycznej liście wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski”[5], ale podano jego stanowiska w późniejszych latach[2].
Grzyb naziemny, prawdopodobnie saprotroficzny. W Holandii znajdywany w nasadzonych plantacjach drzew i krzewów liściastych i w parkach na żyznych glebach (piasek próchniczny lub glina), w ściółce lub na wiórach drzewnych. Rośnie pod głogami, wiązami, klonami, dębami, śliwami i innymi drzewami liściastymi, a jedną kolekcję znaleziono na łące bez sąsiadujących drzew[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-12-22] (ang.).
- ↑ a b Coltricia confluens (stułka pozrastana) [online], grzyby.pl [dostęp 2024-12-22].
- ↑ a b c d e f g h P.J. Keizer, Coltricia confluens a new polypore from the Netherland, „Persoonia”, 16 (3), 1997, s. 389–391 [dostęp 2024-12-22].
- ↑ Występowanie Coltricia confluens na świecie (mapa) [online] [dostęp 2024-12-22].
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 133–134, ISBN 83-89648-09-1.