Sumik węgorzowaty
Sumik węgorzowaty[2], plotos[2], sumik koralowy[3] (Plotosus lineatus) – gatunek ryby sumokształtnej z rodziny plotosowatych (Plotosidae), zwany też „małym sumikiem koralowym”[4]. Jest gatunkiem typowym rodzaju Plotosus. Ma niewielkie znaczenie gospodarcze. Toksyna jego gruczołów jadowych jest potencjalnie niebezpieczna dla człowieka. W 2018 został uznany jednym z ośmiu gatunków inwazyjnych stanowiących największe zagrożenie dla bioróżnorodności i ekosystemów w Europie[5].
| Plotosus lineatus[1] | |||||
| (Thunberg, 1787) | |||||
 Młody osobnik | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
sumik koralowy | ||||
| |||||
Zasięg występowania
edytujMorze Czerwone, strefa tropikalna Oceanu Indyjskiego i zachodniego Pacyfiku: Afryka Wschodnia, Afryka Południowa, Seszele, Madagaskar i Maskareny, na wschód po Samoa i Tonga, na północ po Półwysep Koreański, południową Japonię i wyspy Ogasawara, na południe po Australię Zachodnią, Lord Howe i Nową Kaledonię[6]. We wschodniej części Morza Śródziemnego pojawił się jako imigrant z Morza Czerwonego[7].
Występuje w przybrzeżnych wodach morskich (zatoki, zalewy i laguny) na głębokościach do 60 m p.p.m.[8], ale czasami wpływa do wód słodkich i słonawych.
Cechy charakterystyczne
edytuj
Ciało silnie wydłużone, węgorzowate, nagie (bez łusek), ciemno ubarwione; wzdłuż boków ciała młodych osobników ciągną się 2–3 jasne pasy, zanikające z wiekiem. Druga płetwa grzbietowa jest połączona z ogonową, a ta z odbytową, tworząc w ten sposób długą otoczkę wokół tylnej części ciała – liczącą łącznie ok. 200 miękkich promieni. 4 pary wąsików: 2 wąsiki przynozdrzowe, 2 przygębowe i 4 na podbródku[2].
Pierwszy promień pierwszej płetwy grzbietowej i każdej z płetw piersiowych jest przekształcony w twardy kolec, połączony z gruczołem jadowym zawierającym wydzielinę o silnie toksycznych właściwościach[8][9][2]. Skaleczenia jadowitym kolcem sumika koralowego powodują u człowieka silny ból, w rzadkich przypadkach odnotowano skutek śmiertelny[8].
Długość ciała ryb z tego gatunku, według danych FishBase, wynosi przeciętnie ok. 25 cm, maksymalnie do 32 cm TL[8], ale w starszej literaturze podawano długość ok. 75 (maksymalnie 90) cm[2][9][10].
Biologia i ekologia
edytuj
Młode sumiki koralowe gromadzą się w duże, liczące do 100 osobników, gęsto zbite zgrupowania kulistego kształtu, falujące nawet w czasie postoju[8][9]. Dorosłe przebywają pojedynczo lub w małych grupach do 20 osobników, ukrywających się za dnia pod półkami skalnymi[8].
Żerują przy piaszczystym dnie w poszukiwaniu skorupiaków, mięczaków i innych bezkręgowców wodnych, a czasem ryb[8].
Sumik węgorzowaty jest gatunkiem jajorodnym. Ikra składana jest przy dnie, larwy planktonowe – unoszą się w toni wodnej. W okresie tarła samiec buduje gniazdo pod skałami. Po złożeniu ikry samica odpływa, podczas gdy samiec chroni jaja[8].
Znaczenie gospodarcze
edytujGatunek poławiany komercyjnie i sportowo w celach konsumpcyjnych i dla potrzeb akwarystyki. Po odpowiednim przygotowaniu jego mięso jest jadalne, a w wielu regionach uchodzi za przysmak[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Plotosus lineatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
- ↑ Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
- ↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
- ↑ Roy et al.. Developing a list of invasive alien species likely to threaten biodiversity and ecosystems in the European Union. „Global Change Biology”, s. 1–17, 2018. DOI: 10.1111/gcb.14527. (ang.).
- ↑ R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2018-10-07]. (ang.).
- ↑ Carl J., Jr. Ferraris. Checklist of catfishes, recent and fossil (Osteichthyes, Siluriformes), and catalogue of siluriform primary types. „Zootaxa”. 1418, s. 1-628, 2007. ISSN 1175-5334. (ang.). (pdf)
- ↑ a b c d e f g h Plotosus lineatus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 7 października 2018]
- ↑ a b c Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-12286-2.
- ↑ a b Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.