Wikipedia

Symbole LGBT

symbole społeczności LGBT

Symbole LGBT – symbole społeczności LGBT służące do manifestowania jedności, identyfikacji oraz solidarności i poparcia ruchów na rzecz równouprawnienia LGBT. Większość z nich przyjęła się pod koniec lat 60. i 70. XX wieku w czasie rewolucji seksualnej.

Flagi LGBT wiszące w Leadenhall Market w Londynie

Flagi

edytuj

Tęczowa

edytuj
Osobny artykuł: Tęczowa flaga (ruch LGBT).
  •  
    Oryginalna wersja z ośmioma paskami zaprojektowana przez Gilberta Bakera (1978)
  •  
    Wersja z siedmioma paskami z usuniętym różowym kolorem na skutek braków tkaniny (1978–1979)
  •  
    Wersja sześciopaskowa z usuniętym kolorem turkusowym i kolorem indygo zmienionym na niebieski królewski (1979–obecnie)
  •  
    Tęczowa flaga używana przez miasto Filadelfia od 2017 r.

Tęczowa flaga ruchu została zaprojektowana przez Gilberta Bakera z okazji parady równości w San Francisco w 1978 r. Flaga nie ma odwzorowywać tęczy spotykanej w naturze. Jej kolory są ułożone w postaci poziomych pasów, z czerwonym na górze i fioletowym na dole. Reprezentuje ona różnorodność gejów i lesbijek na całym świecie. W oryginalnej wersji (ośmiokolorowej) każda z barw miała według Bakera symbolizować kolejno[1][2][3]:

  • ciepły różowy – seksualność
  • czerwony – światło
  • pomarańczowy – ukojenie bólu i cierpień
  • żółty – słońce
  • zielony – więź z naturą
  • niebieski turkusowy – sztukę
  • niebieski indygo – spokój i harmonię
  • fioletowy – duchowość

Trzydziestu ochotników własnoręcznie farbowało i zszywało dwie pierwsze flagi na marsz. Po zamachu na homoseksualnego radnego miasta San Francisco, Harveya Milka, 27 listopada 1978 r., popyt na flagę tęczową znacznie wzrósł. Aby zaspokoić popyt, firma Paramount Flag rozpoczęła sprzedaż wersji flagi przy użyciu tkaniny tęczowej z siedmioma paskami: czerwonym, pomarańczowym, żółtym, zielonym, turkusowym, niebieskim i fioletowym. Gdy Baker zwiększył produkcję swojej wersji flagi, on również porzucił różowy pasek z powodu niedostępności różowej tkaniny. Ponadto Paramount Flag Co. z siedzibą w San Francisco rozpoczął sprzedaż nadwyżki zapasów flag Rainbow Girls ze swojego sklepu detalicznego na południowo-zachodnim rogu Polk and Post, w którym pracował Gilbert Baker[3][4][5].

W 1979 roku flaga została ponownie zmodyfikowana. Gdy wcześniejszy wzór wieszany był pionowo na słupach latarni, środkowy pasek był zasłonięty przez słup. Zmiana konstrukcji flagi na taką z parzystą liczbą pasków była najłatwiejszym sposobem naprawienia tego stanu rzeczy, więc usunięto turkusowy pasek, co zaowocowało sześciopaskową wersją flagi[5].

Kopia oryginalnej flagi ośmiokolorowej o wymiarach 20 na 30 stóp została wykonana przez Bakera w 2000 r. i została zainstalowana w dzielnicy Castro w San Francisco[6]. Kolejna podobna flaga powiewa przed ośrodkiem kultury „The Centre” w Nowym Jorku[potrzebny przypis].

Baker ustanowił w 2003 roku rekord świata z okazji 25-lecia flagi tęczowej, tworząc w tym samym roku na Florydzie Key West Pride wersję o długości 1¼ mili. Artysta przywrócił oryginalne różowe, turkusowe i indygo pasy dla tej ogromnej flagi, która została przedstawiona w dokumencie „Rainbow Pride” opublikowanym w 2004 roku. Po zakończeniu obchodów w Key West flaga została pocięta na części i rozprowadzona w ponad 100 miastach na całym świecie[7].

Aby zademonstrować wsparcie dla ludzi o odmiennym kolorze skóry, miasto Filadelfia w Pensylwanii dodało czarny i brązowy pas do swojej flagi dumy w 2017 roku[8]. Uznano to za kontrowersyjne[9][10][11].

Flaga osób aseksualnych

edytuj
Zobacz też: Aseksualizm.
 

Flaga orientacji aseksualnej składa się z czterech poziomych pasków, kolejno od góry: czarnego, szarego, białego i fioletowego. Flaga została utworzona przez użytkowników AVEN (Asexual Visibility and Education Network) w sierpniu 2010 r., w wyniku wspólnego wysiłku społeczności mającego na celu utworzenie i wybranie flagi[12]. Czarny pasek reprezentuje aseksualność; szary pasek reprezentuje osoby grey-ace i osoby demiseksualne; biały pasek reprezentuje sojuszników; a fioletowy pasek reprezentuje wspólnotę[13][14].

Kultura miśków

edytuj
Zobacz też: Gay bear.
 

Misiek jest czułym slangowym określeniem gejów używanym w społecznościach misiów, a także subkulturą w środowisku gejowskim i rodzącym się w jego społeczności podzbiorem z własnymi wydarzeniami, kodami i kulturowo specyficzną tożsamością. Misie mają przeważnie owłosione ciała i zarost na twarzy; część z nich jest gruba; część wpisuje się w stereotypowy wizerunek męskości klasy robotniczej pod względem wyglądu i pielęgnacji, chociaż żaden z tych elementów nie jest wymogiem ani unikalnym wyróżnikiem. Pojęcie misia może pełnić funkcję tożsamości, przynależności i ideału, do którego można dążyć. Jednak nieustannie trwa debata w kręgach misiów na temat tego, co składa się na pojęcie misia. Niektórzy[kto?] twierdzą, że jedynym wymogiem jest samookreślenie się jako misia, podczas gdy inni twierdzą, że misie muszą mieć pewne cechy fizyczne, takie jak owłosiona klatka piersiowa i twarz, duże ciało lub określony sposób ubierania się i zachowania[15].

Niedźwiedzie to prawie zawsze geje lub mężczyźni biseksualni; chociaż transseksualni mężczyźni (niezależnie od ich seksualności) oraz ci, którzy unikają etykiet dotyczących płci i orientacji seksualnej, są coraz powszechniej uwzględniani w społecznościach misiów. Środowisko misiów rozprzestrzeniło się na cały świat, a kluby niedźwiedzi są obecne w wielu krajach. Kluby misiów często służą za punkty socjalne i seksualne dla starszych, bardziej owłosionych, czasem grubszych gejów i biseksualnych mężczyzn, a członkowie często wspierają lokalne społeczności gejowskie poprzez zbiórki funduszy i inne inicjatywy.

Flaga Międzynarodowego Bractwa Niedźwiedzi została zaprojektowana w 1995 r. przez Craiga Byrnesa[16].

Biseksualność

edytuj
Zobacz też: Biseksualizm.
 

Po raz pierwszy zaprezentowana w dniu 5 grudnia 1998 r.[17], flaga orientacji biseksualnej zaprojektowana została przez Michaela Page’a, aby reprezentować osoby biseksualne i zwiększyć ich widoczność w społeczności LGBT oraz szerokim społeczeństwie. Ta prostokątna flaga składa się z szerokiego pasma magenty na górze, szerokiego paska w kolorze niebieskim na dole i węższego pasma w kolorze lawendy zajmującego środkową jedną piątą[13].

M. Page opisuje znaczenie tej różowo-lawendowo-niebieskiej flagi (stosunek wysokości 2:1:2) w następujący sposób: „Różowy kolor reprezentuje pociąg seksualny tylko do tej samej płci. Niebieski reprezentuje pociąg seksualny tylko do płci przeciwnej, a uzyskany w wyniku nakładania się na siebie powyższych, kolor purpurowy reprezentuje pociąg seksualny do obu płci”. Opisuje również głębsze znaczenie flagi, stwierdzając: „Kluczem do zrozumienia symboliki flagi orientacji biseksualnej jest świadomość, że piksele koloru fioletowego mieszają się niezauważalnie z różem i błękitem, tak jak w »świecie rzeczywistym«, gdzie ludzie biseksualni potrafią wmieszać się niezauważalnie zarówno ze środowiskiem gejowsko-lesbijskim, jak i ze środowiskiem osób heteroseksualnych”[13].

Flaga osób interpłciowych

edytuj
Zobacz też: Interpłciowość.
 

Ludzie interpłciowi to tacy, którzy nie wykazują wszystkich cech charakterystycznych dla mężczyzny lub kobiety, bądź wykazują kombinację tych cech w momencie narodzin. Szacuje się, że od 0,05% do 1,7% populacji ma cechy interpłciowe[18][19].

Flaga osób interpłciowych została stworzona przez organizacje Intersex Human Rights Australia w lipcu 2013 r., z myślą o tym, aby „nie była pochodną innych symboli, ale jednocześnie miała głęboko zakorzenione znaczenie”. Żółty i fioletowy opisywane są przez organizację jako kolory „hermafrodytyzmu”. Organizacja ta opisuje ten krąg jako „nieprzerwany i nieozdobiony, symbolizujący kompleksowość i zupełność oraz nasz potencjał. Nadal walczymy o autonomię cielesną i nienaruszalność narządów płciowych, a to oznacza prawo do bycia tym, kim i jakim chcemy być”[20][21][22].

Flagi lesbijskie

edytuj
Zobacz też: Lesbijka.

Flaga lesbijska z labrysem, utworzona w 1999 r.[14] składa się z labrysa nałożonego na odwrócony czarny trójkąt, na tle koloru fioletowego. Labrys był używany jako starożytny symbol religijny, i do wielu innych celów. Został przyjęty jako symbol upodmiotowienia przez lesbijską społeczność feministyczną w latach 70.[23]. Kobiety uważane za aspołeczne przez Trzecią Rzeszę, ponieważ nie zgadzały się z nazistowskim ideałem kobiety, co obejmowało też homoseksualne kobiety, były skazywane na obozy koncentracyjne, gdzie nosiły w celu identyfikacji odznakę z odwróconym czarnym trójkątem[24][25]. Niektóre lesbijki wykorzystały na nowo ten symbol, gdy geje postąpili tak z trójkątem różowym (wiele lesbijek również przyjęło różowy trójkąt, chociaż lesbijki nie były uwzględnione w paragrafie 175 niemieckiego kodeksu karnego)[25]. Kolor fioletowy zaczęto kojarzyć z lesbijkami za sprawą poezji Safony[26].

Flaga kobiecych lesbijek (ang. lipstick lesbian[27][28], czyli „szminkowa lesbijka”) z czerwonym całusem nałożonym na sześć odcieni czerwieni i różu oraz z białym paskiem w centrum powstała na blogu internetowym w 2010 roku[29]. Zmodyfikowano go później, usuwając pocałunek, ale autor odpowiedzialny za wersję tylko z paskami nie został odnaleziony. Flaga ze szminką reprezentuje „lesbijki o bardziej kobiecej ekspresji płciowej”[30]. Flaga i jej wariant bez pocałunku nie zostały powszechnie przyjęte, z wyjątkiem obszarów komercyjnych[31].

Nowa flaga lesbijek wzorowana na siedmiopasmowej "różowej" fladze została udostępniona na Tumblr w 2018 roku, z kolorami - ciemnopomarańczowym reprezentującym "nonkonformizm płciowy", pomarańczowym oznaczającym "niezależność", jasnopomarańczowym oznaczającym "społeczność", białym oznaczającym "wyjątkowe związki z kobiecością", różowym oznaczającym "pogodę ducha i spokój", brudnym różowym oznaczającym "miłość i seks" oraz ciemnym różem oznaczającym "kobiecość"[32]. Wersja z pięcioma paskami powstała wkrótce na bazie kolorów flagi z 2018 roku[33].

  •  
    Flaga lesbijska z labrysem, z 1999 r.
  •  
    Flaga kobiecych lesbijek (ang. Lipstick lesbian), z 2010 r.
  •  
    Flaga kobiecych lesbijek bez szminki
  •  
    Flaga lesbijska stworzona w 2018 r.[34]
  •  
    Propozycja flagi lesbijskiej z 2018 r. inspirowana wierszem Safony[34]

Flaga osób niebinarnych

edytuj
Zobacz też: Niebinarność.
 

Ta flaga dumy reprezentująca niebinarne tożsamości płciowe została stworzona w 2014 r. przez osobę aktywistyczną Kye Rowan[35]. Każdy pasek flagi ma reprezentować różne typy tożsamości niebinarnych: żółty osoby, które identyfikują się poza binarnością płciową, biały osoby będące ludźmi z wieloma płciami, fioletowy osoby z mieszaniną płci męskiej i żeńskiej oraz czarny osoby agender[36].

Również pod parasolem trans lub transpłciowym znajdują się wszyscy, którzy identyfikują się z binarnością płci. W tej kategorii znajduje się wiele różnych tożsamości, w tym genderqueer, two-spirit, genderfluid, trzecia płeć i androgynia[37][38].

Flaga osób panseksualnych

edytuj
Zobacz też: Panseksualność.
 

Od połowy 2010 roku na różnych stronach internetowych znaleźć można było flagę osób panseksualnych[39]. Ma trzy poziome paski, które są różowe, żółte i niebieskie. Różowy pasek symbolizuje kobiety; niebieski, mężczyzn; i żółty, osoby niebinarne, takie jak agender, bigender lub genderfluid[13][39][40][41].

Czasami używa się również litery „P” z ogonem przerobionym na strzałę z krzyżem. Symbol ten pojawił się wcześniej niż flaga i jest nadal w użyciu. Krzyż na ogonie „P” odnosi się do krzyża w symbolu Wenus lub symbolu żeńskiego (♀), a strzałka odnosi się do strzałki w symbolu Marsie lub symbolu męskim (♂).

Flaga osób transpłciowych

edytuj
Zobacz też: Transpłciowość.
 

Transpłciowym symbolem jest flaga dumy transpłciowej zaprojektowana przez transpłciową kobietę Monikę Helms w 1999 r.[42][43][44] Flaga została pokazana po raz pierwszy na paradzie dumy w Phoenix w 2000 r.[45] Od 19 listopada 2012 r. powiewa z dużego publicznego masztu flagowego w dzielnicy Castro w San Francisco dla upamiętnienia Transgender Day of Remembrance[45]. Flaga reprezentuje społeczność transpłciową i składa się z pięciu poziomych pasów: dwóch jasnoniebieskich, dwóch różowych oraz z białym paskiem pośrodku. Helms opisała znaczenie flagi w następujący sposób:

„Paski u góry i u dołu są jasnoniebieskie, tradycyjny kolor dla chłopców. Paski obok nich są różowe, tradycyjny kolor dla dziewczynek. Biały pasek jest przeznaczony dla osób niebinarnych, czyli ludzi, którzy uważają, że nie mają płci. Wzór jest taki, że bez względu na to, w jaki sposób go powiesisz, zawsze jest on poprawny, co symbolizuje, że znajdujemy poprawność w naszym życiu.”[43][44][45]

Filadelfia stała się pierwszym samorządem hrabstwa w USA, który wywiesił flagę dumy transpłciowej w 2015 roku. Została ona wywieszona w ratuszu na cześć 14. dorocznej konferencji Trans Health w Filadelfii i pozostała tam obok flag USA i City of Philadelphia przez całą konferencję. Burmistrz Michael Nutter wygłosił w tym czasie przemówienie na cześć akceptacji społeczności trans w Filadelfii[46].

Inne symbole

edytuj

Podwójny symbol płci

edytuj
 

Splecione symbole płci. Każdy z symboli płci pochodzi od symbolu astronomicznego planety Wenus lub Mars. We współczesnej nauce pojedynczy symbol Wenus jest używany do reprezentowania płci żeńskiej, a pojedynczy symbol Marsa jest używany do reprezentowania płci męskiej[47]. Dwa splecione symbole żeńskie (⚢) reprezentują lesbijkę lub społeczność lesbijską, natomiast dwa powiązane ze sobą symbole męskie (⚣) homoseksualnego mężczyznę lub społeczność gejowską[3].

Symbole te pojawiły się po raz pierwszy w latach siedemdziesiątych[48].

Lambda

edytuj

W 1970 roku grafik Tom Doerr wybrał małą grecką literę lambda na symbol nowojorskiego rozdziału Gay Activists Alliance. W piśmiennictwie sojuszu napisano, że Doerr wykorzystał ten symbol ze względu na swoje szczególne znaczenie w kontekście chemii i fizyki: „pełna wymiana energii – ten moment lub przedział czasu świadczy o absolutnej aktywności”[3][49]. W dziedzinie STEM symbol lambda jest związany z parametrem półtrwania wykładniczych zmiennych losowych, który opisuje czas potrzebny na zmianę stanu.

Lambda zaczęła kojarzyć się z Wyzwoleniem Gejów[50][51], a w grudniu 1974 r. została oficjalnie uznana przez Międzynarodowy Kongres Praw Gejów w Edynburgu w Szkocji za międzynarodowy symbol praw gejów i lesbijek[52]. Organizacja Praw Gejów Lambda Legal i Amerykańska Fundacja Literacka Lambda wywodzą swoje nazwy od tego symbolu.

Tęczowa Madonna

edytuj
 

Tęczowa Madonna to adaptacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, z aureolami w tęczowych kolorach ruchu LGBT. Kontrowersje wokół tego symbolu okazały się być na tyle duże by zainteresować zagraniczne media. Elżbieta Podleśna, działaczka na rzecz obrony praw obywatelskich, została aresztowana przez polską policję za profanację wizerunku[53]. W obronie aktywistki zorganizowano protesty pod hasłem „tęcza nie obraża”[54][55].

Aresztowanie zostało potępione przez Amnesty International, Helsińską Fundację Praw Człowieka[53][56][57] i Human Rights Watch[58]. Po aresztowaniu amerykański Kościół Episkopalny poprosił o pozwolenie na sprzedaż koszulek z Tęczową Madonną z przeznaczeniem na polską społeczność transpłciową[59].

13 stycznia 2020 Elżbieta Podleśna, razem z dwiema innymi aktywistkami, została oskarżona o „obrazę uczuć religijnych” na podstawie art. 196 kodeksu karnego[60][61]. W listopadzie 2020 roku Amnesty International, Kampania Przeciw Homofobii,  Freemuse, Front Line Defenders, Human Rights Watch i ILGA-Europe zaapelowały o wycofanie zarzutów[62][63]. 2 marca 2021 aktywistki zostały uniewinione[62][64][65].

Według sondażu z 2019 roku przeprowadzonego przez KANTAR większość Polaków identyfikujących się jako wierzący stwierdziło, że Tęczowa Madonna nie obraża ich uczuć religijnych[66].

Jednorożce

edytuj
 

Jednorożce stały się ważnym elementem protestów na rzecz praw gejów w latach 70. i 80. XX wieku[67].

Fiołki

edytuj

Fiołki i ich kolor stały się specjalnym kodem używanym przez lesbijki i kobiety biseksualne[68][69][70]. Symbolika kwiatu wywodzi się z kilku fragmentów wierszy Safony, w których opisuje kochankę noszącą girlandy lub koronę z fiołków[3][71][72]. W 1926 roku sztuka La Prisonnière Édouarda Bourdeta wykorzystała bukiet fiołków, aby pokazać lesbijską miłość. Gdy sztuka stała się przedmiotem cenzury, wiele paryskich lesbijek nosiło fiołki, aby wykazać solidarność z tematyką lesbijską[73].

Symbol osób transpłciowych

edytuj

Symbol złożony z żeńskiego (♀), męskiego (♂) i genderqueer (⚨) symbolu połączonego wokół okręgu (⚧) jest używany do reprezentowania osób transpłciowych[74][75].

Trójkątne znaki Trzeciej Rzeszy

edytuj

Jednym z najstarszych z tych symboli jest odwrócony różowy trójkąt, który męscy homoseksualiści w niemieckich obozach koncentracyjnych musieli nosić na ubraniach. Kolory tych odznak określały rodzaje więźniów. Wielu z szacowanej liczby 5–15 tys. gejów i lesbijek uwięzionych w obozach koncentracyjnych zginęło podczas Holokaustu[76]. Różowy trójkąt został później odzyskany przez gejów, a także przez niektóre lesbijki, w różnych ruchach politycznych jako symbol osobistej dumy i pamięci. Koalicja AIDS do uwolnienia władzy (ACT-UP) przyjęła odwrócony różowy trójkąt symbolizujący „aktywną walkę” przeciwko HIV/AIDS „zamiast biernej rezygnacji z losu”.

Różowy trójkąt był używany wyłącznie w stosunku do więźniów płci męskiej, ponieważ lesbijki nie zostały uwzględnione w § 175 – ustawie, która spowodowała, że akty homoseksualne między mężczyznami były przestępstwem. Amerykańskie Muzeum Holokaustu (USHMM) zastrzega, że było tak dlatego, ponieważ kobiety były postrzegane jako podporządkowane mężczyznom, a państwo nazistowskie nie uważało, że homoseksualne kobiety stanowią takie samo zagrożenie dla męskości jak homoseksualni mężczyźni. Według USHMM wiele kobiet zostało aresztowanych i uwięzionych za zachowanie „aspołeczne”, klasyfikację stosowaną wobec tych, którzy nie dostosowali się do nazistowskiego ideału roli kobiety: gotowanie, sprzątanie, praca w kuchni, wychowywanie dzieci i bierność[76]. Kobiety asocjalne oznaczono odwróconym czarnym trójkątem. Wiele lesbijek zaczęło stosować ten symbol w tym czasie kiedy geje wprowadzili do swojej symboliki różowy trójkąt[77].

Galeria

edytuj

Flagi

edytuj

Orientacji i tożsamości seksualnych

edytuj

Tożsamości płciowych i interpłciowości

edytuj

Subkultur

edytuj

Lokalne

edytuj

Inne symbole

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Carleton College: Gender and Sexuality Center: Symbols of Pride of the LGBTQ Community. Apps.carleton.edu, 2005-04-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-10)]. (ang.).
  2. ↑ Gilbert Baker [online], web.archive.org, 4 grudnia 2017 [dostęp 2019-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-04].
  3. ↑ a b c d e Christy Stevens, Symbols, [w:] Bonnie Zimmerman (red.), Lesbian histories and cultures: an encyclopedia, New York: Garland Pub, 2000, s. 747, ISBN 0-8153-1920-7, OCLC 42290691 [dostęp 2019-05-27].
  4. ↑ Anne Quito, “We needed something beautiful.” The fabulous story behind the rainbow flag [online], Quartz, 30 czerwca 2015 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  5. ↑ a b Unsung Heroes of the Gay World: Vexillographer Gilbert Baker [online], www.ukgaynews.org.uk [dostęp 2019-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-28].
  6. ↑ Sue Rochman: Rainbow flap. The Advocate, 20 czerwca, 2000. s. 16. (ang.).
  7. ↑ Curtis M. Wong, The History And Meaning Of The Rainbow Pride Flag [online], HuffPost, 7 czerwca 2018 [dostęp 2019-05-24] (ang.).
  8. ↑ Ernest Owens, Philly’s Pride Flag to Get Two New Stripes: Black and Brown [online], Philadelphia Magazine, 8 czerwca 2017 [dostęp 2019-05-24] (ang.).
  9. ↑ Mathew Rodriguez, Philadelphia’s black and brown pride flag stirred huge controversy. That’s good, advocates say. [online], Mic [dostęp 2019-05-24] (ang.).
  10. ↑ Dan Royles, Philadelphia’s Pride Flag Matters [online], Medium, 25 czerwca 2018 [dostęp 2019-05-24].
  11. ↑ Alex Abad-Santos, Philadelphia’s new, inclusive gay pride flag is making gay white men angry [online], Vox, 20 czerwca 2017 [dostęp 2019-05-24].
  12. ↑ The Asexuality Flag. Asexuality Archive. (ang.).
  13. ↑ a b c d Matt Petronzio: A Storied Glossary of Iconic LGBT Flags and Symbols. Mashable, 2014-06-13. (ang.).
  14. ↑ a b Ariel Sobel: The Complete Guide to Queer Pride Flags. Advocate.com, 2018-06-13. (ang.).
  15. ↑ Peter Moskowitz, The Brotherhood of the Bears [online], The New York Times Lens Blog, 27 sierpnia 2012 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  16. ↑ Flag History. Bearmfg.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-11)]. (ang.).
  17. ↑ History, Bi Activism, Free Graphics. BiFlag.com, 1998-12-05. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)]. (ang.).
  18. ↑ How common is intersex? | Intersex Society of North America. Isna.org. (ang.).
  19. ↑ FACT SHEET – Intersex [online], united nations for lgbt equality, 1 października 2008.
  20. ↑ Morgan Carpenter, An intersex flag [online], Intersex Human Rights Australia, 5 lipca 2013 [dostęp 2019-05-24] (ang.).
  21. ↑ Are you male, female or intersex? – Amnesty International Australia [online], web.archive.org, 23 września 2016 [dostęp 2019-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-23].
  22. ↑ Intersex advocates address findings of Senate Committee into involuntary sterilisation – Gay News Network [online], web.archive.org, 15 stycznia 2016 [dostęp 2019-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-15].
  23. ↑ LABRYS Tool of Lesbian Feminism. 9 sierpnia 2013. (ang.).
  24. ↑ Lesbians and the Third Reich. United States Holocaust Memorial Museum. (ang.).
  25. ↑ a b Triangles and Tribulations: The Politics of Nazi Symbols. [dostęp 2016-12-10]. (ang.).
  26. ↑ Sarah Prager, Four Flowering Plants That Have Been Decidedly Queered [online], JSTOR Daily, 29 stycznia 2020 [dostęp 2021-06-02] (ang.).
  27. ↑ Urban Dictionary: lipstick lesbian [online], Urban Dictionary [dostęp 2019-05-24] (ang.).
  28. ↑ Roshan Das Nair, Catherine Butler, Intersectionality, Sexuality, and Psychological Therapies: Working with Lesbian, Gay, and Bisexual Diversity, Chichester, West Sussex, UK: Wiley, 2012, s. 49, ISBN 978-1-119-96761-3, OCLC 793104239 [dostęp 2019-05-24].
  29. ↑ Lipstick Lesbian Pride!!!. 28 lipca, 2010. [zarchiwizowane z tego adresu (19 listopada, 2015)]. (ang.).
  30. ↑ Natasha A. Blaxk, Alana Stern: 9 Queer Pride Flags That You Probably Didn’t Know About. The Odyssey, 22 czerwca, 2016. (ang.).
  31. ↑ Queer Community Flags [online], Queer Events [dostęp 2019-07-24] (ang.).
  32. ↑ Lesbian Flag, Sadlesbeandisaster – Majestic Mess Designs [online], majesticmess.com [dostęp 2021-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-08].
  33. ↑ What do flags for Pride in London mean?, „BBC News” [dostęp 2021-06-02] (ang.).
  34. ↑ a b Lydia, A Lesbian Flag for Everyone [online], Medium, 26 listopada 2018 [dostęp 2019-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-02] (ang.).
  35. ↑ Jess Glass: Pride flags: All of the flags you might see at Pride and what they mean. PinkNews, 2018-06-26. (ang.).
  36. ↑ Ana Valens, Everything you ever wanted to know about being nonbinary [online], The Daily Dot, 28 września 2017 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  37. ↑ Gender Alphabet. Open Sky Community Services, 2010. [dostęp 2019-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (ang.).
  38. ↑ What does nonbinary mean?. Healthline Media UK, 18 kwietnia 2018. (ang.).
  39. ↑ a b Do You Have a Flag?. 9 listopada 2012. (ang.).
  40. ↑ A field guide to Pride flags. 27 czerwca 2013. [dostęp 2019-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 lipca 2014)]. (ang.).
  41. ↑ Gay & Lesbian Pride Symbols – Common Pride Symbols and Their Meanings. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-28)]. (ang.).
  42. ↑ Stephanie Fairyington, The Smithsonian’s Queer Collection [online], The Advocate, 12 listopada 2014 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  43. ↑ a b Emma Gray, We Have A Navy Veteran To Thank For The Transgender Pride Flag, „Huffington Post”, 27 lipca 2017 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  44. ↑ a b Branson LB, The Veteran Who Created The Trans Pride Flag Reacts To Trump’s Trans Military Ban [online], BuzzFeed News, 26 lipca 2017 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  45. ↑ a b c Aaron Sankin, LOOK: Historic Transgender Flag Flies Over The Castro [online], HuffPost, 20 listopada 2012 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  46. ↑ Mitch Kellaway, Philadelphia Raises the Transgender Pride Flag for the First Time [online], The Advocate, 4 czerwca 2015 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  47. ↑ William T. Stearn, The Origin of the Male and Female Symbols of Biology, „Taxon”, 11 (4), 1962, s. 109, DOI: 10.2307/1217734, JSTOR: 1217734 [dostęp 2019-05-27].
  48. ↑ Gay, Lesbian, Bisexual, & Transgender Symbols [online], LAMBDA GLBT Community Services, 26 grudnia 2004 [dostęp 2019-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2005-12-30].
  49. ↑ Ulotka Gay Activists Alliance, The New York Public Library, 1970 [dostęp 2019-05-26].
  50. ↑ Joseph P. Goodwin, More man than you’ll ever be: gay folklore and acculturation in middle America, Bloomington: Indiana University Press, 1989, s. 25–26, ISBN 0-253-20497-6, OCLC 18164797 [dostęp 2019-05-27].
  51. ↑ Linda Rapp, Symbols [online], glbtqarchive.com/, 2003.
  52. ↑ George E. Haggerty, Gay histories and cultures: an encyclopedia, New York: Garland, 2000, s. 529, ISBN 0-8153-1880-4, OCLC 41991370 [dostęp 2019-05-27].
  53. ↑ a b Adam Easton, LGBT Virgin Mary triggers activist's detention [online], 14 maja 2019 [dostęp 2019-09-28] (ang.).
  54. ↑ Tęcza nie obraża! Protest solidarnościowy na warszawskiej "patelni" [online], gazetapl [dostęp 2021-09-17] (pol.).
  55. ↑ Redakcja, Tęcza nie obraża! Świeckie państwo! Protest w obronie Elżbiety Podleśnej [online], www.polityka.pl, 2019 [dostęp 2021-09-17] (pol.).
  56. ↑ Christian Davies, Woman arrested in Poland over posters of Virgin Mary with rainbow halo, „The Guardian”, 6 maja 2019, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-09-28] (ang.).
  57. ↑ Deutsche Welle, Poland: Furor over 'rainbow madonna' LGBT activist arrest [online], DW.COM, 10 maja 2019 [dostęp 2019-09-28] (ang.).
  58. ↑ Poland: Arrest Over Virgin Mary’s Rainbow Halo [online], Human Rights Watch, 8 maja 2019 [dostęp 2021-09-17] (ang.).
  59. ↑ Amerykański Kościół Episkopalny sprzedaje koszulki z Tęczową Matką Boską i wspiera osoby transpłciowe w Polsce [online], queer.pl [dostęp 2019-09-28] (pol.).
  60. ↑ "Chciałam się sprzeciwić pogardzie". Zaczął się proces o „tęczowe Maryjki” [online], oko.press [dostęp 2021-09-17].
  61. ↑ Polsat News, Ruszył proces ws. "tęczowej" Matki Boskiej. Kobiety są oskarżone o obrazę uczuć religijnych - Polsat News [online], polsatnews.pl [dostęp 2021-09-17] (pol.).
  62. ↑ a b Niewinne! Wyrok sądu ws. plakatu Matki Boskiej z tęczową aureolą: Tęcza nie obraża! [online], amnesty.org.pl [dostęp 2021-09-17] (pol.).
  63. ↑ Za tęczową Matkę Boską pod sąd – NGOsy apelują o wycofanie zarzutów [online], Kampania Przeciw Homofobii, 3 listopada 2020 [dostęp 2021-09-17] (pol.).
  64. ↑ Aktywistki uniewinnione. Zakończył się proces o obrazę uczuć religijnych [online], oko.press [dostęp 2021-09-17].
  65. ↑ Joanna Podgórska, Tęcza jednak nie obraża. Wyrok jak okruch normalności [online], www.polityka.pl, 2021 [dostęp 2021-09-17] (pol.).
  66. ↑ Czy Tęczowa Matka Boska obraża uczucia wierzących Polaków? Większość deklaruje, że nie [online], gazetapl [dostęp 2021-09-17] (pol.).
  67. ↑ Alice Fisher, Why the unicorn has become the emblem for our times, „The Observer”, 15 października 2017, ISSN 0029-7712 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  68. ↑ The Alyson almanac: a treasury of information for the gay and lesbian community., wyd. 1st U.S. ed, Boston: Alyson Publications, s. 100, ISBN 0-932870-19-8, OCLC 22982905 [dostęp 2019-05-27].
  69. ↑ JoAnne Myers, The A to Z of the lesbian liberation movement. Still the rage, Lanham, Md.: Scarecrow Press, 2009, s. 242, ISBN 978-0-8108-6327-9, OCLC 465023917 [dostęp 2019-05-27].
  70. ↑ Laura Horak, Girls will be boys: cross-dressed women, lesbians, and American cinema, 1908-1934, New Brunswick, New Jersey 2016, s. 143–144, ISBN 978-0-8135-7485-1, OCLC 934433920 [dostęp 2019-05-27].
  71. ↑ Diana Collecott, H.D. and Sapphic modernism, 1910-1950, Cambridge: Cambridge University Press, 1999, s. 216, ISBN 0-521-55078-5, OCLC 39672078 [dostęp 2019-05-27].
  72. ↑ Elaine. Fantham, Women in the classical world: image and text, New York: Oxford University Press, 1994, s. 15, ISBN 0-19-506727-4, OCLC 27265657 [dostęp 2019-05-27].
  73. ↑ Dawn B. Sova, Banned plays. Censorship histories of 125 stage dramas, New York: Facts on File, 2004, s. 37–40, ISBN 0-8160-4018-4, OCLC 51737979 [dostęp 2019-05-27].
  74. ↑ History Of Transgender Symbolism [online], transgendersociety.yolasite.com [dostęp 2019-06-08].
  75. ↑ Transgender Symbol | GenderTalk [online] [dostęp 2019-06-08] (ang.).
  76. ↑ a b Persecution of Homosexuals [online], United States Holocaust Memorial Museum [dostęp 2019-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-09].
  77. ↑ R. Amy Elman, Triangles and Tribulations:: The Politics of Nazi Symbols, „Journal of Homosexuality”, 30 (3), 1996, s. 1–11, DOI: 10.1300/J082v30n03_01, ISSN 0091-8369 [dostęp 2019-05-26] (ang.).
  78. ↑ Annie Romano, The Leather Pride Flag [online], leatherarchives.org [dostęp 2019-05-28] (ang.).
  79. ↑ "Tęczowy orzeł nikogo nie obraża". Środowisko LGBT chce mieć prawo do symboli narodowych [online], Noizz, 18 lipca 2018 [dostęp 2019-08-01] (pol.).
  80. ↑ Biały orzeł na tęczowym tle. Minister Brudziński zarzuca "profanację" symboli narodowych [online], TVN24.pl [dostęp 2019-08-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-01].
  81. ↑ Tęcza nie obraża? "Dzięki fobiom Brudzińskiego flaga dotarła do szerszej publiczności" [WYWIAD] [online], www.gazetaprawna.pl [dostęp 2019-08-01].
  82. ↑ Marsz LGBT po raz pierwszy w Olsztynie. ZDJĘCIA [online], wpolityce.pl [dostęp 2019-08-01].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Symbole_LGBT&oldid=74714808”
  NODES
COMMUNITY 6
Idea 3
idea 3
INTERN 5