Symmachia

Symmachia (stgr. συμμαχία – pomoc, przymierze dla wspólnej walki) – w starożytnej Grecji sojusz, związek obronny lub zaczepno-obronny państw (polis), tworzony w obliczu wspólnych wyzwań lub przeciwnika.

Zawierający przymierze sojusznicy zobowiązywali się do uznawania tych samych wrogów i przyjaciół. Porozumienie dotyczyło też wspólnych uzgodnień w trakcie prowadzenia wojny lub podczas zawierania pokoju. W symmachii istotną rolę często odgrywała hegemonia jednego z państw sojuszniczych, któremu jako najsilniejszemu przekazywano przywództwo. Dla koordynacji działań zwykle powoływano synedrion (radę naczelną).

Wczesną symmachią był np. Związek Panhelleński zawarty w 481 r. p.n.e. dla odparcia najazdu perskiego. W historii starożytnej do najbardziej znanych należały:

• Związek Peloponeski
• Ateński Związek Morski (zwany też Związkiem Delijskim)
• Związek Beocki
• Związek Achajski
• Związek Etolski

Silna rywalizacja dwóch pierwszych symmachii doprowadziła Greków do niszczących dwóch wojen peloponeskich i spowodowała wrogi podział świata greckiego, na długo utrwalając jego polityczny dualizm.

Inną postacią takiego sojuszu była epimachia (ἐπιμαχία) zawierana przez państwa greckie wyłącznie w celach obronnych; na jej odmienny charakter zwraca uwagę Tukidydes (Wojna peloponeska I 44,1; V 48,2).

Zobacz też

• amfiktionia