Tadeusz Wiktor
Tadeusz Wiktor z Wiatrowic[a] herbu Brochwicz (ur. 27 lipca 1859 w Świrzu, zm. 3 lutego 1922 w Krakowie) – generał porucznik Wojska Polskiego.
| |
 generał porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 lipca 1859 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 lutego 1922 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1879–1909, 1914–1921 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
1 Pułk Inżynieryjny |
| Stanowiska |
dowódca kompanii inżynieryjnej |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys
edytujWywodził się rodu Wiktorów, zamieszkujących na ziemi sanockiej[1]. Urodził się 27 lipca 1859 w Świrzu, w rodzinie Tadeusza Mikołaja Jana Wiktora z Wiatrowic herbu Brohwicz (ur. 1822) i Izabelli Teofili z Jaroszyńskich (1836-1899). Był młodszym bratem Mieczysława (1855–1926), pułkownika piechoty Wojska Polskiego.
Szkołę średnią ukończył w Szwajcarii[1]. Studia inżynierskie odbył w Wiedniu[1]. Po ukończeniu tamtejszej Technicznej Akademii Wojskowej 18 sierpnia 1897 awansował na podporucznika i rozpoczął służbę w cesarskiej i królewskiej Armii. Został przydzielony do 1 Pułku Inżynieryjnego. W latach 1885–1887 był słuchaczem Wyższego Kursu Inżynierii w Wiedniu. W latach 1896–1898 pełnił służbę w c. i k. Komendzie IV Korpusu w Budapeszcie. W 1901 został awansowany na podpułkownika i wyznaczony na stanowisko komendanta batalionu c. i k. 58 Pułku Piechoty w Stanisławowie. W 1907 został urlopowany, a w 1908 przeniesiony w stan spoczynku[1].
Na emeryturze osiadł we Lwowie[1]. Wraz z kpt. Józefem Hallerem zajmował się opracowaniem planu militaryzacji „Sokoła”[1]. Po wybuchu I wojny światowej został aktywowany. Początkowo służył na Węgrzech[1]. Od października 1914 do maja 1915 dowodził na froncie batalionem 5 Pułku Piechoty. 16 czerwca 1915 został przeniesiony do wojskowej administracji okupacyjnej na terenach Królestwa Polskiego - cesarskiego i królewskiego Zarządu Wojskowego w Polsce (od sierpnia 1915 - cesarskie i królewskie Generalne Gubernatorstwo Wojskowe dla austriacko-węgierskiego obszaru okupowanego w Polsce). Początkowo był komendantem okręgowym w Opocznie. W maju 1917 został przeniesiony do Piotrkowa na stanowisko kierownika inspektoratu gospodarczego. 7 lipca 1917 został wyznaczony na stanowisko komendanta okręgowego w Piotrkowie, a 20 listopada 1917 mianowany tytularnym generałem majorem[2].
4 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu generała brygady. 10 listopada 1918 został inspektorem Inspektoratu Lokalnego w Piotrkowie[3]. 21 listopada 1918 generał dywizji Stanisław Szeptycki powierzył mu kierownictwo Wydziału Personalnego przy Sztabie Generalnym Wojsk Polskich[4]. W styczniu 1919 został szefem Oddziału IX Personalnego Sztabu Generalnego, a w kwietniu tego roku szefem Departamentu Spraw Personalnych Ministerstwa Spraw Wojskowych. Po kolejnej reorganizacji został szefem Departamentu IV Personalnego M.S.Wojsk. W lipcu 1919 został Inspektorem Wojskowo-Technicznym Frontów. W styczniu 1920 został przeniesiony do garnizonu Kraków, gdzie objął stanowisko naczelnika Zarządu Budownictwa Wojskowego w Dowództwie Okręgu Generalnego „Kraków”. W maju 1920 został przeniesiony na analogiczne stanowisko w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lublin” w Lublinie. Powodem opuszczenia krakowskiego garnizonu miał być konflikt z przełożonymi. Z dniem 1 kwietnia 1921 został przeniesiony w stan spoczynku w stopniu generała porucznika[5]. Zmarł w piątek 3 lutego 1922 w Krakowie[1]. W niedzielę 5 lutego 1922 został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Dowódcą konduktu pogrzebowego był generał podporucznik Ignacy Kazimierz Ledóchowski. W skład konduktu wchodził szwadron 3 Pułku Ułanów Śląskich ze sztandarem, kompania i orkiestra 20 Pułku Piechoty Ziemi Krakowskiej oraz kompania 1 Pułku Wojsk Kolejowych[6].
W drugiej połowie XIX wieku został mianowany c. k. podkomorzym[7]. 12 marca 1893 we Lwowie zawarł związek małżeński z Marią Ludwiką księżną Ponińską z Horyńca herbu Łodzia (ur. 1867). Ze związku z księżną Ponińską miał syna Ludwika oraz dwie córki: Izabellę i Paulę[8].
Awanse
edytuj- podporucznik (leutnant) – 1879
- porucznik (oberleutnant) – 1883
- kapitan (hauptmann II kl.) – 1 maja 1891
- kapitan (hauptmann I kl.) – 1893
- major (major) – 1 listopada 1897
- podpułkownik (oberstleutnant) – 1901
- pułkownik (oberst) – 1904
- tytularny generał brygady (titular generalmajor) – 20 listopada 1917
- generał porucznik - 1 kwietnia 1921
Uwagi
edytuj- ↑ W ewidencji cesarskiej i królewskiej Armii figurował jako „Thaddäus Ritter Wiktor von Wiatrowicze”.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Z żałobnej kroniki. „Nowości Illustrowane”. Nr 6, s. 4, 9, 11 lutego 1922.
- ↑ Antonio Schmidt-Brentano, Die k. k. bzw. k. u. k. Generalität 1816-1918, Wiedeń 2007.
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych z 21 listopada 1918 r. Nr 5, poz. 77.
- ↑ Dziennik Rozporządzeń Ministerstwa Spraw Wojskowych z 26 listopada 1918 r. Nr 6, poz. 121.
- ↑ Z dniem 5 maja 1922, już po śmierci generała Wiktora, weszła w życie Ustawa z dnia 23 marca 1922 o podstawowych obowiązkach i prawach oficerów Wojsk Polskich, która wprowadziła stopień generała dywizji w miejsce dotychczasowego stopnia generała porucznika.
- ↑ „Polska Zbrojna” Nr 38 z 9 lutego 1922 r. s. 3.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1890. Wiedeń: 1889, s. 765.
- ↑ Tadeusz Wiktor z Wiatrowic h. Brochwicz w: Marek Jerzy Minakowski, „Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego”.
Bibliografia
edytuj- Regina Czarnecka, Organizacja Sztabu Generalnego WP (Naczelnego Dowództwa WP) w latach 1918-1921, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 26 z 2003.
- Regina Czarnecka, Organizacja Ministerstwa Spraw Wojskowych (MSWojsk.) w latach 1918-1921, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 27, Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa 2005.
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
- Jan Rydel, W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001, ISBN 83-7188-235-1, OCLC 830250410.
- Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.
- Mieroszewski Henryk, Pamiętnik z czasów wojny od 30/7 1914 - 30/11 1919, mający być jedynie wyrazicielem moich przygód, wrażeń, obserwacji i myśli, jak również wydarzeń ogólnych, rkps 7146, Zbiory Specjalne Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie.