Teffi
Teffi (właśc. Nadieżdża Aleksandrowna Buczyńska, de domo Łochwicka, ur. 21 maja 1872 w Sankt Petersburgu, zm. 6 października 1952 w Paryżu)[1] – rosyjska prozatorka, poetka, felietonistka, autorka sztuk teatralnych, wspomnień podróżniczych, eseistka.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki |
Życiorys
edytujJej ojciec, Aleksandr Łochwicki był profesorem kryminalistyki, sławnym z błyskotliwości – wiele z jego żartów stało się popularnymi powiedzeniami. W jej domu rodzinnym ceniono literaturę, matka była wielką miłośniczką poezji[2]. Starszy brat, Nikołaj Łochwicki (1867–1933), wybrał karierę wojskową, był generałem porucznikiem armii Imperium Rosyjskiego, walczył we Francji, był dowódcą armii w oddziałach adm. A. Kołczaka[3]. Starsza siostra Teffi, Mira Łochwicka (1869–1905), została popularną poetką[4]. Młodsza siostra, Warwara, publikowała krótkie szkice pod pseudonimem Miurgit, druga, Elena, była autorką wystawianych sztuk teatralnych[2].
Jej mężem był polski arystokrata, absolwent prawa na Uniwersytecie Petersburskim, Władysław Buczyński. Nadieżda miała z nim trójkę dzieci: Walerię (ur. 1892), Jana i Elenę. W 1900 roku odeszła od męża, aby zajmować się swoją karierą literacką w Petersburgu[5]
Debiutowała na łamach czasopism w 1901 roku, pod panieńskim nazwiskiem. Krótko później zaczęła używać pseudonimu Teffi[5]. Współpracowała z pismami „Satyrikon” i „Nowyj Satyrikon” (od 1908), zdobywając ogromną popularność[1]. Wiele czasopism zapraszało ją do współpracy, a jej sztuki wystawiano w teatrach i kabaretach[5]. Jej pierwsza książka, Siedm ogni ukazała się w 1910, w tym samym roku opublikowała tom opowiadań i tekstów humorystycznych[4]. Teffi była tak popularna, że jej powiedzenia weszły do powszechnego użytku, a jej pseudonimem nazwano perfumy i słodycze[5].
Po rewolucji październikowej opuściła Rosję – udała się na Krym, a następnie w 1919 do Konstantynopola, skąd wyjechała do Paryża[1]. W okresie emigracyjnym współpracowała z najlepszymi rosyjskimi czasopismami emigracyjnymi, tworzyła pierwszy rosyjski salon literacki w stolicy Francji i brała czynny udział w życiu kulturalnym[5]. W opowiadaniach z tego okresu zajmowała się głównie opisywaniem losu Rosjan na emigracji. W 1921 opublikowała zbiór Czornyj irys, a rok później Tak żyli[1]. Została pochowana, tak jak brat Nikołaj, na cmentarzu prawosławnym w Sainte-Geneviève-des-Bois[6].
Wybrane publikacje
edytuj- Opowiadania humorystyczne (1910)
- I stało się tak (1912)
- Dym bez ognia (1914)
- Miniatury i monologi (1915)
- Martwe zwierzę (1916)
- Dzień wieczorny (1924)
- Na obczyźnie (1927)
- Tango śmierci (1927)
- Księga czerwiec (1931)
- Powieść awanturnicza (1931)
- Wszystko o miłości (1946)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Wolfgang Kasack , Leksykon literatury Rosyjskiej XX wieku: od początku stulecia do roku 1996, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wyd., 1996, s. 646, ISBN 978-83-04-04285-8 [dostęp 2016-04-10] (pol.).
- ↑ a b Marina Ledkovskai︠a︡-Astman, Charlotte Rosenthal , Mary Fleming Zirin , Dictionary of Russian Women Writers, Greenwood Publishing Group, 1994, s. 640, ISBN 978-0-313-26265-4 [dostęp 2016-04-10] (ang.).
- ↑ Jonathan D. Smele , Civil war in Siberia. The anti-Bolshevik government of Admiral Kolchak 1918–1920, Cambridge University Press, 1996, s. 523–524, OCLC 657401847 (ang.).
- ↑ a b Tadeusz Klimowicz , Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach, 1917-1996, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1996, ISBN 978-83-7091-026-6, OCLC 717334089 [dostęp 2016-04-10] (pol.).
- ↑ a b c d e Marina Ledkovskai︠a︡-Astman, Charlotte Rosenthal , Mary Fleming Zirin , Dictionary of Russian Women Writers, Greenwood Publishing Group, 1994, s. 641, ISBN 978-0-313-26265-4 [dostęp 2016-04-10] (ang.).
- ↑ Nadezhda Teffi na findagrave.com [online] [dostęp 2021-09-14] (ang.).
- ISNI: 0000000121396030
- VIAF: 73985516
- LCCN: n81090418
- GND: 119009420
- NDL: 01063716
- LIBRIS: dbqst9wx5gl1xjz
- BnF: 129940642
- SUDOC: 052655989
- SBN: MILV012175
- NLA: 36410446
- NKC: jo20010084901
- RSL: 000082061
- BNE: XX1134310
- NTA: 071970819
- BIBSYS: 90127517
- CiNii: DA00706676
- Open Library: OL6067375A
- PLWABN: 9810663781705606
- NUKAT: n97089684
- J9U: 987007302110405171
- LNB: 000028337
- CONOR: 49065571
- KRNLK: KAC201003355
- LIH: LNB:H7J;=su