Terytorium sporne

Terytorium sporne – terytorium, do którego roszczą sobie prawa dwa (lub więcej) państwa. Najczęściej istnienie terytorium spornego prowadzi do konfliktu między tymi państwami, rozwiązywanego bądź pokojowo, bądź, ostatnio coraz rzadziej, zbrojnie.

Morze Południowochińskie – spór terytorialny pomiędzy wieloma państwami. Liniami zaznaczono granice roszczeń poszczególnych państw (stan na rok 2012)

Przykłady

Historyczne spory terytorialne

• Timor Wschodni – po rezygnacji przez Portugalię ze wschodniej części wyspy Timor, teoretycznie stała się ona terytorium bezpaństwowym. 28 listopada 1975 roku ogłoszono suwerenność niepodległej Demokratycznej Republiki Timoru Wschodniego, lecz już 7 grudnia armia indonezyjska rozpoczęła inwazję na wyspę i 17 lipca 1976 roku Indonezja oficjalnie anektowała Timor, czego nie uznała nigdy ONZ. W 1999 Timor Wschodni został poddany pod tymczasową administrację ONZ – United Nations Transitional Administration in East Timor (UNTAET). 20 maja 2002 – Timor Wschodni uzyskał pełną niepodległość.

Współczesne spory terytorialne

• Kosowo – funkcjonujące jak państwo terytorium uważane przez kilkadziesiąt krajów za niepodległe (zob. osobny artykuł: państwa formalnie uznające niepodległość Kosowa). Władze Serbii uważają Kosowo za część swojego państwa.
• Sahara Zachodnia – terytorium sporne między Marokiem (które uważa ją za swą prowincję i kontroluje jej zachodnią część) i Saharyjską Arabską Republiką Demokratyczną (SADR), której władze kontrolują wschodnią część kraju.
• Spór o Kaszmir – pomiędzy Pakistanem a Indiami,
• Spór o Wyspy Kurylskie – pomiędzy Japonią a Rosją,
• Trójkąt Hala’ib – spór pomiędzy Egiptem i Sudanem,
• Trójkąt Ilemi – przykład sporu trójstronnego (Sudan Południowy, Kenia, Etiopia)
• Wyspy Senkaku – są przedmiotem sporu pomiędzy Japonią, Chinami i Tajwanem (zob. osobny artykuł: konflikt o Wyspy Senkaku)
• Wyspy Czagos – są przedmiotem sporu pomiędzy Wielką Brytanią sprawującą faktyczną kontrolę nad wyspami a Mauritiusem,
• Falklandy – sporne pomiędzy Argentyną i Wielką Brytanią (zob. osobny artykuł: wojna o Falklandy)
• Kryzys krymski – pomiędzy Ukrainą i Rosją.
• Wzgórza Golan – spór trójstronny pomiędzy Izraelem, Syrią i Libanem
• Cypr Północny – sporne z Republiką Cypryjską, uznawane jedynie przez Turcję państwo w północnej części wyspy Cypr, proklamowane w 1983 po inwazji Turcji na Cypr w 1974
• Lough Foyle – zatoka na granicy Republiki Irlandii i Irlandii Północnej – od roku 1922 toczy się spór o przynależność państwową tego obszaru
• Naddniestrze – państwo nieuznawane na arenie międzynarodowej, formalnie jest częścią Mołdawii jako region autonomiczny
• Olivenza – miasto w Hiszpanii w prowincji Badajoz należącej do wspólnoty autonomicznej Estremadura, leżące w spornym terytorium hiszpańsko-portugalskim określanym tą samą nazwą

Zobacz też

• Terytorium neutralne
• Spór terytorialny