Theresa May
Theresa Mary May, baronessa May of Maidenhead[2], z domu Brasier (IPA: /təˈri:zə mɛ:ri meɪ/; ur. 1 października 1956 w Eastbourne) – brytyjska polityk, minister spraw wewnętrznych (2010–2016), lider Partii Konserwatywnej oraz premier Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w latach 2016–2019. Par dożywotni i członkini Izby Lordów.
 Theresa May (2024) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Theresa Mary May |
|---|---|
| Imię i nazwisko po urodzeniu |
Theresa Brasier |
| Data i miejsce urodzenia |
1 października 1956 |
| Premier Wielkiej Brytanii[1] | |
| Okres |
od 13 lipca 2016 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Lider Partii Konserwatywnej | |
| Okres |
od 11 lipca 2016 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister spraw wewnętrznych Wielkiej Brytanii | |
| Okres |
od 12 maja 2010 |
| Przynależność polityczna |
Partia Konserwatywna |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister ds. kobiet i równości Wielkiej Brytanii | |
| Okres |
od 12 maja 2010 |
| Przynależność polityczna |
Partia Konserwatywna |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytujMłodość i początki kariery
edytujJest absolwentką Uniwersytetu Oksfordzkiego, gdzie w 1977 uzyskała licencjat z geografii. Po studiach została pracownicą Banku Anglii, z którym była związana do 1983[3]. Następnie została konsultantką ds. finansów w UK Payments Administration, brytyjskiej odpowiedniczce polskiej Krajowej Izby Rozliczeniowej. Równolegle z karierą zawodową stawiała pierwsze kroki w polityce[4]. W 1986 została wybrana do rady londyńskiej dzielnicy Merton, gdzie w latach 1988–1990 stała na czele komisji edukacji, a od 1992 do 1994 była wiceprzewodniczącą frakcji Partii Konserwatywnej[3].
W wyborach parlamentarnych w 1992 r. była kandydatką Konserwatystów w okręgu North West Durham, który historycznie należał do kandydatów Partii Pracy. May zajęła drugie miejsce, ustępując ubiegającej się o reelekcję Hilary Armstrong. W 1994 r. wzięła udział w wyborach uzupełniających w okręgu Barking, spowodowanych śmiercią urzędującej parlamentarzystki Jo Richardson. Ponownie był to okręg należący do Partii Pracy od momentu jego utworzenia w 1945 r. Theresa May zajęła trzecie miejsce.
Około 18 miesięcy później, przed wyborami w 1997 r. May została wybrana na kandydatkę Konserwatystów w nowo utworzonym okręgu Maidenhead. Zdobyła 25 344 głosy (49.8%), prawie dwa razy więcej niż kandydat Liberalnych Demokratów Andrew Terence Ketteringham, który zajął drugie miejsce z 13 363 głosami (26.3%)[5].
Kariera parlamentarna i rządowa
edytujW 2002 jako pierwsza kobieta została przewodniczącą Partii Konserwatywnej (należy jednak pamiętać, że w Wielkiej Brytanii przewodniczący partii nie kierują nią, gdyż tym zajmuje się lider; rola przewodniczącego bardziej przypomina sekretarza generalnego partii w Polsce)[4]. W 2003 została członkiem Tajnej Rady. W tym samym roku weszła do gabinetu cieni, kierowanego przez Michaela Howarda, gdzie powierzono jej kwestie transportu i środowiska. W 2004 została przeniesiona na stanowisko ministra ds. rodziny w gabinecie cieni, a po wyborach z 2005 roku do jej zakresu obowiązków dodano jeszcze kwestie: kultury, mediów i sportu. Gdy na czele partii pod koniec roku 2005 stanął David Cameron, mianował ją „cieniem” przewodniczącego Izby Gmin. W 2009 objęła w gabinecie cieni pieczę nad sprawami emerytur i pracy[3].
Po wyborach z maja 2010 roku i powstaniu gabinetu Davida Camerona objęła w nim funkcje szefa resortu spraw wewnętrznych oraz ministra ds. kobiet i równości[4]. Tym samym – według tradycyjnej hierarchii brytyjskich ministerstw – stała się najwyżej postawioną kobietą w nowym rządzie. Podczas rekonstrukcji gabinetu w 2012 straciła stanowisko ministra kobiet i równości, ale pozostała szefową resortu spraw wewnętrznych. Po wyborach w 2015 roku, w których konserwatyści zdobyli samodzielną większość w Izbie Gmin, pozostała na dotychczasowym stanowisku[4].
Po referendum w sprawie wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej i rezygnacji Davida Camerona, wystartowała w wyborach na lidera Partii Konserwatywnej[4]. 11 lipca 2016, po wyeliminowaniu i wycofaniu się pozostałych kandydatów, została ogłoszona liderem Partii Konserwatywnej[6].
Premier Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (2016–2019)
edytuj
13 lipca 2016, po złożeniu dymisji przez Davida Camerona i otrzymaniu misji tworzenia nowego rządu od królowej Elżbiety II, stała się drugą kobietą premierem po Margaret Thatcher, która pełniła urząd w latach 1979–1990[4][7][8].
20 lipca 2016 May odbyła pierwszą podróż zagraniczną jako premier Wielkiej Brytanii, odwiedzając Berlin, gdzie spotkała się z kanclerz Niemiec Angelą Merkel[9].
21 stycznia 2017 po zaprzysiężeniu Donalda Trumpa na prezydenta Stanów Zjednoczonych, Biały Dom ogłosił, że Theresa May spotka się z Trumpem 27 stycznia. Była pierwszym zagranicznym przywódcą, który spotkał się z nowo wybranym prezydentem po objęciu przez niego urzędu (20 stycznia 2017). Wspólna konferencja prasowa wskazywała zainteresowanie wzrostem wymiany handlowej między Stanami Zjednoczonymi a Wielką Brytanią. Potwierdziła również chęć utrzymania amerykańskiego zaangażowania w NATO[10].
18 kwietnia 2017 Theresa May ogłosiła, że 8 czerwca odbędą się przedterminowe wybory parlamentarne[11]. Głównym argumentem było uzyskanie przez rząd silniejszego mandatu w negocjacjach z UE w sprawie Brexitu[12]. Decyzję w sprawie skrócenia 56. kadencji parlamentu podjęła Izba Gmin następnego dnia. Za wnioskiem w tej sprawie opowiedziało się 522 parlamentarzystów, przeciw zagłosowało 13[13]. W następstwie tej decyzji została wydana Proklamacja Królewska zatwierdzająca datę wyborów[14].
8 czerwca 2017 Partia Konserwatywna wygrała wybory parlamentarne w Wielkiej Brytanii z wynikiem 13 667 213 głosów (42,4%), co dało jej 318 mandatów poselskich (o 13 mniej, niż miała to do tej pory)[12]. Utraciła tym samym większość w Izbie Gmin. W związku z tym rozpoczęła rozmowy o poparciu dla swego rządu przez Demokratyczną Partię Unionistyczną, która w wyborach zdobyła 10 mandatów[12].
Z powodu odmowy ujawnienia analizy prawnej dotyczącej wynegocjowanej umowy o warunkach wystąpienia z Unii Europejskiej 4 grudnia 2018 kierowany przez nią rząd, jako pierwszy w historii Wielkiej Brytanii, stosunkiem głosów 311 do 293 został uznany przez Izbę Gmin winnym obrazy parlamentu (contempt of parliament)[15][16].
15 stycznia 2019 Izba Gmin odrzuciła umowę[17]. Za jej przyjęciem zagłosowało 202 posłów, przeciw 432, co było największą porażką rządu w głosowaniu w parlamencie we współczesnej historii Wielkiej Brytanii[17]. Następnego dnia Izba Gmin odrzuciła wniosek o wotum nieufności wobec jej rządu zgłoszony przez Partię Pracy stosunkiem głosów 325 do 306[18].
12 marca Izba Gmin po raz drugi odrzuciła wynegocjowaną umowę (za jej przyjęciem głosowało 242, a przeciw 391 posłów)[19].
29 marca 2019 Izba Gmin po raz trzeci odrzuciła wynegocjowaną umowę (z uwagi na sprzeciw spikera Johna Bercowa odnośnie do wielokrotnego głosowania tych samych projektów ustaw została ona poddana pod głosowanie bez tzw. deklaracji politycznej). Za przyjęciem umowy zagłosowało 286 posłów, a przeciw 344[20]. Stało się tak pomimo złożenia przez nią deklaracji o ustąpieniu ze stanowiska premiera jeżeli posłowie przegłosują umowę[21].
7 czerwca 2019 zrezygnowała z funkcji lidera Partii Konserwatywnej, a po wyborze następcy zapowiedziała rezygnację ze stanowiska premiera, które następnie obejmie nowy lider partii[22][23].
23 lipca 2019 została zastąpiona na stanowisku lidera przewodniczącego Partii Konserwatywnej przez Borisa Johnsona[24], który następnego dnia objął stanowisko premiera[25].
Po rezygnacji z urzędu premiera
edytujTheresa May kandydowała w wyborach parlamentarnych w Wielkiej Brytanii w 2019 roku z okręgu wyborczego Maidenhead, który reprezentuje od jego utworzenia w 1993[26]. Otrzymała 32 620 głosów (57.7%), co pozwoliło jej utrzymać swoje miejsce w Izbie Gmin Zjednoczonego Królestwa[27].
Zrezygnowała ze startu w wyborach parlamentarnych w 2024[28]. W sierpniu tegoż roku została mianowana baronessą Maidenhead i zasiadła jako par dożywotni w Izbie Lordów[2].
Odznaczenia
edytuj- Łańcuch Orderu Króla Abdulaziza Al Sauda (Arabia Saudyjska, 2017)[29]
- Krzyż Wielki Orderu Świętej Agaty (San Marino, 2020)[30]
Życie prywatne
edytujJest jedynym dzieckiem Zaidee Mary z domu Barnes (1928–1982) i Huberta Brasiera (1917–1981). Jej ojciec był duchownym kościoła anglikańskiego (anglo-katolikiem)[31], który był kapelanem szpitala w Eastbourne. Później stał się wikariuszem Enstone z Heythropem i wreszcie St Mary’s w Wheatley, na wschód od Oxfordu[32]. Jej matka popierała Partię Konserwatywną.
6 września 1980 wyszła za mąż za Philipa Maya, bankowca zatrudnionego w Capital International. Nie mają dzieci[33].
Jest członkiem Kościoła Anglii i regularnie uczęszcza do kościoła w niedzielę[34].
W listopadzie 2012 zdiagnozowano u niej cukrzycę typu 1[35].
Została sportretowana w serialu komediowym The Windsors, w rolę May wcieliła się Gillian Bevan[36].
Przypisy
edytuj- ↑ Również pierwszy lord skarbu oraz minister służby cywilnej Wielkiej Brytanii.
- ↑ a b Oxfordshire-bred former PM Theresa May takes seat on red benches in Lords [online], Oxford Mail, 13 września 2024 [dostęp 2024-09-13] (ang.).
- ↑ a b c The Rt Hon Theresa May MP. gov.uk. [dostęp 2016-07-16].
- ↑ a b c d e f Theresa May Biography Prime Minister, Government Official (1956–). biography.com. [dostęp 2016-07-16].
- ↑ As she bids for PM, we revisit May's first election [online], ITV News, 7 lipca 2016 [dostęp 2020-09-30] (ang.).
- ↑ PM-in-waiting Theresa May promises ‘a better Britain’ – BBC News [online], bbc.com [dostęp 2016-07-11] (ang.).
- ↑ Theresa May becomes new British Prime Minister. edition.cnn.com. [dostęp 2016-07-14].
- ↑ Theresa May nowym premierem Wielkiej Brytanii. radiopik.pl. [dostęp 2016-07-13].
- ↑ Angela Merkel backs Theresa May’s plan not to trigger Brexit this year. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
- ↑ In meeting with Trump – UK Prime Minister pushes for future trade deal. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
- ↑ Theresa May chce przyspieszonych wyborów w Wielkiej Brytanii. [dostęp 2017-06-10].
- ↑ a b c Bartłomiej Niedziński. Kosztowna pomyłka Theresy May. „Dziennik Gazeta Prawna”, s. A6, 12 czerwca 2017.
- ↑ Brytyjski parlament zdecydował o wcześniejszych wyborach. Przewaga przytłaczająca. [dostęp 2017-06-10].
- ↑ General elections on June 2017. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
- ↑ Jessica Elgot i in.: Full Brexit legal advice to be published after government loses vote. [w:] The Guardian [on-line]. theguardian.com, 2018-12-04. [dostęp 2019-01-31].
- ↑ Agata Gostyńska-Jakubowska. Wyjście awaryjne. „Polityka”, s. 50, 23 stycznia 2019.
- ↑ a b Heather Stewart: May suffers heaviest parliamentary defeat of a British PM in the democratic era. [w:] The Guardian [on-line]. theguardian.com, 2019-01-15. [dostęp 2019-01-16].
- ↑ How did my MP vote in the no-confidence motion?. [w:] The Guardian [on-line]. theguardian.com, 2019-01-16. [dostęp 2019-01-17].
- ↑ Brexit: How did your MP vote on May’s Brexit deal?. theguardian.com, 2019-03-12. [dostęp 2019-03-12].
- ↑ Heather Stewart: MPs reject Theresa May’s Brexit deal by 58 votes. [w:] The Guardian [on-line]. 29 marca 2019. [dostęp 2019-03-29].
- ↑ Heather Stewart, Rowena Mason: Brexit: May vows to resign before next phase of negotiations if deal is passed. [w:] The Guardian [on-line]. theguardian.com, 28 marca 2019. [dostęp 2019-03-29].
- ↑ Theresa May steps down in emotional Downing Street speech [online], www.politico.eu, 25 maja 2019 [dostęp 2019-05-25] (ang.).
- ↑ Wielka Brytania. Theresa May odeszła ze stanowiska szefowej Partii Konserwatywnej. gazeta.pl. [dostęp 2019-06-08].
- ↑ Boris Johnson elected new Tory leader. [w:] The Guardian [on-line]. theguardian.com, 23 lipca 2019. [dostęp 2019-07-23].
- ↑ Eliza Mackintosh: Boris Johnson wields knife in dramatic first day as British Prime Minister. cnn.com, 24 lipca 2019. [dostęp 2019-07-26].
- ↑ Politics | The Guardian [online], the Guardian [dostęp 2019-12-18] (ang.).
- ↑ Statement of Persons Nominated/Notice of Poll [online], rbwm.gov.uk [dostęp 2024-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-17].
- ↑ Była brytyjska premier rezygnuje z zasiadania w parlamencie [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-09-13] (pol.).
- ↑ PM meeting with King Salman of Saudi Arabia: 5 April 2017 [online], GOV.UK [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ San Marino awards the Order of Saint Agatha to the Rt Hon Theresa May MP and the Rt Hon Jeremy Hunt MP [online] [dostęp 2021-04-05] (ang.).
- ↑ Mrs May is our first catholic Prime Minister. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
- ↑ Famous family trees. Theresa May. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
- ↑ Theresa May: lady in waiting. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
- ↑ Profile: Theresa May. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
- ↑ Balance interview with Theresa May. [dostęp 2017-06-10]. (ang.).
- ↑ The Windsors w bazie IMDb (ang.)
Bibliografia
edytuj- Strona prywatna
- Profil na stronie Partii Konserwatywnej. conservatives.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-19)].