Toczek (biologia)
Toczek (Volvox) – rodzaj zielenicy z rodziny toczkowatych (Volvocaceae). Występuje w wodach słodkich. Pojedyncza komórka toczka ma dwie wici[2] i jeden chloroplast (jest podobna do jednokomórkowego Chlamydomonas).
 Volvox sp. | |
| Systematyka[1] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
toczek |
| Nazwa systematyczna | |
| Volvox (L.) Ehrenberg 1830 | |
Organizmy zaliczane do tego rodzaju tworzą cenobia – kuliste kolonie o wielkości 2–3 mm, otoczone galaretowatą glikoproteiną[1], zbudowane (w zależności od gatunku) z 500 do 50 000[1] lub nawet 60 000 pojedynczych, ułożonych jednowarstwowo, komórek[2] połączonych ze sobą plazmodesmami[1]. Poszczególne jednokomórkowe osobniki mają jednak ograniczoną autonomię wewnątrz cenobium i wykazują pewną specjalizację[3] (dzielą się na komórki somatyczne oraz gonidia)[2].
W cenobiach rozmnażających się bezpłciowo gonidia tworzą małe „kule potomne” wewnątrz kolonii macierzystych. Cenobia te mogą jednak rozmnażać się także płciowo. Wówczas, zamiast gonidiów, rozwijają one komórki jajowe oraz ruchliwe plemniki. W wyniku zapłodnienia powstaje otorbiona zygota, która opuszcza kolonię macierzystą po jej obumarciu. Takie zygoty rozwijają się zwykle późnym latem i stanowią zimowe przetrwalniki[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d M.D. Guiry in Guiry, M.D. & Guiry, G.M. 2011: Volvox Linnaeus, 1758: 820. [w:] AlgaeBase [on-line]. World-wide electronic publication, National University of Ireland, Galway. [dostęp 2011-07-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Encyklopedia Audiowizualna Britannica: Biologia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz S.A., 2006, s. 136–137. ISBN 978-83-60563-11-3.
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. Systematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 140. ISBN 978-83-01-13945-2.