Tomasz Dłuski
Tomasz Alojzy Dłuski z Długiego herbu Nałęcz (ur. 1713 w Lublinie, zm. 1800) – podkomorzy lubelski w 1765 roku, łowczy lubelski w 1750 roku, sędzia grodzki lubelski w latach 1758-1765, regent grodzki lubelski w latach 1744-1750[1], prawnik i polityk, poseł Sejmu Wielkiego, kawaler orderu świętego Stanisława (1781), członek Lubelskiej Komisji Boni Ordinis w 1780 roku[2], prezydował komisji porządkowej lubelskiej w czasie insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku[3], konsyliarz województwa lubelskiego w konfederacji targowickiej w 1792 roku[4], asesor Komisji Skarbu Jego Królewskiej Mości w 1768 roku[5].
 Nałęcz | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Żona |
Anna Olędzka |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się w 1713 roku w Lublinie, gdzie pobierał nauki w Szkołach Jezuickich. W służbie u Augusta Czartoryskiego zdobył wpływy i majątek. Był doradcą prawnym i mówcą politycznym całej „Familii”. Jego żoną została Klara Olędzka (ur. 1710).
W 1744 roku został rejentem grodzkim lubelskim. W 1750 roku uzyskał tytuł łowczego. Poseł na sejm 1762 roku z województwa lubelskiego[6]. W 1762 roku został sędzią grodzkim, a w 1765 roku ostatnim podkomorzym lubelskim. Był sekretarzem konfederacji koronnej w konfederacji Czartoryskich w 1764 roku[7] i posłem inflanckim z Korony na sejm konwokacyjny 1764 roku[8]. W czasie elekcji 1764 roku został sędzią generalnego sądu kapturowego[9]. Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku z powiatu urzędowskiego i posłem lubelskim na sejm elekcyjny[10]. Poseł na sejm koronacyjny 1764 roku z powiatu toruńskiego[11]. W 1764 roku na sejmie koronacyjnym wyznaczony do komisji do compositio inter status[12]. Poseł na Sejm Czaplica w 1766 roku z województwa lubelskiego[13][14]. Często przebywał w otoczeniu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Komisarz z rycerstwa Komisji Skarbowej Koronnej w 1769 roku[15].
Posiadał liczne dobra na Wołyniu. W 1763 roku kupił połowę dóbr Niedrzwica Duża od Wolskiego. Dłuski w 1787 roku dokupił do swego majątku całą wieś Niedrzwicę Kościelną za 196 tysięcy złotych polskich. W Niedrzwicy Kościelnej ufundował neoklasycystyczny kościół.
Z powodu nieprzystąpienia do konfederacji barskiej, jego dobra zostały splądrowane, a na majątek został nałożony sekwestr[potrzebny przypis].
Tomasz Dłuski był też posłem województwa lubelskiego na Sejm Czteroletni w 1790 roku[16], ale zaznaczył się jako zdecydowany przeciwnik jakichkolwiek reform. W 1790 roku był członkiem Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej dla ziemi lubelskiej i powiatu urzędowskiego województwa lubelskiego[17]. Był ponadto niechętny Konstytucji 3 Maja, wobec której wystosował protest.
Był konsyliarzem konfederacji targowickiej województwa lubelskiego, później mianowany konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej[18]. Był ostatnim podkomorzym lubelskim. Delegowany ze stanu rycerskiego do sądów ultimae instantiae konfederacji targowickiej w 1792 roku[19]
Zmarł w 1800 roku i został pochowany wraz z żoną, Klarą z Olędzkich, w kościele w Niedrzwicy Kościelnej.
Po śmierci Tomasza spadkobiercą dóbr niedrzwickich, jako dobry gospodarz, został syn, Józef Dłuski.
Dziećmi Tomasza byli:
- Kanut Dłuski (ur. 1730), starosta zwoleński
- Sebastian Dłuski (ur. 1740, zm. 1807), członek Sejmu Wielkiego, starosta lubelski Łukowa (1766), jego żoną była Joanna Aleksandra Korwin-Krasińska (ur. 1760) z Krasnego h. Ślepowron (Korwin)
- Józef Dłuski, którego żoną była Marianna Kownacka (ur. 1760)
- Antoni Dłuski (ur. 1750)
- Remigian Dłuski (ur. 1750)
Przypisy
edytuj- ↑ Wiesław Bondyra, Urzędnicy grodzcy lubelscy w czasach saskich. Spisy, w: Almanach Historyczny, 2021, t. 23, z. 1, s. 75.
- ↑ Kamil Jakimowicz, Okoliczności powołania, kompetencje i skład osobowy lubelskiej Komisji Dobrego Porządku, w: Rocznik Lubelski, 2015, s. 64.
- ↑ Aleksander Wilkoszewski, Komisje Porządkowe Koronne za powstania Kościuszkowskiego, w: Przegląd Historyczny, 1929, Tom 28, Numer 2, s. 225.
- ↑ [Series marszałków i konsyliarzy Konfederacij Targowickiej wszystkich województw, ziem i powiatów, które do niej przystąpiły z datą przystąpienia], 1792, rkps BK01172, k. 7.
- ↑ Kolęda Warszawska na rok 1768, [b.n.s.].
- ↑ Dyaryusz Seymu Ordynaryinego Warszawskiego, w Roku, 1762, s. 15.
- ↑ Dyaryusz seymu electionis między wsią Wolą y miastem Warszawą odprawionego: zdania, mowy, porządek ceremonialny seymu, [...] mappę campi electoralis szopy y okopow [...] w sobie zawieraiący, przez sessyey dni zebrany r. P. 1764, fol. 60.
- ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 93–94; T. Szwaciński, Sejmiki poselskie przed konwokacją 1764 r., Kwartalnik Historyczny, R. CXIII/1 (Warszawa, 2006), s. 44.
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 3.
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 78.
- ↑ Ludwik Zieliński, Pamiątki historyczne krajowe, Lwów 1841, s. 28.
- ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1850, s. 150.
- ↑ Dyaryusz seymu walnego ordynaryinego odprawionego w Warszawie roku 1766..., brak paginacji.
- ↑ Volumina Legum, t. VII, Petersburg 1860, s. 222.
- ↑ Antoni Sozański, Imienne spisy osób duchownych, świeckich i wojskowych, które w pierwszych ośmiu latach panowania króla Stanisława Poniatowskiego od 1764-1772 r. w rządzie lub przy administracyi Rzeczypospolitéj udział brały [...]. Cz. 1, Tablice i rejestr, Kraków 1866, s. 10.
- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 325.
- ↑ Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R. 5., T. II., s. 392.
- ↑ Józef Kermisz, Lublin i Lubelskie w ostatnich latach Rzeczypospolitej (1788-1794), Lublin 1939, s. 144.
- ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. XII, Poznań 1890, s. 149.
Bibliografia
edytuj- biografia w iPSB Polski Słownik Biograficzny 4317: t. 5 s. 197
Linki zewnętrzne
edytuj- Publikacje Tomasza Dłuskiego w bibliotece Polona