Turak fioletowy

Turak fioletowy
	Tauraco violaceus
	(Isert, 1788)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	turakowe
Rodzina	turakowate
Podrodzina	turaki
Rodzaj	Tauraco
Gatunek	turak fioletowy
Synonimy
	Musophaga violacea Isert, 1788;
	Musophaga violacea Isert, 1788;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Turak fioletowy^[4] (Tauraco violaceus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny turakowatych (Musophagidae). Występuje w Afryce Zachodniej i Środkowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Paul Erdmann Isert w 1788, nadając mu nazwę Musophaga violacea^[5]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza go w rodzaju Tauraco^[6]. Niektórzy autorzy nadal jednak zaliczają go do Musophaga^[7]^[8]. IOC uznaje turaka fioletowego za gatunek monotypowy^[6]. Ptaki ze wschodniej części zasięgu opisano jako odrębny podgatunek, T. v. savannicola^[5].

Morfologia

Długość ciała wynosi 45–50 cm^[9], masa ciała około 360 g^[5]. U ptaków dorosłych ciemię i tył głowy mają barwę szkarłatną. Pokrywy uszne białe^[5]^[8]. Reszta upierzenia fioletowopurpurowa. U samców lotki są czerwone. Wokół oczu dostrzec można jaskrawoczerwoną nagą skórę. Pióra są miękkie i jedwabiste^[9]. Żółta płytka czołowa^[8].

Zasięg występowania

Turaki fioletowe zamieszkują obszar od południowej Senegambii i Gwinei na wschód po północną Nigerię i północno-zachodni Kamerun, dalej na południe po Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghanę i Togo (z pominięciem Sierra Leone, Liberii i pozostałej części Nigerii). Izolowana populacja zamieszkuje skrajnie południowy Czad i północną Republikę Środkowoafrykańską^[5].

Ekologia i zachowanie

Turaki fioletowe występują w zaroślach i rzadkich nadrzecznych lasach; gniazdują także w okolicach dużych miast, w parkach i na obszarach rolniczych^[9]. Żywią się owocami, jagodami i nasionami, przy czym preferuje figi^[5]. Zjada również drobne bezkręgowce^[9].

Lęgi

Okres lęgowy w Senegambii przypada na kwiecień, w Nigerii na okres od czerwca do października^[5]. Gniazdo, budowane 5^[9]–6 m nad ziemią jest platformą z gałęzi, przypominającą gniazda gołębi^[5]. Zniesienie liczy 2 jaja. Inkubacja trwa 21–24 dni, wysiadują oba ptaki z pary. Młode opuszczają gniazdo po czterech tygodniach, często zanim jeszcze nauczą się latać^[9].

Status

IUCN uznaje turaka fioletowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2021). Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity, a gdzieniegdzie bardzo pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny^[3]^[10].

Przypisy

↑ ^a ^b Tauraco violaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Schriften der Gesellschaft naturf. Freunde zu Berlin 9, 1788; cz. 1, s. 18, pl. 1.
↑ ^a ^b Tauraco violaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Musophaginae Lesson, 1828 – turaki (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-24].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Turner, D.A: Violet Turaco (Musophaga violacea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-02-22].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-24]. (ang.).
↑ Perktaş, Utku.; Groth, Jeffrey G.; Barrowclough, George F.. Phylogeography, species limits, phylogeny, and classification of the turacos (Aves, Musophagidae) based on mitochondrial and nuclear DNA sequences. „American Museum novitates”. 3949, s. 1–61, 2020. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Turner, D. A. & P. F. D. Boesman: Violet Turaco (Musophaga violacea), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-09-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jacek Twardowski, Kamila Twardowska: Ptaki świata. Szczegółowe opisy 800 gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2016, s. 274. ISBN 978-83-8059-276-6.
↑ Violet Turaco Musophaga violacea. BirdLife International. [dostęp 2021-09-24].

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Tauraco violaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[cyt-2] Schriften der Gesellschaft naturf. Freunde zu Berlin 9, 1788; cz. 1, s. 18, pl. 1.

[iucn-3] Tauraco violaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Musophaginae Lesson, 1828 – turaki (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-24].

[hbwa-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Turner, D.A: Violet Turaco (Musophaga violacea). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-02-22].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-24]. (ang.).

[perktas-7] Perktaş, Utku.; Groth, Jeffrey G.; Barrowclough, George F.. Phylogeography, species limits, phylogeny, and classification of the turacos (Aves, Musophagidae) based on mitochondrial and nuclear DNA sequences. „American Museum novitates”. 3949, s. 1–61, 2020. (ang.).

[botw-8] Turner, D. A. & P. F. D. Boesman: Violet Turaco (Musophaga violacea), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-09-24]. (ang.).

[ptswiata-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jacek Twardowski, Kamila Twardowska: Ptaki świata. Szczegółowe opisy 800 gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2016, s. 274. ISBN 978-83-8059-276-6.

[birdlife-10] Violet Turaco Musophaga violacea. BirdLife International. [dostęp 2021-09-24].

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]