Tyrone Power
Tyrone Edmund Power III (ur. 5 maja 1914 w Cincinnati, zm. 15 listopada 1958 w Madrycie) – amerykański aktor filmowy i teatralny, jedna z największych hollywoodzkich gwiazd lat 40. i 50. XX wieku.
Tyrone Power (lata 40.) | |
Imię i nazwisko |
Tyrone Edmund Power III |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
5 maja 1914 |
Data i miejsce śmierci |
15 listopada 1958 |
Zawód | |
Współmałżonek |
Annabella |
Lata aktywności |
1932–1958 |
Kariera
edytujPower pochodził z rodziny z aktorskimi tradycjami; aktorami byli zarówno jego ojciec Tyrone Power Sr., jak i pradziadek żyjący w pierwszej połowie XIX wieku. Po raz pierwszy pojawił się na ekranie jako 11-letni chłopiec w niemym filmie z 1925 pt. Szkoła dla żon. Prawdziwy aktorski debiut nastąpił 7 lat później. Pierwszym sukcesem okazała się rola w filmie Lloydowie z Londynu z 1936 w reżyserii Henry'ego Kinga. Pozycję gwiazdora ugruntowała tytułowa rola w megahicie Znak Zorro (1940; reż. Rouben Mamoulian). Po tym sukcesie kariera Powera nabrała rozpędu, rozwijając się przez kolejne niemal 20 lat. Był gwiazdą tzw. „kina rozrywkowego”, grając w takich filmach jak; m.in.: Krew na piasku (1941), Czarny łabędź (1942) czy Czarna róża (1950). Jednak z dużym uznaniem spotkały się także jego role dramatyczne, które pod koniec życia stworzył w filmach: Długa szara linia (1955), Słońce też wschodzi (1957), Świadek oskarżenia (1957). Wystąpił aż w 11 filmach reżyserowanych przez Henry'ego Kinga.
Życie prywatne
edytujBył biseksualistą[1]. Relacja uczuciowa łączyła go z aktorem i piosenkarzem Cesarem Romero[2]. W latach 1939–1948 był mężem aktorki Annabelli, a w trakcie małżeństwa miał romans z aktorem Errolem Flynnem[3]. W latach 1949–1956 był mężem aktorki Lindy Christian, z którą miał dwie cóki: Rominę (ur. 1951) i Taryn (ur. 1953). W maju 1958 ożenił się z Debbie Ann Minardos, z którą miał syna Tyrone’a juniora (ur. 1959).
Śmierć
edytujZmarł nagle na zawał serca w wieku 44 lat. W 1958 w Hiszpanii realizował swój najnowszy film Salomon i Królowa Saby w reżyserii Kinga Vidora. Podczas kręcenia sceny pojedynku z George’em Sandersem Power zasłabł doznając zawału i zmarł. Rolę Salomona przejął po nim Yul Brynner. Z udziałem Powera zdążono już wówczas zrealizować połowę filmu, jednak zdecydowano się nakręcić wszystkie sceny od początku z Brynnerem, choć w ujęciach z daleka wciąż widoczny jest Power. Aktora pochowano na Hollywood Forever Cemetery w Los Angeles. Na jego grobie widnieje napis „Good night, sweet prince...” („Dobranoc, słodki książę...”).
Upamiętnienie
edytujJest jedną z osób, których podobizny widnieją na okładce płyty Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band zespołu The Beatles, wydanej w 1967. Jego karykatura występuje również w kreskówce z 1941 roku pt. Hollywood Steps Out z serii Zwariowane melodie.
Filmografia
edytuj- Promenada miłości (1934) jako kadet
- Zakochane kobiety (1936) jako Karl Lanyi
- Lloydowie z Londynu (1936) jako Jonathan Blake
- W starym Chicago (1937) jako Dion O’Leary
- Szalony chłopak (1938) jako Roger „Alexander” Grant
- Maria Antonina (1938) jako hrabia Axel von Fersen
- Jesse James (1939) jako Jesse James
- Znak Zorro (1940) jako Zorro/don Diego de la Vega
- Krew na piasku (1941) jako Juan Gallardo
- Jankes w RAF-ie (1941) jako Tim Baker
- Czarny łabędź (1942) jako Jamie Waring
- Ostrze brzytwy (1946) jako Larry Darrell
- Nightmare Alley (1947) jako Stanton „Stan” Carlisle
- Kapitan z Kastylii (1947; inny tytuł – Szpada Kastylii) jako Pedro De Vargas
- Książę lisów (1949) jako Andrea Orsini
- Czarna róża (1950) jako Walter of Gurnie
- Amerykańska partyzantka na Filipinach (1950) jako chorąży Chuck Palmer
- Napad w Rawhide (1951) jako Tom Owens
- Kurier dyplomatyczny (1952) jako Mike Kells
- Siła uczuć (1955) jako Paul van Riebeck
- Długa szara linia (1955) jako Martin Maher
- Ostatnie akordy (1956) jako Eddy Duchin
- Słońce też wschodzi (1957) jako Jacob „Jake” Barnes
- Świadek oskarżenia (1957) jako Leonard Vole
- Salomon i Królowa Saby (1959) jako Salomon (w niektórych scenach; ujęcia z daleka)
Przypisy
edytuj- ↑ Hector Arce , The Secret Life of Tyrone Power, wyd. 1st ed, New York: Wyd. Morrow, 1979, ISBN 978-0688034849, OCLC 5020095 .
- ↑ "Cesar Romero". nndb.com. (ang.) [dostęp 2017-03-08].
- ↑ Nigel Cawthorne: Życie erotyczne gwiazd Hollywood. Oficyna Wydawnicza Mireki, 2005, s. 171, 184. ISBN 83-89533-37-5.
Linki zewnętrzne
edytuj- Tyrone Power w bazie IMDb (ang.)
- Tyrone Power w bazie Filmweb
- Tyrone Power w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 000000006301577X
- VIAF: 17231729
- LCCN: n50000997
- GND: 122866134
- BnF: 11943800m
- SUDOC: 027384497
- SBN: DDSV075214
- NLA: 35440783
- NKC: mub2011658601
- BNE: XX1169318
- NTA: 111395615
- BIBSYS: 99019401
- Open Library: OL8796580A
- NUKAT: n2012040591, n2004000945
- J9U: 987007453747205171
- CANTIC: a11878733
- CONOR: 155273571
- KRNLK: KAC2020O7388
- LIH: LNB:BVk5;=Be