Ulica Generała Czuprynki we Lwowie
Ulica Generała Czuprynki (ukr. Ву́лиця Генера́ла Чупри́нки, Wułycia Henerała Czuprynky) – ulica we Lwowie w rejonie frankowskim, łącząca ulice Stepana Bandery i Akademika Stepana Rudnyckiego . Zabudowana w stylu polskiego modernizmu lat 30., radzieckiego konstruktywizmu lat 80. oraz współczesną zabudową pocz. XXI w. Przez ulicę przebiega linia tramwaju miejskiego nr 2.
Kastelówka , Nowy Świat | |
nr rej. 1, 4, 6, 8, 11а, 16а, 17, 38, 49,50, 52, 54, 58а, 60, 61, 62, 68, 72, 94, 103, 129[1] | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Długość |
2000 m |
Poprzednie nazwy |
Standowska, Krzyżowa, Potockiego, Puszkina, Siegfriedstraße[2] |
Położenie na mapie Lwowa | |
Położenie na mapie Ukrainy | |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego | |
49°50′04,8″N 24°01′00,0″E/49,834661 24,016672 |
Nazwy ulicy
edytuj- ul. Standowska (do 1863) – pierwsza znana nazwa ulicy.
- ul. Krzyżowa (1863–1910) – nazwa pochodzi od kamiennego krzyża, który stał na początku ulicy przy kościele Św. Marii Magdaleny.
- ul. Andrzeja Potockiego (1910–1940) – nazwa przyjęta na cześć Andrzeja Potockiego, namiestnika Królestwa Galicji i Lodomerii, zastrzelonego 12 kwietnia 1908 przez ukraińskiego studenta Myrosława Siczynskiego.
- ul. Aleksandra Puszkina (1940–1941) – nazwa przyjęta przez radzieckie władze okupacyjne w grudniu 1940 r. na cześć rosyjskiego pisarza Aleksandra Puszkina.
- ul. Andrzeja Potockiego (1941–1942) – nazwa przywrócona na początku okupacji niemieckiej.
- Siegfriedstraße (1942–1944) – nazwa z okresu okupacji niemieckiej, przyjęta nie później niż w maju 1942 r.
- ul. Andrzeja Potockiego (1944) – nazwa przywrócona w lipcu 1944 r. w czasie powstania lwowskiego
- ul. Aleksandra Puszkina (1944–1996) – nazwa przyjęta ponownie w grudniu 1944, po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej.
- ul. Generała Czuprynki (od 1996) – nazwa przyjęta 25 kwietnia 1996 na cześć naczelnego dowódcy UPA gen. Romana Szuchewycza (ps. Taras Czuprynka)[3].
W 2023 pojawiła się propozycja ponownej zmiany nazwy ulicy. 28 marca radny miejski Swiatosław Szeremeta zwrócił się do mera Lwowa Andrija Sadowego z propozycją zmiany nazwy na „ulica Romana Szuchewycza – Generała Czuprynki” oraz ustanowienia pomnika Romana Szuchewycza na skwerze między ulicami Generała Czuprynki i Stepana Bandery. W odpowiedzi z 10 maja zastępca mera Andrij Moskalenko zawiadomił radnego, że propozycja zmiany nazwy została włączona do porządku dziennego posiedzenia Komisji ds. zmian nazw ulic i placów Lwowa[4].
Budynki
edytujNr 1-40
edytujNr 1. Budynek Lwowskiej Szkoły Trywialnej św. Marii Magdaleny. Szkoła została założona w 1816. Początkowo mieściła się w dawnym klasztorze dominikańskim św. Marii Magdaleny. W 1831 szkoła została przeniesiona do prywatnego budynku, znajdującego się przy ul. Nowy Świat (obecnie – ul. Stepana Bandery), gdzie mieściła się do 1870. Później władze miejskie Lwowa zleciły budowę kilku budynków szkolnych według projektu Juliusza Hochbergera. Obecny budynek został wybudowany w 1883 jako pomieszczenia dla Gimnazjum Żeńskiego im. św. Marii Magdaleny. Obecnie mieści się w nim miejska Szkoła Średnia nr 3 z ukraińskim językiem nauczania[5].
Szkoła została rozbudowana w latach 1931–1932 według projektu inż. Tadeusza Pisiewicza poprzez dobudowanie dwupiętrowej tzw. „białej” szkoły męskiej[5]. Dobudowa została wykonana w stylu modernizmu z elementami kubizmu[6]. 23 września 2008 została wniesiona na listę zabytków, które nie podlegają prywatyzacji, pod nrem 206[7]. Obecnie w dobudowanej części budynku szkoły mieści się miejskie Liceum nr 10 im. św. Marii Magdaleny[8] z nauczaniem dwujęzycznym w języku ukraińskim i języku polskim[9].
Nr 5. Willa Jana Bromilskiego, zbudowana w latach 1889–1890 według projektu Alfreda Kamienobrodzkiego[10] w stylu późnego historyzmu. W czasach radzieckich w budynku mieściły się urzędy administracji publicznej. Po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę w budynku mieściły się biura różnych organizacji, m.in. redakcji gazety „Switło i tiń” oraz skrajnie nacjonalistycznej organizacji UNA-UNSO. W późniejszych latach budynek został w znacznym stopniu przebudowany[11].
Nr 6. Czteropiętrowa kamienica, zbudowana w latach 1910–1911 przez architekta Ferdynanda Kasslera w stylu neoklasycyzmu z początku XX w. w połączeniu z elementami architektury późnej secesji[12]. Prace wykonała firma budowlano-projektowa Adama Opolskiego i Ignacego Kędzierskiego[13]. Obecnie na pierwszym piętrze budynku mieści się Konsulat Honorowy Austrii we Lwowie[14].
Nr 11. Willa Kazimiery Skwarczyńskiej, zbudowana w latach 1889–1890 według projektu Juliana Zachariewicza[10] i Iwana Łewynskiego[15]. Obecnie w budynku mieści się regionalny oddział Banku Piwdennego we Lwowie.
Nr 11а. Dom Józefa Skwarczyńskiego, zbudowany przez firmę Iwana Łewynskiego, prawdopodobnie według projektu Tadeusza Obmińskiego i Ołeksandra Łuszpinskiego w latach 1906–1907[16].
Nr 14. Budynek, w którym w latach 1896–1902 mieszkał wybitny ukraiński pisarz Iwan Franko. Pierwsza tablica, upamiętniająca ten fakt, została ustanowiona w 1956, a w 1986 została zastąpiona tablicą z brązu wykonaną przez rzeźbiarza Petra Mazura[17].
Nr 19. Willa architekta Michała Kowalczuka, zbudowana według jego własnego projektu w latach 1902–1903[18]. Do czasów obecnych zachowała się w znacznie zmienionej formie[19].
Nr 21. Willa Dziwińskich lub Willa na Krzyżu, zbudowana przez firmę Iwana Łewynskiego według projektu architektów firmy (architektem prawdopodobnie był Michał Kowalczuk)[20][21]. Obecnie należy do Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki.
Nr 26, 28, 30. Budynki Juliana Cybulskiego, zbudowane według jego projektów w latach 1904–1905, ozdobione dekoracjami rzeźbiarza Bronisława Sołtysa[22][23]. W budynku nr 26 mieszkał ukraiński artysta i poeta Wołodymyr Szyłan.
Nr 27. Willa Walentyna Kruszewskiego, zbudowana w latach 1900–1901 w stylu secesji przez biuro budowlano-projektowe Iwana Łewynskiego, prawdopodobnie według projektu Emanuela Jarymowicza[24].
Nr 38. Budynek zaprojektowany przez architekta Juliana Cybulskiego w 1907 roku, z rzeźbami Atlantów autorstwa Bronisława Sołtysa[22]. Mieściło się w nim biuro projektowe Juliana Cybulskiego oraz jego prywatne mieszkanie[25]. Obecnie w budynku mieści się oddział banku państwowego Oszczadbank.
Nr 41-80
edytujNr 45. Budynek Państwowego Gimnazjum Żeńskiego im. Królowej Jadwigi, zbudowany w latach 1930–1934 według projektu Adama Opolskiego i Ignacego Kędzierskiego. W okresie okupacji radzieckiej i niemieckiej (do 1944) w budynku dawnej szkoły mieścił Instytut Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami, kierowany przez prof. Rudolfa Weigla, w którym prowadzono badania oraz produkcję szczepionek przeciw tyfusowi. W 1946 władze radzieckie zorganizowały w budynku poradnię onkologiczną. Obecnie znajduje się w nim Miejski Szpital Kliniczny nr 5 oraz Instytut Patologii Krwi i Medycyny Transfuzjologicznej Narodowej Akademii Nauk Medycznych Ukrainy[26].
Nr 49. (dawny adres ul. Krzyżowa 36[27]) Czteropiętrowa kamienica, zbudowana w latach 1908–1909 przez architekta Józefa Piątkowskiego dla rodziny Bromilskich. Dekoracje rzeźbiarską wykonał Zygmunt Kurczyński[28]. Budynek posiada cechy stylistyczne neoklasycyzmu z początku XX w. z wpływami architektury niemieckiej. W latach 50. XX w. mieścił się w nim Dom Studenta nr 2 Lwowskiego Uniwersytetu Państwowego im. Iwana Franki. Obecnie mieści się w nim Wydział Dziennikarstwa Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki[29].
Nr 50-52. Dom Biesiadeckiego, wybudowany w 1901 stylu neogotyckim, według projektu Józefa Sosnowskiego. Budynek przypomina średniowieczny zamek. Uwagę przyciągają: potężna narożna wieża z blankami, balkon podobny do wykusza, ściany wykonane z bloków piaskowca oraz rzeźba lwa przed wejściem do kamienicy nr 50[30]. W istocie tzw. Dom Biesiadeckiego to dwie oddzielne kamienice z osobnymi wejściami i klatkami schodowymi. Do Franciszka Biesiadeckiego, znanego bibliofila i kolekcjonera, należała kamienica nr 50 (od 1919). Właścicielem kamienicy nr 52 (narożnej, z wieżą) do roku 1929 był Antoni Kraiński, a następnie Wincenty Waligóra, dyrektor spółki „Karpaty” dystrybuującej produkty naftowe (m.in. olej Galkar). W 1939 obie kamienice zostały przejęte na potrzeby Armii Czerwonej.
Nr 58. Od 2 listopada 1935 w budynku mieściła się siedziba Ukraińskiego Towarzystwa Technicznego. Tego samego dnia na fasadzie budynku odsłonięto tablicę pamiątkową, poświęconą członkom Towarzystwa, podległym w czasie działań wojennych w latach 1914–1920[31]. W budynku mieszkał ukraiński aktor i reżyser Borys Romanycki, jeden z założycieli Teatru im. Mariji Zańkoweckiej.
Nr 58a. Budynki dawnego przedsiębiorstwa budowlanego Iwana Łewynskiego. Budowę pierwszych budynków rozpoczęto w 1885. Na początku XX w. kompleks składał się z około 50 budynków o różnym przeznaczeniu[32].
Nr 59. Willa "Romana" (dawny adres: ul. Kryżowa 55), zbudowana w latach 1901–1902 według projektu biura budowlano-projektowego Iwana Łewynskiego dla Romana Załozieckiego, profesora Politechniki Lwowskiej. Po przebudowie w latach 1906–1907 w architekturze willi pojawiły się motywy budownictwa ludowego stylizowane na secesję[33]. Prof. Roman Załoziecki i jego syn Wołodymyr, krytyk sztuki, mieszkali w willi do 1939. Willa nie przetrwała do dziś. W latach 60. na miejscu willi zbudowano pięciopiętrowy budynek mieszkalny.
Nr 61. Willa Wincentego Rawskiego młodszego, zbudowana według jego własnego projektu w 1896 w stylu malowniczego historyzmu[34]. Na przełomie lat 20. i 30. XX w. dom był własnością Zgromadzenia Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej. W tym okresie budynek został przebudowany i dobudowano lewe skrzydło.
Po przyłączeniu Lwowa do Związku Radzieckiego budynek został przejęty przez władze radzieckie i wykorzystywany jako placówka medyczna. Od 1945 mieściła się w nim Przychodnia Robotnicza nr 6, a później Przychodnia Dziecięca nr 5. Na początku lat 50. XX w. w budynku mieścił się oddział ratunkowy Obwodowego Szpitala Klinicznego oraz przychodnia Dziecięcego Szpitala Somatycznego. Po wybudowaniu budynku przychodni Miejskiego Szpitala Klinicznego nr 5 (obecnie ul. Generała Czuprynki 43) w latach 60. XX w. do nowego budynku została przeniesiona przychodnia dla dorosłych, natomiast w pomieszczeniach dawnej willi zorganizowano przychodnię dziecięcą Miejskiego Szpitala Klinicznego nr 5, która działa w tym miejscu do dziś.
Nr 65, 67, 69. Kamienice czynszowe Alfreda Zachariewicza, zbudowane według jego projektu w latach 1911–1913 w stylu racjonalnej secesji. Obecnie w budynkach mieszczą się: Komenda Policji Rejonu Frankowskiego oraz Frankowski Sąd Rejonowy.
Nr 70. Cerkiew greckokatolicka św. Klemensa. Dawny rzymskokatolicki kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy i klasztor Karmelitów Bosych, zbudowany w latach 1893–1895 przez niemieckiego architekta Franza Statza. Projekt neogotyckiego kościoła został zmodyfikowany przez Iwana Łewynskiego. W 1895 r. Julian Zacharewicz zaprojektował główny i dwa boczne ołtarze w stylu neogotyckim. Rzeźbiarze Antoni Popiel i Tadeusz Sokulski wykonali je w latach 1895–1898[35]. Obok kościoła znajduje się niewielki, parterowy budynek, dawny dom kapelana[36].
Od czasów radzieckich do 2017 w celach dawnego klasztoru mieścił się punkt obsługi klienta lwowskiej miejskiej sieci telefonicznej (obecnie lwowski oddział operatora Ukrtelecom S.A.). W 2017 roku Ukrtelecom zwrócił pomieszczenia dawnych cel klasztornych cerkwi i od tego czasu mieści się tam przedszkole „Dzieci Światła”, należące do Metropolii Lwowskiej Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego[37].
Nr 72. Dawna willa architekta i profesora Politechniki Lwowskiej Gustawa Bisanza, zbudowana według jego własnego projektu w latach 1900–1903[38]. W czasach radzieckich w willi mieściło się przedszkole. Od początku lat 90. XX w. mieszczą się w niej służby techniczne lwowskiej miejskiej sieci telefonicznej (obecnie lwowski oddział operatora Ukrtelecom S.A.).
Nr 81–160
edytujNr 85. Siedziba Frankowskiej Administracji Rejonowej m. Lwowa. W budynku mieści się również oddział terytorialny Centrum Nadania Usług Administracyjnych w Rejonie Frankowskim m. Lwowa[39].
Nr 94. Willa Kazimierza Skibniewskiego, zbudowana w latach 1909–1912 przez firmę budowlano-projektową Michała Ulama[40]. Obecnie mieści się w niej miejskie przedszkole ze żłobkiem nr 93 na 88 miejsc[41].
Nr 96. Willa Podolianka (dawny adres: ul. Krzyżowa 54). Dawna willa architekta Michała Kowalczuka[42], zbudowana według jego własnego projektu w latach 1907–1908. Willa jest przykładem ukraińskiego stylu narodowego w architekturze Lwowa początku XX w. Willa została zbudowana jako częściowo dwupiętrowy, częściowo trzypiętrowy budynek z dachem pokrytym dachówką. Michał Kowalczuk mieszkał w niej do swojej śmierci w 1938.
W marcu 2014 dzięki zbiorowej inicjatywie pod kierownictwem lwowskiego krajoznawcy Ihora Melnyka na posiedzeniu Rady Konsultacyjnej do spraw ochrony dziedzictwa kulturowego w obwodzie lwowskim, postanowiono o wniesieniu Willi Podolianka na Listę Nowoodkrytych Zabytków Architektury i Urbanistyki. Propozycja uzyskała poparcie Rady Naukowo-Metodycznej do spraw Ochrony Dziedzictwa Kulturowego, działającej przy Ministerstwie Kultury i Turystyki Ukrainy[43]. Następnie w drodze rozporządzenia Ministerstwa Kultury Ukrainy nr 869 z dnia 15 października 2014 r. budynek został wpisany do Państwowego Rejestru Zabytkowych Nieruchomości Ukrainy pod nr 2964-Lv[44].
W 2021 r. wybuchł skandal wokół nowej właścicielki Willi, którą oskarżono o celowe niszczenie zabytkowego budynku[45].
Nr 101. Biblioteka Naukowo-Techniczna Narodowego Uniwersytetu Leśnictwa Ukrainy. W okresie II Rzeczypospolitej w tym miejscu znajdował się greckokatolicki Żeński Klasztor Wasylianek św. Makryny. Pod koniec lat 30. XX w. planowano budowę greckokatolickiej cerkwi św. Jana Bożego. Budowę rozpoczęto w 1936 według projektu architekta Romana Hrycaja, ale nie udało się jej zakończyć przez wybuch drugiej wojny światowej. W latach 50. XX w. budynek cerkwi został przekształcony w bibliotekę[46][47][48].
Nr 103. Dawny budynek gimnazjum i bursy Ukraińskiego Towarzystwa Pedagogicznego, zaprojektowany przez architektów Tadeusza Obmińskiego i Lwa Łewynskiego[49]. Obecnie budynek należy do Narodowego Uniwersytetu Leśnictwa Ukrainy (budynek administracyjny). 11 października 2018 na fasadzie budynku zamontowano tablicę pamiątkową ku czci greckokatolickiego metropolity Andrzeja Szeptyckiego, wykonaną przez rzeźbiarza Jarosława Skakuna[50].
Nr 105. Korpus nr 1 Narodowego Uniwersytetu Leśnictwa Ukrainy. Zbudowany w 1977 według projektu W. Kuzubowa[51].
Pomniki i tablice pamiątkowe
edytujPo nadaniu nowej nazwy "ul. Generała Czuprynki" w 1996 na fasadzie Liceum nr 10 z polskim językiem nauczania (tzw. szkoły polskiej) decyzją władz miejskich Lwowa została ustanowiona tablica pamiątkowa na cześć patrona ulicy – gen. Romana Szuchewycza, naczelnego dowódcy UPA. W sprawie antypolskiej tablicy pamiątkowej bezskutecznie inwerweniował Konsul Generalny RP we Lwowie[52].
27 grudnia 2015 na skrzyżowaniu ulic Stepana Bandery, Generała Czuprynki i Mychajła Werbyckiego odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika Mychajła Werbyckiego, ukraińskiego kompozytora i działacza społecznego, autora muzyki do pieśni Szcze ne wmerła Ukrajina (ukr. Ще не вмерла Україна) – hymnu narodowego Ukrainy. Autorami pomnika są lwowscy rzeźbiarze – Wołodymyr i Andrij Suchorscy. Pomnik ma wysokość 2,9 metra. Kompozycja składa się z brązowej rzeźby postaci Michajła Werbyckiego i granitowej steli z nutami metodii hymnu narodowego Ukrainy. Projekt, wykonanie i ustanowienie pomnika zostały zlecone przez Lwowskie Regionalne Towarzystwo Społeczno-Kulturalne „Nadsanie” (ukr. Львівське регіональне суспільно-культурне товариство «Надсяння»), które zrzesza Ukraińców, przesiedlonych w latach 1944-1946 z Polski do Ukrainy. Pomnik został wykonany i ustanowiony dzięki społecznej zbiórce pieniędzy, zorganizowanej przez Towarzystwo[53].
6 grudnia 2021 r. na fasadzie budynku Wydziału Dziennikarstwa odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Tarasowi Matwijiwu (ps. Sarmat), studentowi Wydziału, odznaczonemu pośmiertnie tytułem honorowym Bohatera Ukrainy[54]. Taras Matwijiw poległ 10 lipca 2020 podczas walk z armią rosyjską w obwodzie ługańskim[55].
Edukacja
edytuj• Liceum nr 10 im. św. Marii Magdaleny – jedna z dwóch szkół miejskich we Lwowie z nauczaniem dwujęzycznym w języku ukraińskim i języku polskim (ul. Generała Czuprynki 1).
• Wydział Dziennikarstwa Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki (ul. Generała Czuprynki 49).
• Miejski żłobek i przedszkole nr 93 (ul. Generała Czuprynki 94).
• Narodowy Uniwersytet Leśnictwa Ukrainy (ul. Generała Czuprynki 103).
Przyroda
edytujPrzy ulicy Generała Czuprynki znajduje się ogród botaniczny Narodowego Uniwersytetu Leśnictwa Ukrainy, założony w 1991 r.[56], oraz park miejski Piaskowe Jeziora (dawniej Jeziora Ałtaju), założony w latach 50. XX w.
Znani mieszkańcy
edytuj• Wasyl Kujbida – mer Lwowa w latach 1994–2002.
• Lubomyr Buniak – mer Lwowa w latach 2002–2005.
Zdjęcia
edytuj-
Liceum nr 10 im. św. Marii Magdaleny
(ul. Czuprynki 1) -
Tzw. Dom Biesiadeckiego
(ul. Czuprynki 50-52) -
Dawna willa architekta Wincentego Rawskiego młodszego
(ul. Czuprynki 61) -
Cerkiew św. Klemensa
(ul. Czuprynki 70) -
Dawna willa architekta Gustawa Bisanza
(ul. Czuprynki 72) -
Skwer przed Centrum Nadania Usług Administracyjnych
(ul. Czuprynki 85) -
Willa Podolianka
(ul. Czuprynki 96) -
Budynek administracyjny Narodowego Uniwersytetu Leśnictwa Ukrainy
(ul. Czuprynki 105)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Lista budynków - pamiątek architektury we Lwowie. pomichnyk.org. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Projekt "Ulice Lwowa": ulica Generała Czuprynki. Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-21]. (pol.).
- ↑ Uchwała Lwowskiej Rady Miejskiej z dnia 25 kwietnia 1996 r. Nr 365 o uwiecznieniu pamięci narodowych bohaterów walki z moskiewskim imperializmem. Oficjalna strona internetowa Lwowskiej Rady Miejskiej, 1996-04-25. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Moskalenko nie chce widzieć pomnika Szuchewycza na skrzyżowaniu ulic Czuprynki i Bandery. Varianty, 2023-03-05. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ a b Historia szkoły. Strona internetowa Szkoły Średniej nr 3 we Lwowie. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 537.
- ↑ Ustawa Ukrainy o liście zabytków dziedzictwa kulturowego, które nie podlegają prywatyzacji. Rada Najwyższa Ukrainy, 2008-03-23. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Baza danych szkół. Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, 2023-11-30. [dostęp 2024-01-14]. (pol.).
- ↑ Statut Liceum. Strona internetowa Liceum nr 10 im. św. Marii Magdaleny we Lwowie, 2020-10-16. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ a b Архітектура Львова 2008 ↓, s. 356.
- ↑ Projekt "Lwów Interaktywny": ul. Generała Czuprynki, 005 - budynek biurowy (dawna willa). Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-14]. (pol.).
- ↑ Ihor Żuk: Projekt "Lwów Interaktywny": ul. Generała Czuprynki, 006 - budynek mieszkalny. Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-14]. (pol.).
- ↑ Lewicki J. Między tradycją a nowoczesnością: architektura Lwowa lat 1893—1918. — Warszawa: Neriton, 2005. — S. 269. — ISBN 83-88372-29-7.
- ↑ Konsulat Honorowy Austrii wznowił swoją działalność we Lwowie. Oficjalna strona internetowa Lwowskiej Rady Miejskiej, 2017-02-10. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Ihor Żuk: Projekt "Lwów Interaktywny": ul. Generała Czuprynki, 011 - budynek banku (dawna willa). Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-14]. (pol.).
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 409.
- ↑ Перейма Л. Пам'ятні місця Івана Франка (до 150-річчя від дня народження) // Наукові записки / Львівський історичний музей. — Вип. XI. — Львів: Новий час, 2006. — С. 268. — ISBN 966-96146-9-4.
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 356—357.
- ↑ Ihor Żuk: Projekt "Lwów Interaktywny": ul. Generała Czuprynki, 019 - budynek mieszkalny. Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-14]. (pol.).
- ↑ Енциклопедія Львова. — Т. 2. — С. 64.
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 354—355.
- ↑ a b Biriulow J. Rzeźba lwowska… — s. 169.
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 476.
- ↑ Ihor Żuk: Projekt "Lwów Interaktywny": ul. Generała Czuprynki, 027 - budynek mieszkalny. Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-14]. (pol.).
- ↑ Ґранкін П. Е. Архітектор Юліан Цибульський // Будуємо інакше. — № 6, 2000. — С. 48.
- ↑ Бірюльов Ю. О. Кендзерський Ігнацій // Енциклопедія Львова / За редакцією А. Козицького. — Львів : Літопис, 2010. — Т. 3: К. — С. 183. — ISBN 978-966-7007-99-7
- ↑ Lwów, dom Bromilskich ul. Krzyżowa 36. fbc.pionier.net.pl. [dostęp 2024-01-20]. (pol.).
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 488.
- ↑ Ihor Żuk: Projekt "Lwów Interaktywny": ul. Generała Czuprynki, 049 - Wydział Dziennikarski Uniwersytetu im. Franka. Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-14]. (pol.).
- ↑ Tokarski J., Lwów i okolice, Wyd. Pascal, Bielsko-Biała 2007, s. 211.
- ↑ Свято в Українському Технічному Товаристві у Львові // Діло. — 1935. — 4 листопада. — № 295 (14192). — С. 1.
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 322.
- ↑ Ihor Żuk: Projekt "Lwów Interaktywny": ul. Generała Czuprynki, 055 - willa (nie istniej). Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 355.
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 305—306.
- ↑ Projekt "Lwów Interaktywny": ul. Generała Czuprynki, 070 - dawny budynek kapelana przy klasztorze Karmelitanek. Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Przedszkola. Komisja do spraw oświaty i wychowania. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 352.
- ↑ Oddział terytorialny Centrum Nadania Usług Administracyjnych m. Lwowa przy ul. Gen. Czuprynki 85. Oficjalna strona internetowa Lwowskiej Rady Miejskiej. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 491.
- ↑ Zakład edukacji przedszkolnej (żłobek-przedszkole) typu łączonego Nr 93. Sieć zakładów edukacji przedszkolnej obwodu lwowskiego. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 480.
- ↑ Zaniedbaną willę "Podolianka" we Lwowie wnieśli do rejestru państwowego. ZIK, 2015-01-30. [dostęp 2021-12-01]. (ukr.).
- ↑ Nakaz Ministerstwa Kultury Ukrainy z dnia 15 października 2014 r. o wniesieniu obiektów dziedzictwa kulturowego do Państwowego Rejestru Zabytkowych Nieruchomości Ukrainy. Rada Najwyższa Ukrainy, 2014-10-15. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Iryna Semerenko: Lwowska "Podolianka": architektura, którą świadomie niszczą. lviv-future.com.ua, 2021-12-21. [dostęp 2024-01-14]. (ukr.).
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 552, 553.
- ↑ Бірюльов Ю. Грицай Роман // Енциклопедія Львова / за ред. А. Козицького та І. Підкови. — Львів : Літопис, 2007. — Т. 1: А—Ґ. — С. 583. — ISBN 978-966-7007-68-8.
- ↑ Слободян В. М. Сакральні споруди архітектора Романа Грицая // Вісник інституту «Укрзахідпроектреставрація». — № 13, 2003. — С. 82. — ISBN 966-95066-4-10.
- ↑ Архітектура Львова 2008 ↓, s. 428.
- ↑ Мозгова А. Пам'яті Митрополита Шептицького // Освіта лісівнича. — 2018. — 9—10 жовтня. — № 569—570. — С. 3.
- ↑ Вуйцик 1987 ↓, s. 154.
- ↑ Interpelacja nr 502 w sprawie braku reakcji Konsulatu Generalnego RP oraz MSZ na nieprzyjazne akty niektórych środowisk Lwowa wobec polskiej szkoły średniej nr 10. Oficjalna strona internetowa Sejmu RP IV Kadencji (2001-2005), 2002-01-28. [dostęp 2024-01-21]. (pol.).
- ↑ We Lwowie uroczyście odsłonęto pomnik Mychajła Werbyckiego. ZIK, 2015-12-28. [dostęp 2024-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-30)]. (ukr.).
- ↑ Iryna Semerenko: We Lwowie odkryto tablicę pamiątkową Bohatera Ukrainy Tarasa Matwijiwa. 4studio.com.ua, 2021-12-04. [dostęp 2021-12-04]. (ukr.).
- ↑ Tuziak N., Żurba A.: Na Donbasie poległ 31-letni były radny Żydaczowskiej Rady Rejonowej Taras Matwijiw. zaxid.net, 2020-07-11. [dostęp 2024-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-06)]. (ukr.).
- ↑ Кучерявий 2008 ↓, s. 297.
Bibliografia
edytuj- Архітектура Львова: Час і стилі. XIII—XXI ст / М. Бевз, Ю. Бірюльов, Ю. Богданова, В. Дідик, У. Іваночко, Т. Клименюк та інші. — Львів : Центр Європи, 2008. — 720 с. — ISBN 978-966-7022-77-8.
- Ю. Бірюльов. Львівська скульптура. — Львів : Апріорі, 2008. — С. 383. — ISBN 978-966-7022-77-8.
- Вуйцик В., Липка Р. Зустріч зі Львовом. — Львів : Каменяр, 1987. — С. 154.
- Громов С. Імена видатних людей у вулицях Львова. — Львів : НВФ «Українські технології», 2001. — С. 33. — 200 прим. — ISBN 966-7292-78-9.
- Дорош А. Мешканці Нового Світу // Галицька брама. — 2007. — № 3—4 (147—148). — С. 16—18.
- Енциклопедія Львова / за ред. А. Козицького та І. Підкови. — Львів : Літопис, 2007. — Т. 1: А—Ґ. — 656 с. — ISBN 978-966-7007-68-8.
- Енциклопедія Львова / за ред. А. Козицького. — Львів : Літопис, 2008. — Т. 2: Д—Й. — 608 с. — ISBN 978-966-7007-69-0.
- Ілько Лемко, Михалик В., Бегляров Г. Генерала Чупринки вул. // 1243 вулиці Львова (1939—2009). — Львів : Апріорі, 2009. — С. 315—318. — ISBN 978-966-2154-54-5.
- Котлобулатова І. П. Вулиця Генерала Чупринки ч. 1 // Галицька брама. — 2007. — № 3—4 (147—148). — С. 35—36.
- Кучерявий В. П. Ботанічний сад Національного лісотехнічного університету України // Сади і парки Львова. — Львів : Світ, 2008. — С. 297—309. — ISBN 978-966-603-591-5.
- Мельник Б. В. Покажчик сучасних назв вулиць і площ Львова // Довідник перейменувань вулиць і площ Львова. XIII—XX століття. — Львів : Світ, 2001. — С. 69. — ISBN 966-603-115-9.
- Мельник І. В. Вулиці Львова. — Харків : Фоліо, 2017. — С. 28. — 750 прим. — ISBN 978-966-03-7863-6.
- Biriulow J. Rzeźba lwowska od połowy XVIII wieku do 1939 roku: Od zapowiedzi klasycyzmu do awangardy. — Warszawa: Neriton, 2007. — S. 169. — ISBN 978-83-7543-009-7.
- Lewicki J. Między tradycją a nowoczesnością: architektura Lwowa lat 1893-1918 / J. Lewicki. — Warszawa: Towarzystwo opieki nad zabytkami: Neriton, 2005. — 590 s. — ISBN 83-88372-29-7.
- Wiczkowski J. Lwów. Jego rozwój i stan kulturalny oraz przewodnik po mieście. — Lwów: Drukarnia Słowa Polskiego, 1907. — 680 s.