Władysław Górnikiewicz
Władysław Górnikiewicz (ur. 29 maja 1878 w Krakowie, zginął we wrześniu 1939) – nauczyciel, polski działacz narodowy na Śląsku Cieszyńskim, żołnierz Armii Hallera, organizator polskiej oświaty na Górnym Śląsku, państwowy inspektor oświaty w województwie wołyńskim.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
państwowy inspektor oświaty |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujPoczątkowo pracował jako nauczyciel w Krakowie. Pod koniec XIX wieku z pobudek patriotycznych wyjechał na Śląsk Cieszyński. Przez kilka lat uczył w szkole w Mnichu[1]. Następnie przeprowadził się do Dziedzic. Tu prowadził ożywioną działalność społeczną; został skarbnikiem kasy zapomogowo-pożyczkowej (wzorowanej na kasach Raifeissena)[2], był organizatorem amatorskiego teatru[3], pisywał też do lokalnej prasy. Jego artykuły ukazywały się m.in. na łamach Gwiazdki Cieszyńskiej.
W 1917 powołany do armii austro-węgierskiej i wysłany na front włoski. Sierżant w bitwie nad Piawą, następnie we włoskim obozie jenieckim do 1918 roku. Po uwolnieniu wstąpił do Armii Hallera, a w 1919 roku uzyskał awans na stopień porucznika. Służył w Misji Wojskowej Francusko-Polskiej we Włoszech pod bezpośrednimi rozkazami kapitana Rogozińskiego[4]. Z racji pełnionej funkcji wiele podróżował po Europie Zachodniej. Do Polski powrócił dopiero kilka lat po zakończeniu I wojny światowej.
Po inkorporacji części Górnego Śląska do Rzeczypospolitej Polskiej wziął udział tworzeniu tam zrębów polskiej oświaty. 30 września 1923 roku został kierownikiem szkoły podstawowej w Katowicach-Dębie[5] (obecnie Szkoła Podstawowa nr 18 im. Karola Miarki).
W latach 30. XX wieku pracował jako państwowy inspektor oświaty w województwie wołyńskim. Po przejściu na emeryturę osiedlił się w okolicach Lidy i tam zakupił ziemię.
Po agresji sowieckiej na Polskę we wrześniu 1939 roku próbował przedostać się na zachód kraju. Zginął podczas bombardowania. Miejsce pochówku nieznane.
Życie prywatne
edytujBył żonaty z Amalią z domu Machalica. Mieli czterech synów: Zbigniewa, Tadeusza, Mieczysława i Władysława.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Srebrny Krzyż Zasługi (9 listopada 1932)[6]
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (4 listopada 1937)[7]
Przypisy
edytuj- ↑ Historia Szkoły Podstawowej w Mnichu
- ↑ Początki kas oszczędności i pożyczek typu Raifeissena w Czechowicach-Dziedzicach. [dostęp 2011-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-20)].
- ↑ Teatr w Czechowicach-Dzedzicach w pierwszej połowie XX wieku. [dostęp 2011-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-20)].
- ↑ Fahnen - pod czarno-żółtymi sztandarami
- ↑ Z kart historii Szkoły w Dąbiu
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 298 „za zasługi na polu pracy społecznej i kulturalno-oświatowej”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 407 „za krzewienie czytelnictwa”.
Bibliografia
edytuj- Eugeniusz Kopeć, Szkice z przeszłości Czechowic-Dziedzic, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1977.
- Erwin Woźniak, Amatorski ruch teatralny w Czechowicach-Dziedzicach w pierwszej połowie XX wieku, Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic, Czechowice-Dziedzice, 2000.
- Materiały Centralnego Archiwum Wojskowego poświęcone działalności Armii Polskiej we Francji tzw. teki Teslara. archiwumcaw.wp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]..