Wenus z Renancourt
Wenus z Renancourt – zespół 15 figurek typu paleolityczna Wenus, przedstawiających nagie postacie kobiece z epoki górnego paleolitu, znaleziony na stanowisku archeologicznym Renancourt we francuskim mieście Amiens w latach 2014–2019. Datowany jest na ok. 27 000 lat temu i reprezentuje kulturę grawecką.
 Jedna z figurek Wenus z Renancourt | |
| Rodzaj |
rzeźba |
|---|---|
| Data powstania | |
| Wymiary |
4 do 12 cm |
Odkrycia figurek dokonał w trakcie kilkuletnich prac ratunkowych, trwających od 2014 do 2019 r., zespół badawczy pod kierunkiem archeologa Clémenta Parisa[1] na stanowisku archeologicznym w Renancourt – dzielnicy miasta Amiens[2]. W efekcie tych badań zidentyfikowano na głębokości 4 m, w obrębie grubego na 8 m kompleksu skał lessowych, decymetrową warstwę lessową wiązaną z glebą glejową tundry[3], a w niej ślady okresowego obozowiska grupy ludności zbieracko-łowieckiej, która założyła obóz na stoku wzgórza w obrębie ówczesnej doliny rzecznej. W warstwie znaleziono liczne kości zwierzyny łownej, wśród których dominują szczątki dzikich koni, narzędzia krzemienne, a także przedmioty interpretowane jako ozdoby: wykonane z miejscowej kredy krążki z centralnym otworem oraz naturalne ośródki wewnętrzne skrzemieniałych ślimaków z rodzaju Turritella[4][5].
W trakcie badań warstwy z artefaktami znaleziono także 15 figurek typu paleolityczna Wenus, reprezentujących kulturę grawecką[6]. Mają one wysokość od 4[7] do 12 cm[8], a wykonane są z kredy pochodzącej z sąsiedniego odsłonięcia w klifie skalnym. Rzeźby różnią się od siebie, mają indywidualny charakter, chociaż wszystkie pokazują nagie postacie kobiet o bardzo silnie zaznaczonych cechach płciowych. Ponadto jedna z nich nosi pozostałości malowania ochrą, inna ma wyrzeźbiony na głowie czepiec o kratkowanym wzorze[9]. Znaczna część z 15 figurek jest nieukończona. Na stanowisku napotkano także drobne fragmenty innych figurek kobiecych oraz odłupki kredy o charakterze odpadów produkcyjnych, wiążące się z rzeźbieniem Wenus. Wszystkie te znaleziska łącznie umożliwiły stwierdzenie, że na badanym stanowisku funkcjonowała pracownia kamieniarska wytwarzające figurki oraz ozdoby z kredy[10]. Datowania warstwy z artefaktami wykonane metodą radiowęglową określają jej wiek na ok. 27 000 lat temu[11][12], podobny wynik dały datowania optycznie stymulowaną luminescencją (OSL)[13].
Niektóre z figurek eksponowane są na wystawie w Musée de Picardie w Amiens[14].
W mieście Amiens, skąd pochodzą paleolityczne figurki, nazwano ich imieniem ulicę – Rue de la Vénus de Renancourt[15].
Przypisy
edytuj- ↑ Cirotteau i in. 2023, str. 19, 22, 25
- ↑ Paris i in. 2017, s.423
- ↑ Paris i in. 2017, s.424, 429
- ↑ Cirotteau i in. 2023, str. 20, 21, 29, 31
- ↑ Paris i in. 2017, s.424, 433-435
- ↑ Cirotteau i in. 2023, str. 25
- ↑ Strona muzeum [1]
- ↑ Cirotteau i in. 2023, str. 22
- ↑ Cirotteau i in. 2023, str. 26, 28
- ↑ Cirotteau i in. 2023, str. 25, 28, 30
- ↑ Cirotteau i in. 2023, str. 26
- ↑ Paris i in. 2017, s.424, 431
- ↑ Paris i in. 2017, s. 431
- ↑ Strona muzeum [2]
- ↑ Rue de la Vénus de Renancourt, Amiens (80021) - Base Adresse Nationale | adresse.data.gouv.fr [online], data.gouv.fr [dostęp 2024-04-26] (fr.).
Bibliografia
edytuj- Cirotteau Thomas, Kerner Jennifer, Pincas Eric, 2023: Lady Sapiens. Prawdziwa prehistoria kobiet. Wyd. Znak, Kraków, stron 303.
- Paris C. i in., 2017: Premières observations sur le gisement gravettien à statuettes féminines d’Amiens-Renancourt 1 (Somme). Bulletin de la Société préhistorique française. Tome 114, numéro 3, juillet-septembre 2017, p. 423-444