Wikiprojekt:Rocznice/przegląd/marzec
Rocznice
1 marca 2025
1 marca: imieniny obchodzą m.in.: Albin, Dawid i Eudokia; dzień niepodległości Bośni i Hercegowiny, w Polsce Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”; wczoraj lub dziś rozpoczął się ramadan
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1445 – urodził się włoski malarz wczesnego quattrocenta Sandro Botticelli (na ilustracji), przedstawiciel szkoły florenckiej, autor portretów, obrazów o tematyce mitologicznej (słynne Narodziny Wenus, Wiosna) oraz religijnej (Powracająca Judyta, szereg obrazów z motywem Madonny)
- 1815 – Napoleon wylądował we Francji zbiegłszy z zesłania na Elbie
- 1935 – urodził się polski poeta, prozaik, dramatopisarz, autor tekstów piosenek, krytyk filmowy Ernest Bryll
- 1945 – część 1. Warszawskiej Brygady Kawalerii pod Borujskiem wykonała ostatnią bojową szarżę wojska polskiego
- 1995 – powstał portal internetowy Yahoo! (na ilustracji logo Yahoo!)
- 2000 – wmurowano kamień węgielny pod budowę Trasy Siekierkowskiej w Warszawie (na fotografii); tegoż dnia powołano Instytut Adama Mickiewicza
3 marca 2025
3 marca: imieniny obchodzą m.in.: Katarzyna, Kunegunda i Tycjan; Japończycy obchodzą Hina-matsuri
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1845 – urodził się niemiecki matematyk Georg Cantor (na zdjęciu w wieku około 25 lat), twórca teorii mnogości
- 1875 – w Montrealu rozegrano pierwszy mecz hokeja na lodzie w hali (ilustracja)
- 1915 – w USA powołano NACA, poprzedniczkę NASA
- 1925 – urodził się polski filozof Klemens Szaniawski
- 1965 – urodził się litewski samorządowiec i polityk narodowości polskiej Waldemar Tomaszewski, działacz polskiej mniejszości narodowej na Litwie, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, deputowany do Parlamentu Europejskiego w kadencji 2009-2014 i 2014-2019
- 1985 – dokonano oblotu samolotu szkolno-bojowego PZL I-22 Iryda
5 marca 2025
5 marca: imieniny obchodzą m.in.: Jeremiasz, Oliwia i Wirgilia; rozpoczął się wielki post
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1830 – urodził się francuski naukowiec, fizjolog i fotograf Étienne-Jules Marey
- 1835 – Samuel Colt założył w Peterson w stanie New Jersey przedsiębiorstwo Patent Arms Manufacturing Company, w którym rozpoczął produkcję rewolwerów
- 1895 – zmarł rosyjski prozaik i publicysta Nikołaj Leskow (na fotografii), autor m.in. opowiadań Mańkut, Powiatowa lady Makbet, Napiętnowany anioł
- 1895 – zmarł angielski asyrolog i dyplomata Henry Rawlinson, który odkrył, skopiował i odczytał inskrypcję z Behistun
- 1945 – urodził się polski dziennikarz, felietonista, satyryk i pisarz Maciej Rybiński
- 1950 – naczelny dowódca UPA Roman Szuchewycz zginął podczas próby zatrzymania go przez NKWD w Biłohorszczu pod Lwowem
- 1990 – zmarł polski filozof Klemens Szaniawski
7 marca 2025
7 marca: imieniny obchodzą m.in.: Felicyta, Nadmir i Perpetua
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1765 – urodził się francuski fizyk i wynalazca Joseph Nicéphore Niépce, współwynalazca dagerotypii
- 1785 – urodził się włoski pisarz Alessandro Manzoni (na litografii), czołowy przedstawiciel romantyzmu w swoim kraju, jego najważniejszym utworem, uznanym za arcydzieło włoskiej literatury jest powieść historyczna Narzeczeni
- 1875 – urodził się francuski kompozytor Maurice Ravel
- 1945 – NKWD aresztowało gen. Augusta Emila Fieldorfa ps. „Nil”
- 1985 – zmarł polski prozaik, reportażysta, przyrodnik i podróżnik Arkady Fiedler (na fotografii), autor: zbeletryzowanych reportaży z wypraw do egzotycznych krajów (m.in. adresowanych do młodzieży Wyspa Robinsona, Orinoko), opowieści o udziale polskich lotników w bitwie o Anglię Dywizjon 303, powieści marynistycznej Dziękuję ci, kapitanie
- 1985 – wydano charytatywny singel We Are the World
9 marca 2025
9 marca: imieniny obchodzą m.in.: Franciszka, Katarzyna i Samanta
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1890 – urodził się radziecki działacz komunistyczny i polityk Wiaczesław Skriabin znany pod pseudonimem Wiaczesław Mołotow (na fotografii) – uczestnik rewolucji październikowej, bliski współpracownik Lenina, a następnie gorliwy zwolennik Stalina; przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych, minister spraw zagranicznych, sygnatariusz sojuszu ZSRR z III Rzeszą (tzw. pakt Ribbentrop-Mołotow)
- 1925 – Royal Air Force rozpoczął kampanię bombardowań i ostrzału z powietrza górskich kryjówek miejscowych wojowników z plemion Mahsud w Południowym Waziristanie
- 1945 – premiera francuskiego melodramatu Komedianci – arcydzieła francuskiego realizmu poetyckiego
- 1945 – w nocy z 9 na 10 marca amerykańskie bombowce B-29 dokonały dywanowego nalotu na Tokio, zginęło ponad 100 tysięcy ludzi (na fotografii zwęglone zwłoki matki i dziecka)
- 1955 – urodziła się włoska aktorka Ornella Muti
- 1985 – po raz piąty w swojej historii spłonął Teatr Narodowy w Warszawie
11 marca 2025
11 marca: imieniny obchodzą m.in.: Balbina, Konstanty i Sylwia; dzień niepodległości Litwy
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1890 – urodził się amerykański inżynier, wynalazca, teoretyk wczesnego okresu informatyki Vannevar Bush, uważany za twórcę idei sieci komputerowych oraz hipertekstu
- 1945 – zmarł niemiecki architekt; entuzjasta i pionier astronautyki i rakietnictwa Walter Hohmann, który sformułował jeden z podstawowych manewrów statków kosmicznych nazwany jego imieniem
- 1950 – urodził się amerykański wokalista jazzowy Bobby McFerrin (Don’t Worry, Be Happy)
- 1955 – urodziła się niemiecka wokalistka, kompozytorka piosenek rockowych, autorka tekstów piosenek Nina Hagen
- 1955 – zmarł szkocki lekarz i mikrobiolog Alexander Fleming (na znaczku pocztowym Wysp Owczych), odkrywca penicyliny, laureat Nagrody Nobla
- 1960 – została wystrzelona amerykańska międzyplanetarna sonda kosmiczna Pioneer 5 mająca zbadać przestrzeń między Ziemią a Wenus
- 1985 – dzień po śmierci Konstantina Czernienki Michaił Gorbaczow (na fotografii) został wybrany sekretarzem generalnym KC KPZR
13 marca 2025
13 marca: imieniny obchodzą m.in.: Bożena, Krystyna i Patrycja; o zachodzie słońca rozpoczyna się święto Purim
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1845 – premiera koncertu skrzypcowego Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego (do odsłuchania pierwsza część — Allegro molto appassionato)
- 1845 – urodził się polski językoznawca Jan Niecisław Baudouin de Courtenay (na fotografii), autor prac z teorii języka, historii języka oraz dialektologii języków słowiańskich, twórca terminu „fonem”, propagator esperanto
- 1920 – rozpoczęła się czterodniowa nieudana próba przewrotu monarchistycznego w Republice Weimarskiej
- 1945 – w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen zmarł polski wynalazca, pionier kinematografii, operator filmowy i reżyser Kazimierz Prószyński, konstruktor aparatów kinematograficznych oraz kamer filmowych
- 1960 – urodził się ukraiński pisarz Jurij Andruchowycz
- 1975 – zmarł jugosłowiański powieściopisarz, nowelista i poeta Ivo Andrić, laureat Nagrody Nobla
- 1995 – zmarł polski żołnierz, sierżant Wojska Polskiego II RP Franciszek Gajowniczek, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, za którego życie oddał Maksymilian Maria Kolbe
15 marca 2025
15 marca: imieniny obchodzą m.in.: Longina, Longin i Ludwika
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1000 – zakończył się zjazd gnieźnieński. Na mocy porozumień z cesarzem Ottonem III powstała metropolia gnieźnieńska oraz nowe biskupstwa, m.in. w Kołobrzegu
- 1765 – król Stanisław August Poniatowski założył Szkołę Rycerską w Warszawie
- 1940 – akcja T4: hitlerowcy zamordowali około 500 pacjentów szpitala psychiatrycznego w ówczesnej wsi Kochanówka koło Łodzi
- 1975 – minister komunikacji wydał zarządzenie wprowadzające nowy wzór tablic rejestracyjnych
- 1975 – urodziła się amerykańska aktorka Eva Longoria (na fotografii); tegoż dnia zmarł grecki przedsiębiorca, potentat transportu morskiego, multimilioner Aristotelis Onasis (na fotografii)
- 2000 – weszła do służby podarowana przez rząd amerykański fregata rakietowa ORP Generał Kazimierz Pułaski
17 marca 2025
17 marca: imieniny obchodzą m.in.: Gertruda, Patryk i Zbigniew; Dzień Świętego Patryka
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1420 – we Wrocławiu ogłoszono bullę papieża Marcina wzywającą katolików do zorganizowania krucjaty przeciwko husytom
- 1765 – zmarł architekt włoskiego pochodzenia Paweł Antoni Fontana, czołowy przedstawiciel architektury późnego baroku w Rzeczypospolitej, nadworny architekt Pawła Karola Sanguszki (na fotografii jedno z jego dzieł: kościół Dominikanów w Winnicy)
- 1805 – urodził się hiszpański śpiewak operowy i nauczyciel muzyki Manuel García, prekursor laryngoskopii
- 1865 – urodził się polski inżynier hydrotechnik Gabriel Narutowicz (na portrecie pędzla Ludomira Janowskiego), profesor Politechniki w Zurychu, pionier szwajcarskiej elektryfikacji, konstruktor licznych elektrowni wodnych, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zaangażowany w odbudowę państwa – jako minister robót publicznych, następnie minister spraw zagranicznych, w 1922 wybrany na pierwszego prezydenta RP
- 1865 – rozpoczęto budowę mostu łyżwowego na Wiśle we Włocławku
- 1945 – w Mrzeżynie odbyły się zaślubiny Polski z morzem; tegoż dnia w Weimarze utworzono kolaboracyjny Ukraiński Komitet Narodowy
19 marca 2025
19 marca: imieniny obchodzą m.in.: Bogdan, Józef i Leoncjusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1895 – urodził się ukraiński poeta, tłumacz, publicysta i działacz społeczny pochodzenia polskiego Maksym Rylski
- 1905 – urodził się niemiecki polityk i architekt, zbrodniarz wojenny Albert Speer, autor niezrealizowanego projektu przebudowy Berlina (Plan Germania), jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec, minister uzbrojenia i amunicji
- 1945 – w ostatnich dniach wojny Adolf Hitler nakazał zniszczenie na terenie III Rzeszy wszystkiego, co możliwe, co mogłoby wpaść w ręce wrogich wojsk – wydana tego dnia dyrektywa (tzw. rozkaz Nerona) nakazywała niszczenie całej infrastruktury, przemysłu, dróg, mostów, instalacji zaopatrzeniowych i innych wartościowych obszarów; odpowiedzialny za realizację tego planu minister uzbrojenia i amunicji Albert Speer umyślnie uchylił się od wykonania rozkazu, który pozostał tylko na papierze
- 1955 – urodził się amerykański aktor i producent filmowy Bruce Willis (na fotografii); tegoż dnia zmarł węgierski polityk i dyplomata Mihály Károlyi, premier i prezydent Węgier
- 1985 – zmarł polski prozaik i publicysta Leopold Tyrmand (Dziennik 1954, Zły)
- 1990 – Japonia jako trzeci kraj w historii umieściła sztucznego satelitę – sondę Hiten (na ilustracji) – na orbicie Księżyca, był to pierwszy statek, który wszedł na tę orbitę dzięki wykorzystaniu sił grawitacyjnych, bez zużywania paliwa
21 marca 2025
21 marca: imieniny obchodzą m.in.: Filemon, Ludomira i Mikołaj; dzień niepodległości Namibii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1885 – zmarł polski działacz polityczny, pisarz, poeta i tłumacz Leonard Rettel
- 1925 – urodził się brytyjski reżyser filmowy, teatralny i operowy Peter Brook
- 1950 – urodził się rosyjski dyplomata Siergiej Ławrow, minister spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej
- 1960 – urodził się brazylijski kierowca wyścigowy Ayrton Senna (na fotografii), trzykrotny mistrz świata Formuły 1
- 1980 – protestując przeciw zmowie milczenia wokół zbrodni w Katyniu były żołnierz Armii Krajowej Walenty Badylak dokonał aktu samospalenia na Rynku Głównym w Krakowie
- 1980 – Stany Zjednoczone ogłosiły bojkot igrzysk olimpijskich w Moskwie, w proteście przeciwko radzieckiej interwencji w Afganistanie
- 1980 – urodził się brazylijski piłkarz Ronaldinho (na fotografii)
23 marca 2025
23 marca: imieniny obchodzą m.in.: Pelagia, Wiktorian i Zbysław; Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1660 – wojna polsko-rosyjska: wojska rosyjskie rozpoczęły oblężenie Lachowicz
- 1905 – zmarł polski malarz i fotograf Walery Eljasz-Radzikowski, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego, popularyzator Tatr (Illustrowany przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic)
- 1910 – urodził się japoński reżyser i scenarzysta filmowy Akira Kurosawa (na fotografii), wśród jego dzieł filmowych znajdują się m.in. oskarowe Rashōmon i Dersu Uzała, dramat Siedmiu samurajów (będący pierwowzorem westernu Siedmiu wspaniałych) oraz adaptacje dzieł Szekspira: Ran, oparty na Królu Learze i Tron we krwi – na Makbecie
- 1930 – urodził się polski aktor i reżyser Zygmunt Hübner, dyrektor Starego Teatru w Krakowie i Teatru Powszechnego w Warszawie
- 1935 – polski Sejm uchwalił tekst nowej konstytucji, która miesiąc później została podpisana przez prezydenta i weszła w życie (zobacz w
Wikiźródłach treść Konstytucji kwietniowej) - 1965 – rozpoczęła się amerykańska załogowa misja kosmiczna Gemini 3
25 marca 2025
25 marca: imieniny obchodzą m.in.: Lutogniew, Maria i Mariola
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1625 – zmarł włoski poeta Giambattista Marino, najbardziej znany przedstawiciel baroku w literaturze włoskiej, twórca nurtu w poezji zwanego marinizmem
- 1655 – holenderski astronom Christiaan Huygens odkrył Tytana (na fotografii), największy z księżyców Saturna
- 1825 – urodził się niemiecki anatom i histolog Max Schultze, odkrywca cytoplazmy i autor jednego z pierwszych opisów płytek krwi
- 1905 – urodził się polski pisarz marynista Karol Olgierd Borchardt, kapitan żeglugi wielkiej (Szaman morski, Znaczy Kapitan)
- 1975 – król Arabii Saudyjskiej Fajsal ibn Abd al-Aziz Al Su’ud (na zdjęciu w 1974) został zamordowany przez swego bratanka
- 1995 – Jan Paweł II wydał encyklikę Evangelium Vitae o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego
27 marca 2025
27 marca: imieniny obchodzą m.in.: Augusta, Ernest i Lidia
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1615 – zmarła królowa Francji i Nawarry Małgorzata de Valois (na litografii)
- 1845 – urodził się niemiecki fizyk Wilhelm Röntgen (na fotografii), odkrywca nowego rodzaju przenikliwego promieniowania elektromagnetycznego, laureat pierwszej Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1901
- 1905 – urodził się niemiecki wojskowy, oficer Abwehry Rudolf-Christoph Freiherr von Gersdorff, członek opozycji antyhitlerowskiej, który w 1943 planował w samobójczym ataku wysadzić siebie wraz z Hitlerem oraz Göringiem, Himmlerem, Keitlem i Dönitzem; odkrywca masowych grobów polskich oficerów, ofiar zbrodni katyńskiej; po wojnie działacz charytatywny
- 1915 – Mary Mallon, irlandzka służąca, nosicielka duru brzusznego została w USA poddana dożywotniej kwarantannie
- 1925 – ratyfikowano konkordat między Polską a Stolicą Apostolską (
zobacz tekst Konkordatu na Wikiźródłach) - 1945 – NKWD podstępnie aresztowało 16 przywódców Polski Podziemnej, których następnie wywieziono do Moskwy i osadzono w więzieniu na Łubiance
- 1975 – rozpoczęto budowę ropociągu na Alasce
29 marca 2025
29 marca: imieniny obchodzą m.in.: Eustazy, Ludolfina i Wiktoryn
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1790 – Rzeczpospolita i Prusy zawarły sojusz polityczno-wojskowy
- 1890 – urodził się brytyjski astronom Harold Spencer Jones
- 1920 – urodził się polski aktor i reżyser Hieronim Konieczka, działacz kultury, patron Teatru Polskiego w Bydgoszczy
- 1970 – zmarł radziecki reżyser filmowy i teoretyk filmu Lew Kuleszow (na kadrze z filmu Jewgenija Bauera „Za szczęściem”)
- 1980 – urodził się polski aktor teatralny i filmowy Piotr Głowacki
- 1990 – dokonano oblotu turbośmigłowego samolotu pasażerskiego Ił-114 (na fotografii)
- 2010 – doszło do dwóch samobójczych zamachów bombowych w moskiewskim metrze, w których zginęło 39 osób, a 102 zostały ranne (na ilustracji miejsca zamachów na mapie metra)
31 marca 2025
31 marca: imieniny obchodzą m.in.: Beniamin, Gwidon i Kornelia; wczoraj lub dziś kończące ramadan święto Id al-Fitr
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1635 – urodził się Patrick Gordon, szkocki wojskowy w służbie szwedzkiej, polskiej i moskiewskiej
- 1685 – urodził się kompozytor i organista niemiecki Johann Sebastian Bach (na portrecie), jeden z najwybitniejszych artystów w dziejach muzyki (wysłuchaj preludium do suity G-dur na wiolonczelę solo J.S. Bacha)
- 1855 – zmarła brytyjska powieściopisarka Charlotte Brontë, autorka powieści Dziwne losy Jane Eyre
- 1890 – urodził się australijski fizyk William Lawrence Bragg, który wraz z ojcem został laureatem Nagrody Nobla za zasługi w badaniu struktury krystalicznej za pomocą promieniowania rentgenowskiego
- 1895 – otwarto nowe ujście Wisły
- 1940 – powstała Karelo-Fińska Socjalistyczna Republika Radziecka, szesnasty członek Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
- 2000 – minister transportu i gospodarki morskiej wydał rozporządzenie wprowadzające nowy wzór tablic rejestracyjnych (ilustracja), zaczęto je wydawać 1 maja tegoż roku
2 marca 2025
2 marca: imieniny obchodzą m.in.: Agnieszka, Karol i Paweł
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1725 – zmarł hiszpański architekt barokowy José Benito de Churriguera, jego dzieła charakteryzują się wielością elementów ornamentowych i niezwykłą obfitością rzeźbiarskich detali
- 1855 – zmarł cesarz Rosji Mikołaj I (na portrecie), znany ze stłumienia powstania „dekabrystów” w 1825 i powstania listopadowego w 1831; tegoż dnia tron rosyjski objął Aleksander II, autor wielu liberalnych reform, m.in. uwłaszczenia chłopów w Rosji i Królestwie Polskim
- 1935 – urodził się polski pisarz, publicysta, scenarzysta i aktor Marek Nowakowski, przedstawiciel małego realizmu
- 1955 – dokonano oblotu francuskiego samolotu myśliwsko-bombowego Dassault Super Mystère (na fotografii Dassault Super Mystère B.2); tegoż dnia PZPN został członkiem UEFA
- 1980 – zmarł polski poeta, prozaik, autor sztuk scenicznych, publicysta i tłumacz Jarosław Iwaszkiewicz
4 marca 2025
4 marca: imieniny obchodzą m.in.: Arkadiusz, Kazimierz i Placyda; ostatni dzień karnawału
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1615 – zmarł niemiecki malarz manierysta Hans von Aachen (na ilustracji „Trzy gracje”)
- 1815 – urodził się ukraiński działacz społeczny, kompozytor, kierownik chórów i duchowny greckokatolicki Mychajło Werbycki, autor muzyki do hymnu narodowego Ukrainy
- 1900 – urodził się polski architekt Jan Zachwatowicz, autor międzynarodowego znaku obiektu zabytkowego (na ilustracji)
- 1945 – rozpoczęła się bitwa o Kołobrzeg
- 2000 – zmarł polski kompozytor Władysław Daniłowski, założyciel Chóru Dana
- 2010 – zmarł abchaski polityk Władisław Ardzinba, pierwszy prezydent nieuznawanej na arenie międzynarodowej Abchazji
- 2020 – W szpitalu w Zielonej Górze potwierdzono pierwszy w Polsce przypadek zakażenia wirusem SARS-CoV-2
6 marca 2025
6 marca: imieniny obchodzą m.in.: Koleta, Róża i Wiktor; dzień niepodległości Ghany
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1475 – urodził się włoski artysta renesansowy Michelangelo Buonarroti, malarz, rzeźbiarz, poeta i architekt (na portrecie)
- 1645 – wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo wojsk szwedzkich nad niemieckimi w bitwie pod Jankowem koło Pragi
- 1745 – urodził się bohater walk o wolność dwóch narodów, polskiego i amerykańskiego Kazimierz Pułaski
- 1850 – urodził się niemiecki metalograf Adolf Martens
- 1895 – zmarła norweska pisarka Camilla Collett (na portrecie pędzla Jacoba Muncha), orędowniczka przyznania praw i swobód obywatelskich kobietom
- 1900 – zmarł niemiecki konstruktor i przemysłowiec Gottlieb Daimler
- 1930 – zmarł niemiecki admirał i polityk Alfred von Tirpitz, twórca potęgi niemieckiej marynarki wojennej w latach poprzedzających I wojnę światową
8 marca 2025
8 marca: imieniny obchodzą m.in.: Beata, Jan i Miłogost; Dzień Kobiet
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1825 – urodził się amerykański lekarz Alexander Augusta, pierwszy w historii US Army Afroamerykanin pełniący służbę jako chirurg wojskowy
- 1935 – w Tokio padł pies o imieniu Hachikō, który przez 10 lat po śmierci właściciela czekał popołudniami na stacji metra na jego powrót z pracy
- 1940 – wydano dekrety polskie regulujące sytuację polskich robotników przymusowych w III Rzeszy (na ilustracji książeczka pracy (Arbeitsbuch) i oznaczenie „P”)
- 1945 – niemiecki generał Hermann Niehoff przejął dowodzenie podczas Festung Breslau zastępując Hansa von Ahlfen, stając się ostatnim komendantem oblężonego Wrocławia
- 1955 – zmarła amerykańska rzeźbiarka Bessie Potter Vonnoh, tworząca pod wpływem amerykańskiego impresjonizmu, jej rzeźby przedstawiają motywy z życia codziennego, w szczególności kobiety, kobiecość i macierzyństwo (na ilustracji portret „Bessie Potter Vonnoh przy toaletce” pędzla jej męża, Roberta Vonnoha)
- 1965 – zmarł amerykański pianista, aranżer i kompozytor jazzowy Tadd Dameron, prekursor modern jazzu
10 marca 2025
10 marca: imieniny obchodzą m.in.: Cyprian, Gajusz i Symplicjusz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1535 – Tomás de Berlanga odkrył wyspy Galapagos
- 1845 – urodził się Aleksander III Romanow, cesarz Rosji
- 1870 – urodziła się aktorka teatralna żydowskiego pochodzenia Ester Rachel Kamińska
- 1920 – urodził się francuski prozaik, poeta, trębacz jazzowy, szansonista, aktor i tłumacz Boris Vian, autor powieści utrzymanych w klimacie surrealizmu i groteski
- 1940 – zmarł rosyjski dramaturg i prozaik Michaił Bułhakow, autor m.in. powieści Mistrz i Małgorzata, Biała gwardia, zbioru opowiadań Notatki na mankietach
- 1955 – urodził się polski reżyser, scenarzysta i producent filmowy Juliusz Machulski (na fotografii), autor wielu popularnych filmów, głównie komediowych, m.in.: Vabank, Seksmisja, Kingsajz, Deja vu, Kiler, Vinci, Ile waży koń trojański?, AmbaSSada
- 1985 – zmarł Konstantin Czernienko, przywódca ZSRR
12 marca 2025
12 marca: imieniny obchodzą m.in.: Bernard, Blizbor i Józefina; dzień niepodległości Mauritiusu
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1835 – urodził się kanadyjski astronom i matematyk Simon Newcomb, autor efemeryd
- 1910 – zwodowano grecki krążownik pancerny Jeorjos Awerof (na fotografii)
- 1925 – urodził się amerykański pisarz science fiction Harry Harrison (na fotografii); tegoż dnia zmarł chiński polityk i rewolucjonista Sun Jat-sen, przywódca i twórca Kuomintangu, teoretyk chińskiego socjalizmu
- 1955 – zmarł amerykański saksofonista i kompozytor jazzowy Charlie Parker; tegoż dnia dokonano oblotu francuskiego lekkiego śmigłowca wielozadaniowego Aérospatiale Alouette II (na fotografii)
- 2015 – zmarł brytyjski pisarz fantasy i science fiction Terry Pratchett, autor cyklu Świat Dysku
14 marca 2025
14 marca: imieniny obchodzą m.in.: Ewa, Leon i Matylda; Dzień Liczby Pi
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1820 – urodził się Wiktor Emanuel II (na portrecie), pierwszy król zjednoczonych Włoch
- 1835 – urodził się włoski astronom Giovanni Schiaparelli, który dopatrzył się kanałów na powierzchni Marsa, czym nieświadomie zapoczątkował setki historii o „ufoludkach” z Czerwonej Planety
- 1850 – w Berdyczowie francuski powieściopisarz Honoré de Balzac poślubił Polkę Ewelinę Hańską
- 1920 – urodził się instruktor Związku Harcerstwa Polskiego i specjalista w zakresie normalizacji i metrologii Stefan Mirowski
- 1950 – amerykański doświadczalny bombowiec Northrop YB-49 (na fotografii) wykonał swój ostatni lot
- 1980 – w pobliżu warszawskiego lotniska Okęcie doszło do katastrofy lecącego z Nowego Jorku samolotu PLL LOT Ił-62 „Mikołaj Kopernik”, w wyniku czego zginęło 87 osób, w tym m.in. piosenkarka Anna Jantar
16 marca 2025
16 marca: imieniny obchodzą m.in.: Abraham, Herbert i Przybymir
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1750 – urodziła się brytyjska astronom pochodzenia niemieckiego Caroline Herschel, pierwsza i do 1996 roku jedyna kobieta uhonorowana złotym medalem przez Królewskie Towarzystwo Astronomiczne
- 1935 – w III Rzeszy Niemieckiej wprowadzono powszechny obowiązek służby wojskowej, co było równoznaczne z jednostronnym zerwaniem traktatu wersalskiego; na miejsce zawodowej Reichswery utworzono Wehrmacht, składający się z żołnierzy poborowych
- 1940 – zmarła szwedzka pisarka Selma Lagerlöf (na fotografii), laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, członek Akademii Szwedzkiej; tworzyła literaturę dla dorosłych (powieść Gösta Berling), jednak światową popularność przyniosła jej książka dla dzieci Cudowna podróż – niezwykły podręcznik do geografii Szwecji, w którym niesforny Nils pomniejszony do rozmiarów krasnoludka przyłącza się do stada migrujących dzikich gęsi i wraz z nimi wyrusza w podróż przez cały kraj, od Skanii do Laponii, poznając – dosłownie z lotu ptaka – różnorodność i piękno wszystkich krain geograficznych Szwecji
- 1970 – zmarł polski dramaturg, felietonista i pisarz Jerzy Szaniawski, sławny dzięki serii opowiadań o profesorze Tutce, na podstawie którego powstał serial Klub profesora Tutki
- 1975 – amerykańska sonda Mariner 10 (na fotografii) dokonała trzeciego przelotu obok Merkurego
- 1975 – zmarł amerykański gitarzysta i wokalista bluesowy T-Bone Walker, prekursor gitary elektrycznej
18 marca 2025
18 marca: imieniny obchodzą m.in.: Edwarda, Edward i Narcyz
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1690 – urodził się pruski matematyk Christian Goldbach, znany dzięki sformułowaniu hipotezy nazwanej jego imieniem
- 1910 – premiera amerykańskiego filmu grozy Frankenstein (do obejrzenia) w reżyserii Jamesa Searle Dawleya
- 1915 – na Morzu Północnym brytyjski HMS Dreadnought (na zdjęciu) jako jedyny pancernik w historii staranował i zatopił okręt podwodny – niemiecki U-29
- 1925 – nad stanami Missouri, Illinois i Indiana przetoczyło się tzw. Tri-State Tornado, zabijając 695 osób
- 1945 – po zdobyciu Kołobrzegu przez 1. Armię Wojska Polskiego odbyły się zaślubiny Polski z morzem
- 1955 – zmarł amerykański zoolog, ekolog i pacyfista Warder Clyde Allee, twórca zasady ekologicznej nazwanej jego imieniem
- 1980 – zmarł, urodzony w Niemczech, amerykański filozof, socjolog, psycholog i psychoanalityk żydowskiego pochodzenia Erich Fromm (Ucieczka od wolności, Anatomia ludzkiej destrukcyjności, Mieć czy być?)
20 marca 2025
20 marca: imieniny obchodzą m.in.: Aleksandra, Eufemia i Klaudia
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1815 – urodził się serbski lekarz polskiego pochodzenia, profesor Aćim Medović, autor pierwszego podręcznika medycyny sądowej w języku serbskim
- 1875 – zmarł polski malarz batalista January Suchodolski (na ilustracji obraz jego autorstwa Portret konny Paskiewicza)
- 1915 – urodził się rosyjski pianista Swiatosław Richter
- 1925 – zmarł brytyjski arystokrata i polityk George Curzon (na fotografii), autor tymczasowej linii demarkacyjnej nazwanej jego imieniem
- 1940 – w Grenzdorf został rozstrzelany Alf Liczmański, działacz polonijny i harcmistrz z Wolnego Miasta Gdańska
- 1970 – założono Uniwersytet Gdański
- 1995 – sekta Aum Shinrikyō dokonała zamachu w tokijskim metrze
22 marca 2025
22 marca: imieniny obchodzą m.in.: Baldwin, Bogusław i Lea; Światowy Dzień Wody
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1765 – brytyjski parlament uchwalił ustawę o pieczęciach nakładającą podatki na trzynaście kolonii w Ameryce Północnej
- 1925 – urodziła się polska aktorka Halina Mikołajska, członkini KOR; tegoż dnia odsłonięto Grób Nieznanego Żołnierza w Łodzi, pierwszy taki w Polsce symboliczny grób upamiętniający bezimiennych żołnierzy poległych w czasie wojen
- 1945 – w Kairze założono Ligę Państw Arabskich
- 1995 – ze stacji Mir powrócił na Ziemię rosyjski kosmonauta Walerij Polakow, ustanawiając rekord najdłuższego, nieprzerwanego pobytu w kosmosie (437,7 dnia)
- 2005 – początek tulipanowej rewolucji w Kirgistanie: w kilku miastach doszło do pierwszych protestów przeciwko sfałszowanym wyborom do Rady Najwyższej
- 2005 – zmarł japoński architekt Kenzō Tange, przedstawiciel modernizmu i postmodernizmu (na fotografiach jego dzieła: siedziba władz Tokio, centrala Bank of Shanghai oraz Grand Prince Hotel Akasaka)
24 marca 2025
24 marca: imieniny obchodzą m.in.: Dzierżysław, Katarzyna i Marek
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1455 – zmarł papież Mikołaj V, mecenas sztuki i opiekun artystów, założyciel Biblioteki Watykańskiej; tegoż dnia w trakcie wojny trzynastoletniej wybuchł prokrzyżacki bunt w Królewcu
- 1905 – zmarł francuski pisarz Jules Verne (na rysunku), autor popularnych powieści podróżniczo-przygodowych z cyklu Niezwykłe podróże, klasyk science fiction
- 1915 – zmarł polski fizyk i chemik Karol Olszewski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, jeden z największych na świecie autorytetów w dziedzinie skraplania gazów
- 1945 – z tą datą ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Powszechnego”
- 1975 – utracono łączność z amerykańską sondą Mariner 10, która badała Wenus i Merkurego
- 2015 – we francuskich Alpach rozbił się Airbus A320 mający na pokładzie 150 osób
26 marca 2025
26 marca: imieniny obchodzą m.in.: Kasjan, Emanuel i Larysa; dzień niepodległości Bangladeszu
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1905 – urodził się austriacki psychiatra i psychoterapeuta Viktor Frankl
- 1915 – I wojna światowa: zakończyła się niemiecko-rosyjska bitwa przasnyska
- 1925 – urodził się francuski dyrygent i kompozytor Pierre Boulez
- 1935 – urodził się palestyński przywódca Mahmud Abbas (na zdjęciu), przewodniczący OWP, premier i prezydent Autonomii Palestyńskiej
- 1945 – wojna na Pacyfiku: zakończyła się bitwa o Iwo Jimę (na fotografii)
- 1945 – urodził się polski satyryk, aktor, artysta kabaretowy i listonosz Zenon Laskowik, twórca słynnego w okresie PRL kabaretu „Tey”; tegoż dnia zmarł brytyjski polityk David Lloyd George, premier Wielkiej Brytanii w latach 1916-1922, aktywny uczestnik (jeden z wielkiej czwórki) konferencji pokojowej w 1919 i sygnatariusz Traktatu wersalskiego, starał się powstrzymać wzrost znaczenia Francji w Europie, sprzeciwiał się także planom utworzenia silnej Polski i oddania Polakom Gdańska oraz Górnego Śląska
28 marca 2025
28 marca: imieniny obchodzą m.in.: Ingbert, Krzysław i Renata
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 845 – wikingowie (według legendy – pod wodzą Ragnara) splądrowali Paryż
- 1515 – urodziła się hiszpańska karmelitanka, mistyczka, myślicielka religijna oraz pisarka Teresa z Ávili (na portrecie), reformatorka zakonu karmelitów, współzałożycielka karmelitów bosych, święta Kościoła katolickiego, w 1970 ogłoszona doktorem Kościoła
- 1795 – III rozbiór Polski: Sejm kurlandzki ogłosił przyłączenie Księstwa Kurlandii i Semigalii do Rosji
- 1935 – premiera propagandowego filmu Triumf woli w reżyserii Leni Riefenstahl
- 1955 – urodziła się polska dziennikarka telewizyjna i radiowa, reporterka, korespondentka wojenna Maria Wiernikowska
- 1985 – zmarł francuski malarz i grafik Marc Chagall (na fotografii), czołowy przedstawiciel kubizmu
30 marca 2025
30 marca: imieniny obchodzą m.in.: Amadeusz, Kwiryna i Litobor; dziś lub jutro kończące ramadan święto Id al-Fitr
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1820 – urodził się romantyczny poeta słowacki Andrej Sládkovič
- 1840 – zmarł pierwszy celebryta i brytyjski arbiter męskiej elegancji Beau Brummell, któremu przypisuje się wprowadzenie do klasycznej mody męskiej współczesnego garnituru noszonego z wiązanym krawatem
- 1905 – urodził się brytyjski kat Albert Pierrepoint, ostatni noszący tytuł Naczelnego Kata Zjednoczonego Królestwa, wykonawca około 200 wyroków po procesach norymberskich
- 1915 – urodziła się polska aktorka teatralna, kabaretowa i filmowa Jadwiga Andrzejewska
- 1925 – zmarł austriacki filozof i mistyk Rudolf Steiner (na portrecie), badacz spuścizny Goethego, twórca antropozofii
- 1945 – urodził się brytyjski muzyk rockowo-bluesowy Eric Clapton (na fotografii), wirtuoz gitary, wokalista, kompozytor i autor tekstów, znany z takich utworów jak „Tears in Heaven”, „Wonderful Tonight”, „Change the World”, „I Shot the Sheriff” (cover piosenki Boba Marleya) czy „Layla”
- 2010 – zmarł polski dziennikarz, pisarz i działacz polityczny, felietonista, publicysta, krytyk filmowy Krzysztof Teodor Toeplitz, autor scenariuszy filmowych (Czterdziestolatek), sztuk teatralnych i programów telewizyjnych