Wilhelm Zaisser
Wilhelm Zaisser, ps. „General Gómez” (ur. 20 czerwca 1893 w Rotthausen koło Gelsenkirchen, zm. 3 marca 1958 w Berlinie Wschodnim) – niemiecki polityk, członek KPD, minister bezpieczeństwa państwowego NRD.
 Wilhelm Zaisser | |
| Data i miejsce urodzenia |
20 czerwca 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 marca 1958 |
| Minister Bezpieczeństwa Państwowego NRD | |
| Okres |
od 1950 |
| Przynależność polityczna | |
| Następca | |
Życiorys
edytujW czasie I wojny światowej służył w armii cesarskiej. Po zakończeniu wojny pracował jako nauczyciel. W 1925 roku został agentem radzieckiego wywiadu wojskowego GRU i dostarczał informacje wywiadowcze dotyczące Republiki Weimarskiej[1]. Przebywając w Chinach jako były oficer armii cesarskiej założył w Szanghaju organizację kombatancką Stahlhelm, dzięki czemu zdobywał zaufanie niemieckich oficerów i dyplomatów. Uczestnicząc w wojnie domowej w Hiszpanii (1936–1939), jako oficer radziecki pod ps. „General Gómez”, wysyłał do Moskwy informacje o sytuacji w Hiszpanii[2]. Po powrocie do ZSRR nie był represjonowany. Od 1941 działał jako oficer polityczny i szkoleniowy wśród niemieckich jeńców wojennych. W 1945 osiadł na terenie Niemiec w radzieckiej strefie okupacyjnej, z zadaniem utworzenia Korpusu Ochrony Państwa (który stał się zaczątkiem Stasi)[3]. W latach 1950–1953 mianowany pierwszym szefem Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego (MGB) NRD[2]. Stopniowo stał się coraz bardziej krytyczny wobec stalinizmu.
W lipcu 1953 po próbie obalenia I sekretarza Waltera Ulbrichta razem z Rudolfem Herrnstadtem został zdymisjonowany, co można wiązać z wydarzeniami tzw. powstania czerwcowego w NRD z 17 czerwca tegoż roku. Na nim też skupił się gniew I sekretarza Waltera Ulbrichta, który, poparty przez Nikitę Chruszczowa, oskarżył go o działalność rozłamową w łonie Biura Politycznego KC SED i w styczniu 1954 wykluczył z szeregów SED[4][5]. Z racji sprawowanych funkcji był „skoszarowany” w partyjno-rządowym osiedlu kierownictwa NRD wokół Majakowskiring w Berlinie-Pankow.
Przypisy
edytuj- ↑ Grünberg 1998 ↓, s. 47, 49.
- ↑ a b Grünberg 1998 ↓, s. 49.
- ↑ Grünberg 1998 ↓, s. 181.
- ↑ Wolfgang Benz; Hermman Graml (1986); Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, s. 372.
- ↑ Peter Grieder (1999). The East German leadership 1946-73. s. 53–85.
Bibliografia
edytuj- Karol Grünberg: Szpiedzy Stalina. Z dziejów wywiadu radzieckiego. Wyd. 2. Warszawa: Książka i Wiedza, 1998. ISBN 83-05-12959-4.