Wojna Aten przeciwko Samos

Wojna Aten przeciwko Samos – konflikt w latach 440–439 p.n.e. początkowo wybuchł lokalnie między Samos a Miletem o Priene, do którego następnie wskutek nieudanego arbitrażu przyłączyły się Ateny, występując przeciwko Samos oraz sojusznicy Samos – Sardes i Persowie, walcząc przeciwko Atenom.

Wojna przeciwko Samos

Czas	440–439 p.n.e.
Miejsce	Samos
Terytorium	Grecja
Wynik	zwycięstwo Aten
Strony konfliktu
Milet, Ateny Samos, Sardes, Persowie
Dowódcy
Perykles
Siły
100 okrętów, później nowe posiłki
Straty
zburzenie części murów, wydanie okrętów, wypłata 1200 talentów
Położenie na mapie świata miejsce bitwy
37°45′N 26°50′E

Po zawarciu pokoju na okres 30 lat, kończącym wojnę peloponeską, Ateny uwikłały się w spór, który toczyły Samos i Milet o Priene. Samos początkowo zdobyła przewagę w konflikcie, więc Milet, który uzyskał poparcie opozycji władz Samos, zwrócił się do Aten o arbitraż. Interwencja Aten zakończyła się wejściem na Samos, ulokowaniem na nim wojsk w nowo zbudowanym garnizonie, wzięciem zakładników i ustanowieniem demokracji. W odzyskaniu władzy nad miastem Samijczyków wsparł satrapa Sardes – Pisuthnes. W tymże czasie spod władzy Aten wyszło Byzantion i przyłączyło się do Samos. W odwecie Ateńczycy zmobilizowali flotę, którą dowodził Perykles. Na Samos wysłano wpierw 60 okrętów, następnie jeszcze 40 okrętów ateńskich i 25 z Chios i Lesbos. Pierwsza faza wojny zakończyła się udanym desantem na wyspie i oblężeniem miasta.

Do wojny po stronie Samos przyłączyli się Persowie, kierując na Samos flotę fenicką. Na wieść o tym Perykles z częścią swojej floty popłynął naprzeciw, w tym czasie Samijczycy odzyskali na krótko swoje wybrzeże, pokonując pozostawioną przy nim część floty ateńskiej. Kontrola na morzu została utracona po powrocie Peryklesa z posiłkami. Po ponownym oblężeniu, które trwało dziewięć miesięcy, Samos się poddała.

Wskutek wojny Samos musiała rozebrać część murów miejskich, przekazać zwycięzcom okręty i wypłacić sumę (według tekstów źródłowych) 1200 talentów. Prawdopodobnie Ateńczycy przywrócili na Samos demokrację.

Bibliografia

• Rhodes P.J., Historia Grecji. Okres klasyczny 478–323 p.n.e., Kraków 2009. ISBN 978-83-233-2731-8.