Wskaźnik rozwoju społecznego
Wskaźnik rozwoju społecznego, WRS, HDI (od ang. Human Development Index, w dosł. tłum. „wskaźnik rozwoju ludzkiego”) – syntetyczny miernik opisujący stopień rozwoju społeczno-ekonomicznego poszczególnych krajów (stąd czasem nazywany wskaźnikiem rozwoju społeczno-ekonomicznego), opracowany w roku 1990 przez pakistańskiego ekonomistę Mahbuba ul Haqa. Oparty na tym wskaźniku system porównywania wprowadzony został przez Organizację Narodów Zjednoczonych i, od 1993 roku, wykorzystuje go w swoich corocznych raportach oenzetowska agenda do spraw rozwoju (UNDP).
0.800–1.000 (bardzo wysoki) 0.700–0.799 (wysoki) 0.550–0.699 (średni) | 0.350–0.549 (niski) brak danych |
Składowe wskaźnika
edytujWskaźnik HDI ocenia kraje na trzech płaszczyznach: „długie i zdrowe życie” (long and healthy life), „wiedza” (knowledge) i „dostatni standard życia” (decent standard of living). Od roku 2010 do ich pomiaru służą następujące wskaźniki:
- oczekiwana długość życia
- średnia liczba lat edukacji otrzymanej przez mieszkańców w wieku 25 lat i starszych
- oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających proces kształcenia
- dochód narodowy per capita w USD, liczony według parytetu siły nabywczej danej waluty.
Ranking HDI
edytujPaństwo | Wskaźnik HDI | Spodziewana długość życia | Dochód narodowy na osobę (w tys. dolarów USA, według parytetu siły nabywczej w 2011 r.) | |
---|---|---|---|---|
1 | Norwegia | 0,949 | 81,7 | 67,614 |
2 | Australia | 0,939 | 82,5 | 42,822 |
3 | Szwajcaria | 0,939 | 83,1 | 56,364 |
4 | Niemcy | 0,926 | 81,1 | 45,000 |
5 | Dania | 0,925 | 80,4 | 44,519 |
6 | Singapur | 0,925 | 83,2 | 78,162 |
7 | Holandia | 0,924 | 81,7 | 46,326 |
8 | Irlandia | 0,923 | 81,1 | 37,065 |
9 | Kanada | 0,920 | 82,2 | 42,582 |
10 | USA | 0,920 | 79,2 | 53,245 |
11 | Hong Kong | 0,917 | 84,2 | 54,265 |
12 | Nowa Zelandia | 0,915 | 82,0 | 32,870 |
13 | Szwecja | 0,913 | 82,3 | 46,251 |
14 | Liechtenstein | 0,912 | 80,2 | 75,065 |
15 | Wielka Brytania | 0,909 | 80,8 | 37,931 |
16 | Japonia | 0,903 | 83,7 | 37,268 |
17 | Korea Płd. | 0,901 | 82,1 | 34,541 |
18 | Izrael | 0,899 | 82,6 | 31,215 |
19 | Luksemburg | 0,898 | 81,9 | 62,471 |
20 | Francja | 0,897 | 82,4 | 38,085 |
21 | Belgia | 0,896 | 81,0 | 41,243 |
22 | Finlandia | 0,895 | 81,0 | 38,868 |
23 | Austria | 0,893 | 81,6 | 43,609 |
24 | Słowenia | 0,890 | 80,6 | 28,664 |
25 | Włochy | 0,887 | 83,3 | 33,573 |
26 | Hiszpania | 0,884 | 82,8 | 32,779 |
27 | Polska | 0,876 (2021) | 77,6 | 24,117 |
28 | Czechy | 0,875 | 78,8 | 28,144 |
29 | Grecja | 0,866 | 81,1 | 24,808 |
30 | Brunei | 0,865 | 79,0 | 72,843 |
31 | Estonia | 0,865 | 77,0 | 26,362 |
32 | Andora | 0,858 | 81,5 | 47,979 |
33 | Cypr | 0,856 | 80,3 | 29,459 |
34 | Malta | 0,856 | 80,7 | 29,500 |
35 | Katar | 0,856 | 78,3 | 129,916 |
36 | Litwa | 0,848 | 73,5 | 26,006 |
37 | Chile | 0,847 | 82,0 | 21,665 |
38 | Arabia Saudyjska | 0,847 | 74,4 | 51,320 |
39 | Słowacja | 0,845 | 76,4 | 26,764 |
40 | Portugalia | 0,843 | 81,2 | 26,104 |
41 | Zjednoczone Emiraty Arabskie | 0,840 | 77,1 | 66,203 |
42 | Węgry | 0,836 | 75,3 | 23,394 |
43 | Łotwa | 0,830 | 74,3 | 22,589 |
44 | Argentyna | 0,827 | 76,5 | 20,945 |
45 | Chorwacja | 0,827 | 77,5 | 20,291 |
46 | Bahrajn | 0,824 | 76,7 | 37,236 |
47 | Czarnogóra | 0,807 | 76,4 | 15,410 |
48 | Rosja | 0,804 | 70,3 | 23,286 |
49 | Rumunia | 0,802 | 74,8 | 19,428 |
50 | Kuwejt | 0,800 | 74,5 | 76,075 |
Zwycięzcy rankingu w poszczególnych latach
edytuj- 2021 – Szwajcaria
- 2020 – Norwegia[2]
- 2019 – Norwegia
- 2017 – Norwegia
- 2016 – Norwegia
- 2015 – Norwegia[3]
- 2014 – Norwegia[4]
- 2013 – Norwegia
- 2012 – Norwegia[5]
- 2011 – Norwegia[6]
- 2010 – Norwegia[7]
- 2009 – Norwegia
- 2008 – Islandia
- 2007 – Islandia
- 2006 – Norwegia
- 2005 – Norwegia
- 2004 – Norwegia
- 2003 – Norwegia
- 2002 – Norwegia
- 2001 – Norwegia
- 2000 – Norwegia
- 1999 – Kanada
- 1998 – Kanada
- 1997 – Kanada
- 1996 – Kanada
- 1995 – Norwegia
- 1994 – Kanada
- 1993 – Japonia
- 1992 – Kanada
- 1991 – Japonia
- 1990 – Kanada
- 1985 – Kanada
- 1980 – Szwajcaria
W 2014 roku Polska zajmowała 35 miejsce ex aequo z Litwą[8].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Human Development Report 2019 – "Human Development Indices and Indicators" [online], HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme, s. 22–25 [dostęp 2019-12-09] .
- ↑ Obserwator Gospodarczy: Ranking HDI 2020: Polska zalicza spadek w zestawieniu. 2020-12-24.
- ↑ United Nations Development Programme: Human Development Report 2015. Nowy Jork: 2015, s. 208. ISBN 978-92-1-126398-5.
- ↑ United Nations Development Programme: Human Development Report 2014. Nowy Jork: 2014, s. 172. ISBN 978-92-1-126368-8.
- ↑ Human Development Reports
- ↑ Human Development Reports
- ↑ Human Development Index (HDI) – 2010 Rankings. UNDP, 2010. [dostęp 2010-11-19]. (ang.).
- ↑ http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-report-en-1.pdf
Linki zewnętrzne
edytuj- Human Development Report – raport zawierający wskaźnik rozwoju społecznego i szereg innych statystyk społecznych i ekonomicznych