Zasłonak oliwkowobłękitny
Zasłonak oliwkowobłękitny (Cortinarius cyanites Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1]
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak oliwkowobłękitny |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius cyanites Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 279 (1838) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1981 r[2]. Niektóre synonimy naukowe[3]:
- Cyanicium cyanites (Fr.) Locq., 1979
- Phlegmacium cyanites (Fr.) M.M. Moser 1960
Morfologia
edytujŚrednica 4–9 cm, kształt u młodych owocników półkulisty, później łukowaty, w końcu rozpostarty. Posiada niewielki, tępy garb. Brzeg kapelusza podwinięty, u młodych owocników połączony z trzonem białą osłona. Powierzchnia pilśniowa lub włóknisto-łuskowata, u młodych owocników niebieskoszara lub niebieskofioletowa, u starszych ma kolor od ochrowego do czerwonobrązowego. Podczas wilgotnej pogody jest kleisty[4].
Wąskie iwąsko przyrośnięte do trzonu, za młodu ciemnoniebieskie, później brązowofioletowe[4].
Wysokość 4–8 cm, grubość 1,5–3 cm, kształt od maczugowatego do cebulowato bulwiastego. Jest pełny i kruchy. Powierzchnia różowofioletowa lub (rzadziej) czerwonawobrązowa, pokryta drobnymi, brązowymi łuseczkami[4].
Gruby, jasnofioletowy. Uszkodzony bardzo szybko zmienia barwę na winnoczerwoną. Smak gorzki, zapach słaby, delikatny[4].
Rdzawobrązowe. Zarodniki kształtu cytryny, o rozmiarach 8,8–11,5 × 8,8–11,5–6,5 μm[5].
- Gatunki podobne
Jest wiele gatunków zasłonaków o niebieskawej barwie blaszek i trzonu, ale tylko u zasłonaka oliwkowobłękitnego jasnofioletowy miąższ po rozkrojeniu zaraz zmienia barwę na winnoczerwoną[4].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Ameryce Północnej i w Europie[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Danii, Niemczech i Anglii[2].
Rośnie w górskich lasach iglastych i liściastych, na glebach o dużej zawartości próchnicy[4].
Znaczenie
edytujGrzyb trujący[4]. Tworzy ektomykoryzę z drzewami[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-11-10].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b Rogers Mushroom. [dostęp 2014-01-03]. (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.