Wikipedia

Zbigniew Preisner

polski kompozytor

Zbigniew Antoni Preisner z d. Kowalski[1] (ur. 20 maja 1955 w Bielsku-Białej[2]) – polski kompozytor muzyki filmowej oraz teatralnej, znany m.in. ze współpracy z Krzysztofem Kieślowskim, a także producent muzyczny. Właściciel Preisner Studio. Członek Francuskiej Akademii Sztuki i Techniki Filmowej.

Zbigniew Preisner
Ilustracja
Zbigniew Preisner (2011)
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1955
Bielsko-Biała

Zawód

kompozytor

Współmałżonek

Ewa Preisner

Lata aktywności

od 1977

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka „Honoris Gratia”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Preisner urodził się 20 maja 1955 w Bielsku-Białej. Mając 10 lat przeniósł się z rodzicami do małej miejscowości Brzana koło Bobowej, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej[3][4]. Uczył się grać na gitarze i fortepianie. W liceum zaczął komponować, nie ukończył jednak żadnej szkoły muzycznej. Samodzielnie uczył się grać – ze słuchu odtwarzał wysłuchane nagrania. W Bobowej ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza, a następnie w 1974 r., po zdaniu matury, studiował historię oraz filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie[4][5][6].

W 1977 rozpoczął współpracę z kabaretem literackim „Piwnica pod Baranami” w Krakowie. Pod wpływem Zygmunta Koniecznego zaczął pisać muzykę do „piosenek artystycznych”. Po sukcesach w Piwnicy rozpoczął współpracę ze Starym Teatrem w Krakowie, a później przyszedł czas pierwszych kompozycji filmowych. W 1982 roku pracował nad Prognozą pogody razem z Antonim Krauzem, dzięki któremu poznał Krzysztofa Kieślowskiego. Film Bez końca zapoczątkował stałą współpracę z Kieślowskim. Razem ze scenarzystą Krzysztofem Piesiewiczem stworzyli telewizyjny cykl Dekalog (1988), Podwójne życie Weroniki (1991) oraz trylogię Trzy kolory (1993–1994). W części IX „Dekalogu”, „Trzech Kolorach – Niebieskim” i „Czerwonym”, oraz w „Podwójnym życiu Weroniki” można usłyszeć Elżbietę Towarnicką, której sopran brzmi na 12 płytach Preisnera. Śmierć Kieślowskiego (1996) uniemożliwiła realizację ich drugiego tryptyku: Niebo, Czyściec, Piekło. Dwukrotnie część swoich kompozycji do filmów Kieślowskiego Preisner podpisał pseudonimem – nazwiskiem fikcyjnego holenderskiego kompozytora Van den Budenmayera.

Z początkiem lat dziewięćdziesiątych XX w. Preisner stał się znany na świecie. W tym okresie napisał muzykę do filmów różnych reżyserów, m.in. do filmu Domena władzy Johna Irvina, do Zabawy w Boga brazylijskiego reżysera Héctora Babenco, do filmów Agnieszki Holland, do Skazy Louisa Malle, do filmu Kiedy mężczyzna kocha kobietę Luisa Mandokiego itd. W sumie skomponował muzykę do ponad 80 filmów.

W 1994 zdobył Césara za muzykę do filmu Trzy kolory. Czerwony, w 1995 za kompozycję do filmu Jeana Beckera Élisa. W 1997 zdobył Srebrnego Niedźwiedzia na Festiwalu Berlińskim za Wyspę przy ulicy Ptasiej.[potrzebny przypis] Trzykrotnie (1991, 1992, 1993) został uznany za Najwybitniejszego Kompozytora Muzyki Filmowej przez Stowarzyszenie Krytyków Filmowych w Los Angeles. Kilka razy był nominowany do Złotego Globu: w 1992 roku za muzykę do filmu Zabawa w Boga oraz 1994 za Trzy kolory. Niebieski.[potrzebny przypis] 2016 otrzymał nagrodę Cinema Brazil Grande Prize za muzykę do filmu The history of eternity #[7]W 2018 na międzynarodowym festiwalu filmowym w Hajfie odebrał nagrodę za wybitne zasługi dla muzyki filmowej #[8], a w 2022 nagrodę honorową za osiągnięcia życia podczas międzynarodowego festiwalu w Izmirze #[9].

1 października 1998 w Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się prapremiera Requiem dla mojego przyjaciela (ponownie z udziałem Elżbiety Towarnickiej). Początkowo miało stanowić narrację do kolejnego scenariusza Piesiewicza, ale po śmierci Kieślowskiego stało się dziełem poświęconym pamięci zmarłego. Wkrótce potem ukazał się album: pierwsza niefilmowa płyta Preisnera. W 1999 roku Preisner napisał 10 łatwych utworów na fortepian, które następnie ukazały się na płycie w wykonaniu Leszka Możdżera. W tym samym roku powstał album Moje kolędy na koniec wieku, na którym znalazła się między innymi znana Kolęda dla nieobecnych z tekstem Szymona Muchy.

W 2001 roku prowadził program Historia muzyki popularnej w radiu RMF FM.[potrzebny przypis] W 2006 roku wystąpił z orkiestrą wraz z Davidem Gilmourem w koncercie w Gdańsku,[10] w 2016 roku wystąpił wraz z orkiestrą NFM z Davidem Gilmourem we Wrocławiu #[11].

Został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[12] i przed wyborami w 2015[13]. Postanowieniem z 24 kwietnia 2012 „za wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej” został przez prezydenta RP Bronisława Komorowskiego odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[14]. Uroczystość uhonorowania odbyła się 3 maja 2012[15].

Zasiadał w jury sekcji "Cinéfondation" na 59. MFF w Cannes (2006).

Od 31 maja 2023 r. uchwałą Rady Miejskiej w Bobowej otrzymał godność Honorowego Obywatela Gminy Bobowa. Preisner przyjął ten tytuł podczas uroczystej gali 25 czerwca 2023 r[16].

Życie prywatne

edytuj

Był żonaty z Ewą Preisner, krakowską artystką malarką, od której przyjął nazwisko. Siostrą Preisnera jest Tamara Kalinowska – artystka „Piwnicy pod Baranami”.

Dyskografia

edytuj
Ścieżki dźwiękowe
Rok Tytuł Polski tytuł Uwagi
1988 Le Complot Zabić księdza Virgin
1990 Europa, Europa — DRG, ścieżka dźwiękowa wydana w 1993 roku wraz z muzyką do filmu Olivier, Olivier
1991 Les Dix Commandements. Le Décalogue[17] Dekalog (1989) Amplitude
La Double Vie De Véronique (The Double Life of Veronika)[18] Podwójne życie Weroniki Virgin
1992 At Play in the Fields of the Lord (Original Soundtrack Recording)[19] Zabawa w Boga Fantasy
Olivier, Olivier — DRG, ścieżka dźwiękowa wydana w 1993 roku wraz z muzyką do filmu Europa, Europa
Damage (Original Motion Picture Soundtrack)[20] Skaza (film) Varèse Sarabande
1993 The Secret Garden (Original Motion Picture Soundtrack)[21] Tajemniczy ogród Varèse Sarabande
Trois Couleurs: Bleu (Bande Originale Du Film) Trzy kolory. Niebieski Virgin, ZPAV: platynowa płyta[22]
1994 Trois Couleurs: Blanc (Bande Originale Du Film) Trzy kolory. Biały Virgin, ZPAV: złota płyta[23]
Trois Couleurs: Rouge (Bande Originale Du Film) Trzy kolory. Czerwony Virgin, ZPAV: złota płyta[24]
Quartet in 4 Movements (Original Motion Picture Soundtrack) — Columbia Records, oraz Manolis Lidakis i Elżbieta Towarnicka
When A Man Loves A Woman (Music From The Original Motion Picture Soundtrack)[25] Kiedy mężczyzna kocha kobietę Hollywood Records
1995 Élisa (Bande Originale Du Film De Jean Becker) Eliza Philips
1997 FairyTale: A True Story (Music From the Motion Picture) Elfy z ogrodu czarów Icon Records
Mouvements Du Désir (Bande Originale Du Film) — Sergent Major Company
2000 The Last September (Original Film Soundtrack) Ostatni wrzesień (1999) Silva Screen
Aberdeen (Original Film Soundtrack)[26] — Silva Screen
Weiser (Original Film Soundtrack) — Silva Screen/Koch Poland
2002 Between strangers Justin Time Records
2003 Effroyables jardins Warner Music France
2004 It's all about love First Name Soundtracks
2005 The Beautiful Country (Original Soundtrack) Kraina szczęścia (2004) Mellowdrama Records
2008 Anonyma – Eine Frau in Berlin (Original Soundtrack) Kobieta w Berlinie Königskinder Schallplatten GmbH
2013 Aglaja (Original Soundtrack) — Quartet Records
2013 Secret/Menachem and Fred Quartet Records
2016 Queen of Spain Królowa Hiszpanii Quartet Records/ Atresmedia Música
2018 Valley of Shadows Caldera Records
2019 The History of Eternity Caldera Records
2019 Lost and Love Caldera Records
2020 Angelica Caldera Records
2020 Mother didn't know wydanie cyfrowe
2021 La double vie de Véronique (Remastered) LP Preisner Productions
2021 Forgotten we'll be Zostaniemy zapomniani Caldera Records
2021 Man of God Caldera Records
Inne
Rok Tytuł Uwagi
1995 Preisner’s Music Virgin, ZPAV: 2x platynowa płyta[22]
1998 Requiem dla mojego przyjaciela Chester Music Ltd./Erato, POL #36[27], ZPAV: platynowa płyta[28]
1999 10 łatwych utworów na fortepian Pomaton EMI, oraz Leszek Możdżer, ZPAV: złota płyta[29]
1999 Moje Kolędy na Koniec Wieku Plus GSM/Gazeta Wyborcza
2001 Głosy Plus GSM/Gazeta Wyborcza
2003 Kieślowski MK2 Music
2006 David Gilmour – On an Island EMI/Columbia Records
2007 Silence, Night & Dreams[30] Warner Classics, oraz Teresa Salgueiro, POL #12[31], ZPAV: złota płyta[32]
2008 David Gilmour – Live in Gdańsk EMI/Columbia Records
2010 Preisner’s Voices[33] Sony Music, POL #23[34], ZPAV: 3x platynowa płyta[35]
2011 Tides From Nebula – Earthshine Mystic Production
2012 Skrzek, SBB, Preisner Sony Music Entertainment, oraz Józef Skrzek i SBB
2013 Diaries of Hope Mystic Production, oraz Lisa Gerrard i Archie Buchanan, POL #24[36]
2015 David Gilmour - Rattle that lock Columbia
2015 W poszukiwaniu dróg. Nowe i stare kolędy Preisner Productions / Universal Music Polska[37], ZPAV: platynowa płyta[38]
2017 2016 Dokąd? Universal Music Polska
2019 Twilight Dominik Wania- solo piano; Universal Music Polska/Supertrain Records
2019 Melodies of my youth Zbigniew Preisner, Lisa Gerrard, Dominik Wania, Universal Music Polska/Supertrain Records
2020 The best of Zbigniew Preisner wydanie cyfrowe
2020 Psalm wydanie cyfrowe
2021 Psalm Forever Remembered Radosław Pujanek- skrzypce solo; wydanie cyfrowe
2022 It's Not Too Late Zbigniew Preisner & Lisa Gerrard; Preisner Productions
2022 Stare i nowe kolędy, Live Wrocław 2020 Zbigniew Preisner i Przyjaciele; Preisner Productions
2023 It's Not Too Late (LP edition) Zbigniew Preisner & Lisa Gerrard; Preisner Productions

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Zbigniew Preisner. [dostęp 2009-09-18]. (pol.).
  2. ↑ Zbigniew Preisner. Filmweb. [dostęp 2018-10-20]. (pol.).
  3. ↑ Zbigniew Preisner przyjął tytuł Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Bobowa. Uroczysta gala odbyła się w sali widowiskowej Koronka [online], Gorlice Nasze Miasto, 26 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-29] (pol.).
  4. ↑ a b "Preisner, czyli... z Bobowej w świat i z powrotem". [dostęp 2023-06-29].
  5. ↑ Yvetta Walecka, Starostwo Powiatowe w Gorlicach [online], Starostwo Powiatowe w Gorlicach [dostęp 2023-06-29] (pol.).
  6. ↑ PISF - Zbigniew Preisner kończy 60 lat [online] [dostęp 2023-06-29] (pol.).
  7. ↑ Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie [online], fmf.fm [dostęp 2023-11-13].
  8. ↑ From Poland to Haifa, Preisner performs his music [online], The Jerusalem Post | JPost.com, 29 września 2018 [dostęp 2023-11-13] (ang.).
  9. ↑ İzmir to host Int’l Film and Music Festival [online], Hürriyet Daily News, 7 czerwca 2022 [dostęp 2023-11-13] (ang.).
  10. ↑ Dariusz Szreter, David Gilmour zagrał w Stoczni Gdańskiej [online], Nasze Miasto (naszemiasto.pl), 27 sierpnia 2006 [dostęp 2024-02-01].
  11. ↑ David Gilmour zagrał we Wrocławiu! [online], www.tuwroclaw.com [dostęp 2023-11-13] (pol.).
  12. ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-04].
  13. ↑ Nowy, czyli stary komitet poparcia prezydenta. dziennikpolski24.pl, 7 marca 2015. [dostęp 2015-03-10].
  14. ↑ M.P. z 2012 r. poz. 773
  15. ↑ Odznaczenia z okazji Święta 3 Maja. [w:] 2012-05-03 [on-line]. Prezydent.pl. [dostęp 2012-05-04].
  16. ↑ CK.bk, Uroczystość nadania tytułu Honorowego Obywatela Gminy Bobowa wybitnemu artyście Zbigniewowi Preisnerowi [online], 27 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-29] (pol.).
  17. ↑ Zbigniew Preisner – The Decalogue. discogs.com. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  18. ↑ Zbigniew Preisner – La Double Vie De Véronique – The Double Life Of Veronika. discogs.com. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  19. ↑ Zbigniew Preisner – At Play In The Fields Of The Lord Original Soundtrack. discogs.com. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  20. ↑ Zbigniew Preisner – Damage (Original Motion Picture Soundtrack). discogs.com. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  21. ↑ Zbigniew Preisner – The Secret Garden (Original Motion Picture Soundtrack). discogs.com. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  22. ↑ a b Platynowe płyty CD przyznane w 1996 roku [online], ZPAV [dostęp 2021-01-20].
  23. ↑ Złote płyty CD przyznane w 1997 roku [online], ZPAV [dostęp 2021-01-20].
  24. ↑ Złote płyty CD przyznane w 1996 roku [online], ZPAV [dostęp 2021-01-20].
  25. ↑ Zbigniew Preisner – Music From The Original Motion Picture Soundtrack „When A Man Loves A Woman”. discogs.com. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  26. ↑ Zbigniew Preisner – Aberdeen. discogs.com. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
  27. ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 11.04.2011 – 17.04.2011. olis.onyx.pl. [dostęp 2013-11-15]. (pol.).
  28. ↑ Platynowe płyty CD przyznane w 1998 roku [online], ZPAV [dostęp 2021-01-20].
  29. ↑ Złote płyty CD przyznane w 2000 roku [online], ZPAV [dostęp 2021-01-20].
  30. ↑ Płyta Silence, Night & Dreams – Zbigniew Preisner. muzyka.onet.pl. [dostęp 2013-11-15]. (pol.).
  31. ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 08.10.2007 – 14.10.2007. olis.onyx.pl. [dostęp 2013-11-15]. (pol.).
  32. ↑ Złote płyty CD przyznane w 2008 roku [online], ZPAV [dostęp 2021-01-20].
  33. ↑ Płyta Preisner’s Voices – Zbigniew Preisner. muzyka.onet.pl. [dostęp 2013-11-15]. (pol.).
  34. ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 27.12.2010 – 02.01.2011. olis.onyx.pl. [dostęp 2013-11-15]. (pol.).
  35. ↑ Platynowe płyty CD przyznane w 2011 roku [online], ZPAV [dostęp 2021-01-20].
  36. ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 14.10.2013 – 20.10.2013. olis.onyx.pl. [dostęp 2013-11-15]. (pol.).
  37. ↑ Zbigniew Preisner – „W poszukiwaniu dróg. Nowe i stare kolędy” [online], Discogs [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  38. ↑ Platynowe płyty CD przyznane w 2016 roku [online], ZPAV [dostęp 2021-01-20].

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zbigniew_Preisner&oldid=74931108”
  NODES
News 1
orte 3
Story 3