Strona:Józef Milewski - O kredycie rolniczym.pdf/32

opłatę procentu, to odpłacalnym na wzór conto-corrent. Ztąd téż mógłby on służyć rolnikom tak samo na zasilenie i podniesienie produkcyi, jak na uwolnienie od wszelkich osobistych długów, zupełnie niezgodnych z charakterem rolniczej produkcyi, mógłby się przydać na konwersyą tych długów.
 Właśnie pośrednictwo takich spółek odpowiedzialnych do oznaczonéj wysokości za swych członków, mogłoby ogółowi pracujących istotnie i umiejętnie ziemian otworzyć potrzebny kredyt w naczelnéj kraju instytucyi, jaką u nas być powinien bank rolniczy, a w ten sposób zyskałby i bank, bo rozszerzyłby znacznie swe interesa, zyskaliby ziemianie, gdyż przez instytucyą wyrwaniby zostali z osobistéj zależności od kupca wierzyciela, i na uczciwéj, taniéj drodze zyskaliby potrzebny im kredyt wytwórczy.
 Wyliczając korzyści, jakieby rolnikom naszym i społeczeństwu liczne i umiejętne założenie całego szeregu takich spółek ziemiańskich przyniosło, nie można pominąć i tego, że spółki takie usunęłyby niebawem z interesów pomiędzy ziemianami obcy żywioł wrogich nam, niepotrzebnych, z naszéj pracy i z naszego znoju żyjących pośredników, którzy dzisiaj niejednokrotnie między sąsiadami o miedzę kupno i sprzedaż z ich stratą a swym zyskiem załatwiają, a suma straconego przez nas w ten sposób grosza nie może być małą, jak o tem bezwyjątkowe nieomal i szybkie zbogacenie się tych pośredników świadczy. A na to nas nie stać zaiste, byśmy niepotrzebnie dawali obcym na nas zarobek.
 Nie zapominajmy daléj, że obok naszego centr. Tow. rolniczego, którego członkowie interesa większéj własności ziemskiéj przedstawiają, istnieje u nas owa rzeczywiście wspaniała instytucya kółek włościańskich mniejszą własność i jéj tak wielce dla społeczeństwa doniosłéj wagi będące interesa mniejszéj własności ziemskiéj przedstawiająca. Powstające spółki ziemiańskie mogłyby w porozumieniu z patronem kółek włościańskich i ich prezesami zająć się dolą włościan, mogłyby również im do-