טיילן (jidysz)

edytuj
transliteracja:
YIVO: teyln; polska: tejln
wymowa:
IPA/ˈtɛjln/; IPA[ˈtɛɪ̯ln̩]
znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) mat. dzielić (liczbę)
(1.2) dzielić (na części), rozdzielać
(1.3) dzielić (pomiędzy kogoś), rozdzielać, przydzielać, rozdawać, rozprowadzać
(1.4) dzielić, dzielić się, wspólnie korzystać, podzielać

czasownik zwrotny

(2.1) טיילן זיךmat. dzielić się, być podzielnym
(2.2) טיילן זיךdzielić się (na części), rozdzielać się, t. składać się (z jakichś części)
(2.3) טיילן זיךdzielić się (z kimś)

rzeczownik, forma fleksyjna

(3.1) zob. טייל
odmiana:
(1-2) lp איך טייל, דו טיילסט, ער / זי / עס טיילט ‖ lm מיר טיילן, איר טיילט, זיי טיילן ‖ fp האָבן + געטיילט
przykłady:
(2.3) איך וועל זיך טיילן מיט דיר מיטן ברויט.‏ → Podzielę się z tobą chlebem[1].
składnia:
(1.1) טיילן אויףdzielić przez + B. (jakąś liczbę)
(1.2) טיילן אויףdzielić na + B. (jakieś / ileś części)
(1.4) טיילן מיטdzielić (się) z + N. (kimś)
(2.1) טיילן זיך אויףmat. dzielić się / być podzielnym przez + B. (jakąś liczbę)
(2.2) טיילן זיך אויףdzielić się na + B. (jakieś / ileś części), składać się z + D. (jakichś / iluś części)
(2.3) טיילן זיך מיטמיטdzielić się z + N. (kimś) + N. (czymś)
kolokacje:
(1.2) טיילן אויף דער העלפֿטdzielić na połowę
(1.3) טיילן קאָרטןrozdawać karty
(1.4) טיילן דעם גורל מיטdzielić los z (kimś)[2]
(1.4) טיילן אַ סוד מיטdzielić się tajemnicą z (kimś)[2]
(1.4) טיילן ליידן און פֿריידןdzielić dole i niedole[2]
(2.3) טיילן זיך מיטן לעצטן ביסןdzielić się ostatnim kęsem[2][3]
(2.3) טיילן זיך מיט די אײַנדרוקןdzielić się wrażeniami[3]
synonimy:
antonimy:
(1.1) כּפֿלען
(1.2) פֿאַרבינדן, פֿאַראייניקן, גרופּירן, זאַמלען
(1.3) זאַמלען
(2.2) פֿאַרבינדן זיך, פֿאַראייניקן זיך, גרופּירן זיך, זאַמלען זיך
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. טייל, טיילכל, טיילער, טיילונג
przym. טייליק, טיילווײַז, טיילעוודיק
przysł. טיילווײַז
związki frazeologiczne:
etymologia:
śwn. teilen, por. niem. teilen
uwagi:
źródła:
  1.   Дмитрий Владимирович Тищенко, Идиш-русский словарь, Арт Економі, Kijów 2012 (2019), ISBN 978-617-7289-86-8.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3   נחום סטוטשקאָוו (Nahum Stutchkoff), דער אוצר פֿון דער ייִדישער שפּראַך (Thesaurus of the Yiddish language), red. מאַקס ווײַנרײַך (Max Weinreich), ייִדישער וויסנשאַפֿטלעכער אינסטיטוט – ייִוואָ (Yiddish Scientific Institute – YIVO), Nowy Jork 1950.
  3. 3,0 3,1   Аляксандар Астравух, Ідыш-беларускі слоўнік, Медисонт, Mińsk 2008, ISBN 978-985-6530-86-2.
  NODES