Murzyn
Murzyn (język polski)
edytuj
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) etn. niekiedy uważane za obraź. człowiek czarnoskóry
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Murzyn Murzyni dopełniacz Murzyna Murzynów celownik Murzynowi Murzynom biernik Murzyna Murzynów narzędnik Murzynem Murzynami miejscownik Murzynie Murzynach wołacz Murzynie Murzyni depr. M. i W. lm: (te) Murzyny[1]
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) czarny, czarnoskóry, Czarny; daw. Negr[2]; pogard. asfalt, bambus, czarnuch, negatyw; gw. (Górny Śląsk) Neger, Nyjger
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- (1.1) Afroamerykanin
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. murzyn m, murzynek m, Murzyniak[2] m, Murzynka ż, murzynka ż, Murzyniątko n, Murzynię n, murzyńskość ż, murzyństwo[3] n
- przym. murzyński
- związki frazeologiczne:
- być sto lat za Murzynami • ciemno jak w dupie u Murzyna • robić za Murzyna • a u was biją Murzynów
- etymologia:
- łac. Maurus → mieszkaniec północnej Afryki[4] lub scs. < tłumaczenie łac. Aethiops, por. gr. Aitiops → o ciemnej twarzy[5]; por. pol. chmura, pol. chmurzyć, st.pol. morąg, st.pol. moręgi, st.pol. murzyć[5]
- zaświadczone od XIV wieku[5]
- uwagi:
- Określenie „Murzyn”, zasadniczo mające pierwotnie neutralne znaczenie i pochodzenie, jest przez niektórych uznawane za obraźliwe z powodu związanej z nim frazeologii[6][7][8] (zobacz sekcję związki frazeologiczne). Obecnie obserwuje się proces stopniowej pejoratywizacji tego wyrazu w polszczyźnie. Ze względu na odczucia niektórych osób czarnoskórych współcześnie część językoznawców nie zaleca używania tego wyrazu w przestrzeni publicznej[9].
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) zezak m
- angielski: (1.1) black, Negro
- arabski: (1.1) أسود m (áswad), زنجي m (zínǧi, zánǧi)
- białoruski: (1.1) негр m
- bułgarski: (1.1) негър m
- duński: (1.1) neger w
- esperanto: (1.1) negro, neutr. nigrulo
- francuski: (1.1) Noir m
- hiszpański: (1.1) negro m
- japoński: (1.1) 黒人(こくじん) (kokujin)
- łaciński: (1.1) Niger m
- niemiecki: (1.1) Neger m, Mohr m
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
- rosyjski: (1.1) негр m
- włoski: (1.1) negro m
- źródła:
- ↑
Hasło „Murzyn” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ 2,0 2,1 Karolina Kwiecińska, Charakterystyka pojęć dotyczących Afryki zawartych we współczesnych słownikach języka polskiego, s. 76.
- ↑ Karolina Kwiecińska, Charakterystyka pojęć dotyczących Afryki zawartych we współczesnych słownikach języka polskiego, s. 77.
- ↑ Hasło „Murzyn” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Karolina Kwiecińska, Charakterystyka pojęć dotyczących Afryki zawartych we współczesnych słownikach języka polskiego, s. 75.
- ↑ Hasło „Murzyn” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Porada „rasa i Murzyn” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Porada „Kłopotliwy Murzyn” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Marek Łaziński, „Murzyn” i „Murzynka”