brat

Podobna pisownia: -brat • braat • brať • braț • brát • brāt

brat (język polski)

bracia (1.1)

bracia (1.2)

bracia (1.4) szlachta

wymowa:: ^?/i, IPA: [brat], AS: [brat]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) potomek płci męskiej (w stosunku do rodzeństwa); syn tego samego ojca; syn tej samej matki; zob. też brat w Wikipedii

(1.2) rel. zakonnik, mnich

(1.3) towarzysz broni, przyjaciel, brat ślubny

(1.4) członek braci szlacheckiej

odmiana:

(1.1-4)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	brat	bracia
dopełniacz	brata	braci
celownik	bratu	braciom
biernik	brata	braci
narzędnik	bratem	braćmi
miejscownik	bracie	braciach
wołacz	bracie	bracia

depr. M. i W. lm: (te) braty^[1]

przykłady:: (1.1) Miał dwoje rodzeństwa: brata i siostrę.; (1.2) Nie wiedział, kim jest tajemniczy mnich, ten dziwny brat Jan.; (1.3) Bądź mi od dziś bratem!; (1.4) Braćmi zwano krewnych i wszelkich powinowatych, a że szlachta polska cała wywodziła swój ród z jednego pnia, bratem lub panem bratem nazywano każdego szlachcica.

składnia:

kolokacje:: (1.1) przyrodni brat • brat cioteczny • brat stryjeczny • brat wujeczny; (1.3-4) być komuś bratem / jak brat

synonimy:: (1.1) brachol, braciak, braciszek; (1.2) frater; (1.4) pan brat

antonimy:: (1.1) siostra; (1.2) ojciec; (1.3) wróg

hiperonimy:: (1.1) krewny

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. bractwo n, bratanek mos, bratanica ż, bratanka ż, bratowa ż, braterstwo n, brać ż, bratniak mrz, bratek mrz, rozbrat mrz, pobratymstwo n, pobratymiec mos, pobratymca mos, bratczyk mos, brataniec mos, bratrzyk mos, współbrat mos

zdrobn. braciszek mos, bratul mos, brateńko mos, braciś mos, bratuszek mos, braciszeńko mos, bratunio mos

zgrub. brachol mos, braciak mos, bracki mos

czas. bratać ndk., zbratać dk.

przym. braterski, bratni, pobratymczy, bracki

przysł. bratersko

wykrz. bracie

związki frazeologiczne:: brat łata • ani brat, ani swat • być za pan brat • wyglądać jak brat i siostra • brat ślubny • brat syjamski • brat po Adamie (i Ewie) • jak brat z bratem • Wielki Brat • brat śmierci • bracia mniejsi • jak brat bratu • bracia w wierze • brat mleczny; zob. też: przysłowia o bracie

etymologia:: wyraz ogólnosłowiański, prasł. *bratrъ / *bratъ^[2], por. czes. bratr, słc. brat, dłuż. bratš, głuż. bratr, ros. брат, ukr. брат, białor. брат, serb. брат, chorw. brat, słń. brat, mac. брат, scs. братръ (t. scs. братъ); w szerszym kontekście wyraz indoeuropejski, por. ang. brother, niem. Bruder, isl. bróðir, duń. bror, norw. bror, szw. bror, łac. frater, franc. frère, wł. fratello, rum. frate, bret. breur, irl. brāthir, łot. brālis, litew. brolis, gr. φράτηρ; wszystkie te wyrazy pochodzą z indoeuropejskiej formy *bʰréh₂tēr^[3]

uwagi:: zob. też brat w Wikicytatach

tłumaczenia:

abchaski: (1.1) аиашьа
afrykanerski: (1.1) broer
albański: (1.1) vëlla m
aleucki: (1.1) agitudaq, agiituda-x̂
amharski: (1.1) ወንድም
angielski: (1.1) brother, bro; (1.2) brother
arabski: (1.1) أخ (’aḫ) m
asamski: (1.1) ভাই
awarski: (1.1) вац
baskijski: (1.1) anaia (dla mężczyzny), neba (dla kobiety)
białoruski: (1.1) брат m
bretoński: (1.1) breur m
bułgarski: (1.1) брат m
cebuano: (1.1) igsoon nga lalaki
chiński standardowy: (1.1) młodszy: 弟弟 (dìdi) / 弟 (dì), starszy: 哥哥 (gēge) / 哥 (gē)
chorwacki: (1.1) brat m
czeczeński: (1.1) ваша
czeski: (1.1) bratr m, pot. brácha m; (1.2) bratr m
dolnołużycki: (1.1) bratš m
duński: (1.1) bror w
esperanto: (1.1) frato
estoński: (1.1) vend
fenicki: (1.1) 𐤀𐤇 m
fiński: (1.1) veli
francuski: (1.1) frère m; (1.2) frère m
górnołużycki: (1.1) bratr m
grenlandzki: (1.1) qatanngut
hebrajski: (1.1) אח m (ach)
hindi: (1.1) भाई m (bhāī); (1.3) भाई m (bhāī), starszy brat: दादा
hiszpański: (1.1) hermano m; (1.2) hermano m
indonezyjski: (1.1) saudara laki-laki / kakak laki-laki (starszy brat) / adik laki-laki (młodszy brat)
interlingua: (1.1) fratre
islandzki: (1.1) bróðir m
japoński: (1.1) starszy 兄 (あに, ani), młodszy 弟 (おとうと, otōto)
jidysz: (1.1) ברודער m (bruder)
karaimski: (1.1) карандаш
kaszubski: (1.1) brat m, bracyna m, bracczi m
kataloński: (1.1) germà m; (1.2) fra m
klingoński: (1.1) loDnI'
luksemburski: (1.1) Brudder
łaciński: (1.1) frater m; (1.2) frater m
niderlandzki: (1.1) broer m, broeder m (formalnie)
niemiecki: (1.1) Bruder m; (1.2) Bruder m
nowogrecki: (1.1) αδελφός m, αδερφός m; (1.2) αδελφός m, αδερφός m
ormiański: (1.1) եղբայր
perski: (1.1) برادر (barādar)
polski język migowy:
(w zapisie SignWriting)
(1.1) ,
połabski: (1.1) brot m
portugalski: (1.1) irmão m; (1.2) irmão m
rosyjski: (1.1) брат m; (1.2) брат m; (1.3) брат m
rumuński: (1.1) frate m
sanskryt: (1.1) भ्रातृ
slovio: (1.1) brat (брат)
słowacki: (1.1) brat m; (1.2) brat m
słowiński: (1.1) brãt m
staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) братръ m, братъ m; (1.2) братръ m, братъ m
starogrecki: (1.1) ἀδελφός m
staroperski: (1.1) 𐎲𐎼𐎠𐎫𐎠
suahili: (1.1) ndugu, kaka
sycylijski: (1.1) frati m
szwedzki: (1.1) bror w, broder w (formalnie); (1.2) bror w
tagalski: (1.1) kapatid na lalaki, kuya (starszy brat)
ukraiński: (1.1) брат m
węgierski: (1.1) fivér, fiútestvér
wilamowski: (1.1) bruder m, brüder m
włoski: (1.1) fratello m; (1.2) fratello m, frate m; (1.4) confratello m
zazaki: (1.1) bıra m

źródła:

↑ Hasło „brat” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
↑ Joachim Herrmann, Die Slawen in Deutschland, Akademie-Verlag, Berlin 1985.
↑ Hasło „brat” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.

brat (język angielski)

wymowa:: IPA: /bɹæt/; wymowa australijska^?/i; ^?/i ^?/i

znaczenia:

rzeczownik policzalny

(1.1) bachor, rozpuszczone dziecko

odmiana:: (1.1) lp brat; lm brats

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:: (1.1) pot. angel

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:: spoiled brat

etymologia:

uwagi:

źródła:

brat (język chorwacki)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) brat

odmiana:: (1.1) lp brat, brata, bratu, brata, bratom, bratu, brate; lm braća, braće, braći, braću, braćom, braći, braćo

przykłady:: (1.1) Moj mlađi brat ima dvoje djece. → Mój młodszy brat ma dwoje dzieci.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: przym. bratski

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:: (1.1) zobacz też: Indeks:Chorwacki - Rodzina

źródła:

brat (język kaszubski)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) brat

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. bratónk m, bratowô ż

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:: Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz kaszubski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

brat (język słowacki)

wymowa:: ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) brat^[1]

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. braček m, bratstvo n, bratanec m

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:: (1.1) zobacz też: Indeks:Słowacki - Rodzina

źródła:

↑ Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. I, A-Ô, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 47.

brat (język słoweński)

wymowa:: ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) brat

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. bratec m, bratenje n

związki frazeologiczne:: vinski brat

etymologia:

uwagi:: (1.1) zobacz też: Indeks:Słoweński - Rodzina

źródła:

brat (język słowiński)

wymowa:: IPA: /ˈbrat/

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) brat (potomek płci męskiej w stosunku do rodzeństwa)

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba podwójna	liczba mnoga
mianownik	brata	brata	bracë, bratë, braco
dopełniacz	brata	brató	brató̯
celownik	bratú	bratôma, bratma	bratóm
biernik	brata	brata	brató
narzędnik	bratã	bratôma, bratma	braty, bratmy, bratamy
miejscownik	bracê	bracéch, bratach	bracéch, bratach
wołacz	bracê	brata	bracë, bratë, braco

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:: (1.1) sôstra

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. braterztwô n, bratejstwô n, bratónk m, bratónka ż, bratôjstwô n, gw. bratúnk m

zdrobn. bratk m, gw. bratëszk m

czas. pôbratac dk., rôzbratac dk., zabratac dk., zbratac dk., rôzbratawac ndk., zbratawac ndk.

przym. bratczy, braterzkjy, bratejskjy, bratkó, bratôjskjy, bratôwy

związki frazeologiczne:

etymologia:: odziedziczone z prasł. *bratrъ, z praindoeur. *bʰréh₂tēr; por. kasz. brat, pol. brat, st.pol. bratr, czes. bratr, ros. брат

uwagi:

źródła:: Hasło „brãt” w: Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch, t. 1: A — Ɵ, Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, Petersburg 1908, s. 64.; Hasło „brat” w: Praca zbiorowa, red. Zenon Sobierajski, Słownik gwarowy tzw. Słowińców kaszubskich, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1997, s. 112.

brat (język wilamowski)

brat (1.1)

zapisy w ortografiach alternatywnych:: brāt • braot

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) deska^[1]

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:: por. niem. Brett

uwagi:

źródła:

↑ Józef Latosiński, Monografia miasteczka Wilamowic: na podstawie źródeł autentycznych: z ilustracyami i mapką, Drukarnia Literacka pod zarządem L. K. Górskiego, Kraków 1909, s. 286.

[SGJPonline-1] Hasło „brat” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.

[2] Joachim Herrmann, Die Slawen in Deutschland, Akademie-Verlag, Berlin 1985.

[3] Hasło „brat” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.

[Ss-p-4] Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. I, A-Ô, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 47.

[5] Józef Latosiński, Monografia miasteczka Wilamowic: na podstawie źródeł autentycznych: z ilustracyami i mapką, Drukarnia Literacka pod zarządem L. K. Górskiego, Kraków 1909, s. 286.

[1]

[2]

[3]

[1]

[1]