główka

główka (język polski)

ptasia główka (1.2)

główka (1.3) kapusty

trzy główki (1.4) czosnku

szpilki z kolorowymi główkami (1.5)

główka (1.7)

główki (1.8) portu

główka (1.9)

główka (1.10) koniczyny

główka (1.12) tasiemca

główka cegły (1.13)

fajka z brązową główką (1.14)

główki (1.16) plemników

wymowa:: IPA: [ˈɡwufka], AS: [gu̯ufka], zjawiska fonetyczne: utr. dźw. ^?/i; ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) zdrobn. od: głowa

(1.2) mała głowa

(1.3) o jednej kapuście lub sałacie

(1.4) o jednym czosnku

(1.5) zaokrąglone zakończenie jakiejś rzeczy

(1.6) gw. przestępcza: kara śmierci^[1]

(1.7) sport. w piłce nożnej: odbicie piłki głową

(1.8) zwykle w liczbie mnogiej miejsce oznaczone jako wyjście z portu

(1.9) muz. część instrumentu szyjkowego wieńcząca gryf; zob. też główka (chordofony) w Wikipedii

(1.10) bot. rodzaj kwiatostanu groniastego; zob. też główka (botanika) w Wikipedii

(1.11) poligr. pierwszy, wprowadzający akapit artykułu lub informacji prasowej, zachęcający do zapoznania się z całością; zob. też lead w Wikipedii

(1.12) zool. przednia część ciała tasiemców właściwych; zob. też skoleks w Wikipedii

(1.13) bud. ta ścianka cegły, która ma najmniejszą powierzchnię

(1.14) część fajki, do której nabija się i spala tytoń

(1.15) muz. część fletu poprzecznego z ustnikiem

(1.16) biol. przednia część plemnika zawierająca materiał genetyczny i akrosom

(1.17) pot. anat. żołądź penisa; zob. też żołądź (anatomia) w Wikipedii

(1.18) część nakrycia głowy obejmująca samą głowę

(1.19) gw. (Bukowina) środkowa część koła, w której umieszczone są szprychy^[2]

odmiana:

(1.1-18)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	główka	główki
dopełniacz	główki	główek
celownik	główce	główkom
biernik	główkę	główki
narzędnik	główką	główkami
miejscownik	główce	główkach
wołacz	główko	główki

przykłady:: (1.1) Mamusiu, boli mnie główka.; (1.2) Kogucią główkę wieńczy okazały grzebień.; (1.3) W warzywniaku dostałem piękną główkę kapusty.; (1.4) Do sosu zużyłem całą główkę czosnku.; (1.5) Zapałka zapala się przez potarcie jej główki o draskę na pudełku.; (1.6) Gdyby nie andzia, byłaby główka.; (1.7) Bramka w piątej minucie meczu padła z główki lewego pomocnika.; (1.8) O trzynastej pięć minęliśmy jachtem główki portu prawym halsem.; (1.9) Oddałem do naprawy starą gitarę z pęknięta główką.; (1.10) Mój królik lubi główki koniczyny i koszyczki mniszka.; (1.11) Dobra główka nie powinna zawierać więcej niż trzy zdania.; (1.12) Główka tasiemca nieuzbrojonego jest zaopatrzona w cztery przyssawki.; (1.13) Tak zwane wiązanie krakowskie, to cegły układane na przemian: wozówka i główka.; (1.14) Typowe fajki angielskie i holenderskie o długim cybuchu, różnią się kształtem główki.; (1.15) Od materiału, z którego wykonana jest główka, zależy barwa dźwięku fletu.; (1.16) Plemniki ssaków zbudowane są z główki, wstawki i wici.

składnia:: (1.3-4) główka + D.

kolokacje:: (1.4) główka od szpilki • główka zapałki • główka kości; (1.8) wejść w główki (portu) • minąć główki

synonimy:: (1.1) łepek, łebek; (1.2) łepek, łebek; (1.5) łepek, łebek; (1.11) lid, lead, lede, ingres; (1.12) skoleks, czerwioch; (1.17) żołądź

antonimy:: (1.5) stopka; (1.10) stopka

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:: (1.5) szpilka; (1.9) gryf; (1.12) tasiemiec; (1.14) fajka; (1.15) flet poprzeczny; (1.16) plemnik; (1.17) penis; (1.18) kapelusz, czapka

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. głowięta nmos, głowa ż, główeczka ż, główkowanie n, nagłówek m, podgłówek m, głowica ż; czas. główkować ndk., głowić się ndk.; przym. główkowy, głowiasty, główny, główkowaty

związki frazeologiczne:: główka jak makówka, a rozumu jako naplwał (sic!) • główka jak makówka, a rozumu pusto • główka pracuje • każda główka ma swój rozum • ma szczęście jak śledziowa główka w Wielką Niedzielę • paluszek i główka to szkolna wymówka • piękna główka, ale czcza • trupia główka

etymologia:: (1.1-16) pol. głowa + -ówka

uwagi:: (1.4) por. ząbek; (1.10) zobacz też: Indeks:Polski - Botanika

tłumaczenia:: (1.1) dla języków nierozróżniających zdrobnień zobacz listę tłumaczeń w haśle: głowa; (1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kara śmierci; (1.17) zobacz listę tłumaczeń w haśle: żołądź

angielski: (1.14) bowl; (1.16) head
białoruski: (1.1) галоўка ż; (1.2) галоўка ż; (1.4) галоўка ż; (1.5) галоўка ż
czeski: (1.16) hlavička ż
francuski: (1.16) tête ż
niemiecki: (1.16) Spermienkopf m
nowogrecki: (1.1) κεφαλάκι n; (1.2) κεφαλάκι n
portugalski: (1.16) cabeça ż
wilamowski: (1.1) hiöetła n; (1.2) hiöetła n; (1.3) kroüthiöetła n

źródła:

↑ Stanisław Kania, Słownik argotyzmów, Wiedza Powszechna, Warszawa 1995, ISBN 83-214-0993-8, s. 89.
↑ Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 80; dostęp: 9 listopada 2018.

[1] Stanisław Kania, Słownik argotyzmów, Wiedza Powszechna, Warszawa 1995, ISBN 83-214-0993-8, s. 89.

[2] Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 80; dostęp: 9 listopada 2018.

[1]

[2]