jarzmo

jarzmo (język polski)

jarzmo (1.1)

wymowa:

​, IPA: [ˈjaʒmɔ], AS: [i ̯ažmo]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) zootechn. drewniana uprząż zakładana zwierzęciu pociągowemu na kark, szyję, czoło lub rogi; zob. też jarzmo (uprząż) w Wikipedii

(1.2) przen. coś co zniewala i zmusza do ponoszenia ciężarów

(1.3) techn. urządzenie służące spinaniu, zwieraniu czegoś

(1.4) geogr. przest. przełęcz górska

(1.5) żegl. wzmocniona część kadłuba żaglowca, w której mocowany jest maszt; zob. też jarzmo masztu w Wikipedii

(1.6) przest. jarzmo wołów: para wołów pociągowych

odmiana:

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	jarzmo	jarzma
dopełniacz	jarzma	jarzem / jarzm
celownik	jarzmu	jarzmom
biernik	jarzmo	jarzma
narzędnik	jarzmem	jarzmami
miejscownik	jarzmie	jarzmach
wołacz	jarzmo	jarzma

przykłady:

(1.1) Woły chodzą w jarzmie.

(1.1) Ja mu sam włożę jarzmo na wspaniałą szyję, / sam Efraima zaprzęgnę, / orać będzie Juda, / Jakub zaś będzie bronował.

(1.2) Wyzwólmy się spod jarzma niewoli!

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) gw. (Śląsk Cieszyński) jarmo

(1.2) ciężar, brzemię, niewola

(1.3) klamra

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ujarzmienie n, ujarzmianie n, jarzmiciel mos

zdrobn. jarzemko n

czas. ujarzmiać ndk., ujarzmić dk.

przym. jarzmowy, jarzemny

związki frazeologiczne:

etymologia:

prasł. *arьmo / prasł. *arьmъ → drewniana uprząż na woły, jarzmo < praindoeur. *ar(ә) → łączyć, spajać

por. słc. jarmo, ros. ярмо (jarmó), chorw. járam (-rma)

uwagi:

zob. też jarzmo w Wikipedii

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) yoke; (1.2) yoke; (1.3) yoke
• baskijski: (1.1) uztarri
• białoruski: (1.1) ярмо n; (1.2) ярмо n
• bułgarski: (1.1) хомот m; (1.2) иго n
• cerkiewnosłowiański: (1.2) иго n
• czeczeński: (1.1) дукъ
• dolnołużycki: (1.2) jabeŕ m
• duński: (1.1) åg n; (1.2) åg n; (1.3) spænde
• esperanto: (1.1) jugo; (1.2) jugo
• francuski: (1.1) joug m; (1.2) joug m
• hiszpański: (1.1) yugo m
• interlingua: (1.1) jugo; (1.2) jugo
• jidysz: (1.1) יאָך m (joch)
• kaszubski: (1.1) jugò n
• kataloński: (1.1) jou m; (1.2) jou m
• łaciński: (1.1) iugum n; (1.2) iugum n; (1.6) iugum n
• łotewski: (1.1) jūgs m
• niemiecki: (1.1) Joch n
• rosyjski: (1.1) ярмо n; (1.2) ярмо n, бремя n, иго n
• ukraiński: (1.1) ярмо n; (1.2) ярмо n, іго n
• włoski: (1.1) giogo m; (1.2) giogo m, dominio m

źródła: