lis

Podobna pisownia: Liis • liis • LiS • Liss • llis

lis (język polski)

lis (1.1)

wymowa:: ^?/i, IPA: [lʲis], AS: [lʹis], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) zool. Vulpes^[1], drapieżnik o wydłużonym tułowiu, krótkich łapach i długim, puszystym ogonie; zob. też lis w Wikipedii

(1.2) przen. pot. wyprawione futro z lisa (1.1) i innych zwierząt futerkowych, także boa z lisa (1.1)

(1.3) przen. pot. jedna z dziecięcych zabaw

(1.4) daw. przen. ślad po spaleniźnie na ubraniu^[2]

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) pot. człowiek sprytny, przebiegły

(1.1-3)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	lis	lisy
dopełniacz	lisa	lisów
celownik	lisowi	lisom
biernik	lisa	lisy
narzędnik	lisem	lisami
miejscownik	lisie	lisach
wołacz	lisie	lisy

(2.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	lis	lisy
dopełniacz	lisa	lisów
celownik	lisowi	lisom
biernik	lisa	lisów
narzędnik	lisem	lisami
miejscownik	lisie	lisach
wołacz	lisie	lisy

przykłady:: (1.1) Lis się przeciągnął i ziewając spojrzał okiem w górę^[3].; (1.2) Moja żona na premierę założyła lisa.; (2.1) Bo król Herod okrutny, i srogi i skryty, / Ów lis szczwany, co chytrą duszę nosi w sobie (…)^[4]

składnia:

kolokacje:: (1.1) lis morski • lis srebrny • lis biały • lis platynowy • lis polarny

synonimy:: (1.1) łow. mykita; (2.1) chytrus, cwaniak, skubaniec, skurkowaniec, spryciarz, stary wróbel, szpenio

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:: (1.1) łow. krzyżak, węglarz, żmurek, żmijka^[5]

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. lisowczyk mos, lisię n, liska ż, niedolisek mzw

zdrobn. lisek mzw, liseczek mzw, lisiątko n

zgrub. lisiura mzw, lisisko n

forma żeńska lisica ż, liszka ż

czas. lisić się ndk., liszyć się ndk.

przym. lisi, lisowaty, lisowy, lisaty, lisawy

związki frazeologiczne:: chciałby mieć z jednego lisa dwie skóry • chytry jak lis • gonią lisa nie dla mięsa, ale dla skóry • farbowany lis • i lisa zaniosą w końcu do futrzarza • lisem podszyty • lis przechera • stary lis • szczwany lis • umrze lis, a skóra zostanie • wykurzyć lisa z nory

etymologia:: prasł. *lisъ

uwagi:: zob. też lis w Wikicytatach; (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki

tłumaczenia:

abazyński: (1.1) бага
afar: (1.1) wakri
alabama: (1.1) chola
albański: (1.1) dhelpër ż, skile
angielski: (1.1) fox
arabski: (1.1) ثعلب
azerski: (1.1) tülkü
baskijski: (1.1) azeri
białoruski: (1.1) ліс m; (2.1) ліс m
buruszaski: (1.1) hal
czeski: (1.1) liška ż; (1.2) liška ż
dolnołużycki: (1.1) liška ż
duński: (1.1) ræv w; (1.2) rævepels w; (2.1) ræv w, rævepels w
dzongkha: (1.1) ཝ་སྐྱེས
esperanto: (1.1) vulpo
francuski: (1.1) renard m, przest. goupil m
górnołużycki: (1.1) liška ż
gruziński: (1.1) მელა
hindi: (1.1) लोमड़ी
hiszpański: (1.1) zorro m, raposo m
ido: (1.1) foxo
inguski: (1.1) цогал
interlingua: vulpe
inuktitut: (1.1) ᑎᕆᒐᓂᐊᖅ
irlandzki: (1.1) sionnach m
jaćwieski: (1.1) łaps
japoński: (1.1) 狐(きつね) (kitsune)
jidysz: (1.1) פֿוקס m (fuks)
kaszubski: (1.1) lës m
kataloński: (1.1) guineu ż
kazachski: (1.1) түлкі
keczua: (1.1) atuq
koreański: (1.1) 여우 (yŏu)
łaciński: (1.1) vulpes ż
niderlandzki: (1.1) vos m
niemiecki: (1.1) Fuchs m; (1.2) Fuchs m
norweski (bokmål): (1.1) rev m
nowogrecki: (1.1) αλεπού ż
ormiański: (1.1) աղվես
pendżabski: (1.1) ਲੂੰਬੜੀ
portugalski: (1.1) raposa ż
rosyjski: (1.1) лиса ż
szwedzki: (1.1) räv w
tajski: (1.1) สุนัขจิ้งจอก, จิ้งจอก
turecki: (1.1) tilki
tybetański: (1.1) ཝ, ཝ་སྐྱེས
ukraiński: (1.1) лис m
wepski: (1.1) reboi
węgierski: (1.1) róka
wilamowski: (1.1) füks m, föks m; (1.2) füks m, föks m
włoski: (1.1) volpe ż; (2.1) vecchia volpe

źródła:

↑ Hasło „Vulpes” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
↑ Kazimierz Nitsch, Z badań nad językiem polskim (z literatury chorwackiej), „Poradnik Językowy” nr 4/1908, s. 53.
↑ Władysław Orkan, Lis.
↑ Mikołaj Kopernik, Septem sidera (Siedem gwiazd), tłum. L. Badeni, [w:] Mikołaj Kopernik. Wybór pism, oprac. J. A. Birkenmajer, Kraków 1920.
↑ Marek P. Krzemień, 1000 słów o łowiectwie, Warszawa 1986, s. 77, 175, 190.

lis (język albański)

lis (1.1)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) bot. dąb^[1]

odmiana:: (1.1) lp lis, lisi; lm lisa, lisat

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:: (1.1) pemë

hiponimy:

holonimy:: (1.1) pyll

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

↑ Arqile Teta, Fjalor shqip-polonisht. Słownik albańsko-polski, Geer, Tirana 2018, ISBN 9789928074812, s. 380.

lis (język czeski)

lis (1.1)

wymowa:: IPA: /ɭis/

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) techn. prasa (maszyna), tłocznia

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	lis	lisy
dopełniacz	lisu	lisů
celownik	lisu	lisům
biernik	lis	lisy
wołacz	lise	lisy
miejscownik	lise / lisu	lisech
narzędnik	lisem	lisy

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: przym. slisovaný

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:: (1.1) zobacz też: Indeks:Czeski - Fałszywi przyjaciele

źródła:

lis (język francuski)

lis (1.1)

wymowa:: IPA: /lis/ ^?/i; ^?/i ^?/i ^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) bot. lilia

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:: (1.1) fleurdelisé

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: przym. lilial

związki frazeologiczne:

etymologia:: łac. lilium

uwagi:: (1.1) zob. lys; (1.1) zobacz też: Indeks:Francuski - Fałszywi przyjaciele

źródła:

lis (język hiszpański)

lis (1.1)

wymowa:: IPA: [lis]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski lub żeński

(1.1) bot. kosaciec, irys

(1.2) herald. lilia

odmiana:: lm lises

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:: (1.1) lirio; (1.2) flor de lis

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:: franc. lis

uwagi:: (1.1) coraz częściej w rodzaju męskim, zgodnie z etymologią

źródła:

lis (język łaciński)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) kłótnia

(1.2) praw. pozew

(1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	līs	lītēs
dopełniacz	lītis	lītum
celownik	lītī	lītibus
biernik	lītem	lītēs
ablatyw	līte	lītibus
wołacz	līs	lītēs

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

lis (język słowacki)

lis (1.1)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) techn. prasa (maszyna), tłocznia

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:: (1.1) tlačový lis • hydraulický lis • lis na ovocie

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: rzecz. lisovanie

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:: (1.1) zobacz też: Indeks:Słowacki - Fałszywi przyjaciele

źródła:

Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=lis&oldid=8503516”

NODES