pospolity
pospolity (język polski)
edytuj- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) wszędzie lub powszechnie spotykany, często się zdarzający, powszechnie znany
- (1.2) jeden z wielu, zwyczajny
- (1.3) cechujący się odrobiną wulgarności, ordynarności[1]
- (1.4) książk. będący częścią ogółu, stanowiący ogół[1]
- (1.5) przest. krajowy, rządowy, państwowy, skarbowy, narodowy, publiczny[2]
- (1.6) gw. (Warmia) wspólny[3]
- odmiana:
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik pospolity pospolita pospolite pospolici pospolite dopełniacz pospolitego pospolitej pospolitego pospolitych celownik pospolitemu pospolitej pospolitemu pospolitym biernik pospolitego pospolity pospolitą pospolite pospolitych pospolite narzędnik pospolitym pospolitą pospolitym pospolitymi miejscownik pospolitym pospolitej pospolitym pospolitych wołacz pospolity pospolita pospolite pospolici pospolite stopień wyższy pospolitszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik pospolitszy pospolitsza pospolitsze pospolitsi pospolitsze dopełniacz pospolitszego pospolitszej pospolitszego pospolitszych celownik pospolitszemu pospolitszej pospolitszemu pospolitszym biernik pospolitszego pospolitszy pospolitszą pospolitsze pospolitszych pospolitsze narzędnik pospolitszym pospolitszą pospolitszym pospolitszymi miejscownik pospolitszym pospolitszej pospolitszym pospolitszych wołacz pospolitszy pospolitsza pospolitsze pospolitsi pospolitsze stopień najwyższy najpospolitszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najpospolitszy najpospolitsza najpospolitsze najpospolitsi najpospolitsze dopełniacz najpospolitszego najpospolitszej najpospolitszego najpospolitszych celownik najpospolitszemu najpospolitszej najpospolitszemu najpospolitszym biernik najpospolitszego najpospolitszy najpospolitszą najpospolitsze najpospolitszych najpospolitsze narzędnik najpospolitszym najpospolitszą najpospolitszym najpospolitszymi miejscownik najpospolitszym najpospolitszej najpospolitszym najpospolitszych wołacz najpospolitszy najpospolitsza najpospolitsze najpospolitsi najpospolitsze
- przykłady:
- (1.1) Jednym z najpospolitszych ptaków w Polsce jest wróbel zwyczajny.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) bazylia / bylica / centuria / głowienka / gwiazdnica / portulaka / poziomka pospolita • chrzan / cis / czosnaczek / gorczycznik / krwawnik / podbiał / podagrycznik / tasznik / tymianek pospolity • pospolite imię / nazwisko / zjawisko / zwierzę • pospolita roślina • pospolite ruszenie • pospolity chwast / przedmiot • rzeczownik pospolity (apelatyw)
- (1.2) pospolity kłamca / oszust / zdrajca / leniuch • pospolite rysy twarzy
- (1.3) pospolite słowo / zachowanie • pospolity język
- (1.4) pospolite dobro
- synonimy:
- (1.1-4) przest. pospólny[2]
- (1.1-2) powszechny, powszedni, zwykły, zwyczajny, normalny
- (1.2) przeciętny, szablonowy, tuzinkowy, banalny, prosty, potoczny, utarty, oklepany, konwencjonalny, płaski
- (1.3) trywialny, prostacki, ordynarny, wulgarny, niewybredny, niewykwintny
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- przym. pospolitacki[2]
- rzecz. pospólstwo, pospolitość, pospolitak[2], pospolitowanie
- czas. pospolicieć, przest. pospolicić[2], pospolitować
- przysł. pospołu, pospolicie, st.pol. pospolitnie[2], st.pol. pospolito[2]
- związki frazeologiczne:
- (1.1) pospolite nakrycie[2]
- (1.4) pospolite ruszenie
- etymologia:
- uwagi:
- Słownik poprawnej polszczyzny Witolda Doroszewskiego z 1980 r. podaje jedynie stopniowanie z „-szy” i „naj-”, pomijając popularną teraz formę z „bardziej” i „najbardziej”.
- tłumaczenia:
- (1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: wspólny
- angielski: (1.1) vulgar, common, commonplace; (1.2) trivial, vulgar, common, commonplace
- arabski: (1.1) عام
- bułgarski: (1.1) обикновен; (1.2) обикновен
- esperanto: (1.2) triviala; (1.3) triviala
- francuski: (1.1) vulgaire; (1.2) vulgaire; (1.3) vulgaire
- hiszpański: (1.1) común, frecuente; (1.2) trivial, común, frecuente, ordinario
- interlingua: (1.1) indelicate; (1.2) trivial, indelicate; (1.3) indelicate
- jidysz: (1.1) סקאַרבאָווע (skarbowe)
- łaciński: (1.1) vulgaris; (1.2) vulgaris; (1.3) vulgaris
- niemiecki: (1.1) gewöhnlich; (1.2) gewöhnlich
- ormiański: (1.1) հասարակ
- rosyjski: (1.1) обыкновенный
- szwedzki: (1.1) ordinär; (1.2) ordinär
- wilamowski: (1.1) gywynłich, gywynłik; (1.2) gywynłich, gywynłik
- włoski: (1.1) ordinario; (1.2) piatto, ordinario
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 Hasło „pospolity” w: Słownik języka polskiego, red. Mieczysław Szymczak, t. II, PWN, Warszawa 1982-3, ISBN 83-01-00281-6, s. 840.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7
Hasło „pospolity” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. IV: P-Prożyszcze, Warszawa 1900–1927, s. 753-754.
- ↑ Wanda Pomianowska, Uwagi o „gadce” warmijskiej, „Poradnik Językowy” nr 3/1950, s. 15.