roraty
roraty (język polski)
edytuj- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj niemęskoosobowy, liczba mnoga
- (1.1) rel. w Kościele katolickim wczesna msza poranna ku czci Najświętszej Maryi Panny odprawiana w adwencie; zob. też roraty w Wikipedii; zob. też roraty w Encyklopedii staropolskiej
- odmiana:
- (1.1) blp,
przypadek liczba mnoga mianownik roraty dopełniacz roratów[1][2] / rorat[1][2] celownik roratom biernik roraty narzędnik roratami miejscownik roratach wołacz roraty
- przykłady:
- (1.1) Podczas całego adwentu, oprócz niedziel i święta Niepokalanego Poczęcia, odprawiane są roraty.
- (1.1) W czasie rorat zapala się dodatkowo specjalną świecę, zwaną roratką.
- (1.1) Michaś przez cały adwent chodził do kościoła na roraty.
- (1.1) (…) o świtaniu się zrywał, kiedy przedzwaniali na roraty (…)[3].
- (1.1) Udział w roratach, które tradycyjnie zaczynają się o godz. 6.30, to dla wielu wiernych prawdziwe wyzwanie[4].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) dominikańskie / poranne roraty • czas rorat / roratów • chodzić na / odprawiać roraty • być na / uczestniczyć w roratach
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) msza
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. roratka ż, roratnica ż, roratność ż, roranteria ż, rorantysta m, roratnik m, roratowanie n
- czas. roratować ndk.
- przym. roratny, roratowy, roratni, rorancki
- przysł. rorancko
- związki frazeologiczne:
- przysłowia: naści roraty, diable rogaty!
- etymologia:
- (1.1) łac. rorat → ‘rosa pada’ + pol. -y[5][6] < łac. „Rorate coeli desuper” → dosł. Spuśćcie rosę, niebiosa z góry (pierwsze słowa introitu mszy roratnej)[7][8][9]
- uwagi:
- (1.1) Nazwy gatunkowe nabożeństw piszemy małą literą[10][11].
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Indeks terminów religijnych
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) advent dawn mass
- czeski: (1.1) roráty m blp
- francuski: (1.1) rorate m
- niemiecki: (1.1) Rorate n
- słowacki: (1.1) roráty m blp
- wilamowski: (1.1) Grüdźjyńfasper ż
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1
Hasło „roraty” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ 2,0 2,1 Hasło „roraty” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ Władysław Reymont, Chłopi
- ↑ slupsk.naszemiasto.pl
- ↑ Hasło „Roraty (z łac. Rorate coeli desuper…)” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.
- ↑ Hasło „Piszemy adwent lub Adwent, ale: roraty” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.
- ↑ Hasło „roraty” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „roraty” w: Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, De Agostini Polska.
- ↑ Hasło „roraty” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
- ↑ Hasło „Nazwy gatunkowe modlitw i nabożeństw, utworów literackich i naukowych, utworów muzycznych, programów radiowych i telewizyjnych itp.” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Jerzy Gocko, Zasady pisowni słownictwa religijnego, kul.pl