ruszać

ruszać (język polski)

oni ruszają się (2.1)

wymowa:

IPA: [ˈruʃat͡ɕ], AS: [rušać] ​

znaczenia:

czasownik niedokonany (dk. ruszyć)

(1.1) wprawiać w ruch lub utrzymywać w ruchu, powodować wykonanie ruchu

(1.2) rozpoczynać działanie

(1.3) pot. dotykać

(1.4) pot. powodować silne emocje

(1.5) pot. uszczuplać zasoby

czasownik zwrotny niedokonany ruszać się (dk. ruszyć się)

(2.1) wprawiać siebie w ruch lub w nim pozostawać, wykonywać ruch

(2.2) wykonywać jakieś działanie, rozpoczynać wykonywanie działania

(2.3) pot. uprawiać aktywność fizyczną

odmiana:

(1.1-5) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ruszać
czas teraźniejszy		ruszam	ruszasz	rusza	ruszamy	ruszacie	ruszają
czas przeszły	m	ruszałem	ruszałeś	ruszał	ruszaliśmy	ruszaliście	ruszali
	ż	ruszałam	ruszałaś	ruszała	ruszałyśmy	ruszałyście	ruszały
	n	ruszałom	ruszałoś	ruszało
tryb rozkazujący		niech ruszam	ruszaj	niech rusza	ruszajmy	ruszajcie	niech ruszają
pozostałe formy czas przyszły m będę ruszał, będę ruszać będziesz ruszał, będziesz ruszać będzie ruszał, będzie ruszać będziemy ruszali, będziemy ruszać będziecie ruszali, będziecie ruszać będą ruszali, będą ruszać ż będę ruszała, będę ruszać będziesz ruszała, będziesz ruszać będzie ruszała, będzie ruszać będziemy ruszały, będziemy ruszać będziecie ruszały, będziecie ruszać będą ruszały, będą ruszać n będę ruszało, będę ruszać będziesz ruszało, będziesz ruszać będzie ruszało, będzie ruszać czas zaprzeszły m ruszałem był ruszałeś był ruszał był ruszaliśmy byli ruszaliście byli ruszali byli ż ruszałam była ruszałaś była ruszała była ruszałyśmy były ruszałyście były ruszały były n ruszałom było ruszałoś było ruszało było forma bezosobowa czasu przeszłego ruszano tryb przypuszczający m ruszałbym, byłbym ruszał ruszałbyś, byłbyś ruszał ruszałby, byłby ruszał ruszalibyśmy, bylibyśmy ruszali ruszalibyście, bylibyście ruszali ruszaliby, byliby ruszali ż ruszałabym, byłabym ruszała ruszałabyś, byłabyś ruszała ruszałaby, byłaby ruszała ruszałybyśmy, byłybyśmy ruszały ruszałybyście, byłybyście ruszały ruszałyby, byłyby ruszały n ruszałobym, byłobym ruszało ruszałobyś, byłobyś ruszało ruszałoby, byłoby ruszało imiesłów przymiotnikowy czynny m ruszający, nieruszający ż ruszająca, nieruszająca ruszające, nieruszające n ruszające, nieruszające imiesłów przymiotnikowy bierny m ruszany, nieruszany ruszani, nieruszani ż ruszana, nieruszana ruszane, nieruszane n ruszane, nieruszane imiesłów przysłówkowy współczesny ruszając, nie ruszając rzeczownik odczasownikowy ruszanie, nieruszanie

(2.1-3) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		ruszać się
czas teraźniejszy		ruszam się	ruszasz się	rusza się	ruszamy się	ruszacie się	ruszają się
czas przeszły	m	ruszałem się	ruszałeś się	ruszał się	ruszaliśmy się	ruszaliście się	ruszali się
	ż	ruszałam się	ruszałaś się	ruszała się	ruszałyśmy się	ruszałyście się	ruszały się
	n	ruszałom się	ruszałoś się	ruszało się
tryb rozkazujący		niech się ruszam	ruszaj się	niech się rusza	ruszajmy się	ruszajcie się	niech się ruszają
pozostałe formy czas przyszły m będę się ruszał, będę się ruszać będziesz się ruszał, będziesz się ruszać będzie się ruszał, będzie się ruszać będziemy się ruszali, będziemy się ruszać będziecie się ruszali, będziecie się ruszać będą się ruszali, będą się ruszać ż będę się ruszała, będę się ruszać będziesz się ruszała, będziesz się ruszać będzie się ruszała, będzie się ruszać będziemy się ruszały, będziemy się ruszać będziecie się ruszały, będziecie się ruszać będą się ruszały, będą się ruszać n będę się ruszało, będę się ruszać będziesz się ruszało, będziesz się ruszać będzie się ruszało, będzie się ruszać czas zaprzeszły m ruszałem się był ruszałeś się był ruszał się był ruszaliśmy się byli ruszaliście się byli ruszali się byli ż ruszałam się była ruszałaś się była ruszała się była ruszałyśmy się były ruszałyście się były ruszały się były n ruszałom się było ruszałoś się było ruszało się było tryb przypuszczający m ruszałbym się, byłbym się ruszał ruszałbyś się, byłbyś się ruszał ruszałby się, byłby się ruszał ruszalibyśmy się, bylibyśmy się ruszali ruszalibyście się, bylibyście się ruszali ruszaliby się, byliby się ruszali ż ruszałabym się, byłabym się ruszała ruszałabyś się, byłabyś się ruszała ruszałaby się, byłaby się ruszała ruszałybyśmy się, byłybyśmy się ruszały ruszałybyście się, byłybyście się ruszały ruszałyby się, byłyby się ruszały n ruszałobym się, byłobym się ruszało ruszałobyś się, byłobyś się ruszało ruszałoby się, byłoby się ruszało imiesłów przymiotnikowy czynny m ruszający się, nieruszający się ż ruszająca się, nieruszająca się ruszające się, nieruszające się n ruszające się, nieruszające się imiesłów przysłówkowy współczesny ruszając się, nie ruszając się rzeczownik odczasownikowy ruszanie się, nieruszanie się

przykłady:

(1.2) Na trasę rusza kolejny zawodnik! – Krzyknął do mikrofonu sprawozdawca sportowy.

(1.3) Nie ruszaj tego, bo zbabrzesz!

(1.4) To mnie rusza.

(2.2) Rusz się! Musimy już iść.

(2.3) On się prawie nie rusza, nic dziwnego, że grubnie.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.4) kręcić

antonimy:

(1.1) zatrzymywać, wstrzymywać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ruch m, ruchomość ż, rozruch m, poruszenie n, wzruszenie n, ruchacz m, ruszanie n, ruszenie n

czas. ruchać, ruszyć dk., poruszać ndk., poruszyć dk., wyruszać ndk., wyruszyć dk., rozruszać, wzruszać, obruszać

przym. ruchomy, ruchliwy, ruchowy, rozruchowy, poruszający, wzruszający

związki frazeologiczne:

ruszać się jak mucha w smole • ruszyć dupę

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) move; (1.2) move on, start; (1.3) start; (1.4) move; (1.5) touch
• arabski: (1.1) تحرك (2.1) حرك
• chiński standardowy: (1.1) 动 (dòng); (1.2) 开车 (kāichē); (1.3) 动 (dòng); (2.1) 动 (dòng); (2.2) 走 (zǒu)
• duński: (1.1) bevæge; (1.2) starte; (1.3) røre; (1.4) røre; (2.1) bevæge sig, røre sig
• esperanto: (1.2) starti; (1.3) tuŝi
• hiszpański: (1.1) mover; (2.1) moverse
• japoński: (2.1) 動く; (2.2) 動く
• kaszubski: (1.1) rëchac; (2.1) rëchac sã
• niemiecki: (1.1) rühren; (2.1) rücken; (2.2) sich rühren
• nowogrecki: (1.1) κινώ
• rosyjski: (2.1) двигаться
• szwedzki: (1.1) röra; (1.3) röra; (2.1) röra sig
• ukraiński: (1.1) рухати; (1.2) починати; (2.1) рухатися
• wilamowski: (1.1) riüta

źródła: