2009 w literaturze

Wydarzenia literackie w 2009 roku.

Wydarzenia

Polska

• Od 21 do 24 maja w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbyły się 54. Międzynarodowe Targi Książki. W tym roku gościem honorowym targów była Rada Europy.
• Powstało wydawnictwo Czerwone i Czarne.

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język polski

Pierwsze wydania

• Joanna Bator – Piaskowa Góra (Wydawnictwo W.A.B.)
• Miron Białoszewski – Chamowo (Wydawnictwo W.A.B.)
• Szymon Bogacz – Koło kwintowe (Wydawnictwo W.A.B.)
• Olgierd Budrewicz – Z Polską w sercu (Świat Książki)
• Anna Brzezińska – Letni deszcz. Sztylet (Runa)
• Marcin Ciszewski – www.1944.waw.pl (SOL)
• Jakub Ćwiek – Ofensywa szulerów (Runa)
• Eugeniusz Dębski – Ostatnia przygoda (Fabryka Słów)
• Marek Edelman – I była miłość w getcie (Świat Książki)
• Zbigniew Górniak – Siostra i byk (W.A.B.)
• Maciej Guzek – Trzeci Świat (Runa)
• Barbara Kaczyńska – Złowrogi sześcian (Sa Dragonera)
• Anna Kańtoch – Przedksiężycowi, tom 1 (Fabryka Słów)
• Mariusz Kaszyński – Martwe światło (Runa)
• Aleksandra Klich – Cały ten Kutz: Biografia niepokorna (Znak)
• Katarzyna Kobylarczyk – Baśnie z bloku cudów: reportaże nowohuckie (Wydawnictwo Jagiellonia)
• Krzysztof Kochański – Drzwi do piekła (Runa)
• Rafał Kosik
  • Felix, Net i Nika oraz Orbitalny Spisek 2: Mała Armia (Powergraph)
  • Felix, Net i Nika oraz Trzecia Kuzynka (Powergraph)
• Maja Lidia Kossakowska – Zbieracz burz, tom 1 (Fabryka Słów)
• Antonina Kozłowska – Czerwony rower (Wydawnictwo Otwarte)
• Marek Krajewski i Mariusz Czubaj – Róże cmentarne (W.A.B.)
• Stanisław Lem
  • Człowiek z Marsa. Opowiadania młodzieńcze. Wiersze (Agora SA)
  • Sknocony kryminał (Agora SA)
• Konrad T. Lewandowski – Bursztynowe Królestwo (Wydawnictwo Dolnośląskie)
• Antoni Libera – Godot i jego cień (Znak)
• Ewa Lipska – Sefer (Wydawnictwo Literackie)
• Waldemar Łysiak – 4 czyli operacja Sandbox
• Andrzej Maleszka – Magiczne drzewo. Czerwone krzesło (Znak)
• Anna Milewska – Życie z Zawadą (Łośgraf)
• Sławomir Młynarczyk – Berber (Zysk i S-ka
• Mirosław Nahacz – Niezwykłe przygody Roberta Robura (Prószyński i S-ka)
• Marek Nowakowski – Syjoniści do Syjamu. Zapiski z lat 1967–1968 (Świat Książki)
• Anna Onichimowska – Trzecie oko (W.A.B.)
• Marek Oramus – Kankan na wulkanie (Prószyński i S-ka)
• Łukasz Orbitowski – Święty Wrocław (Wydawnictwo Literackie)
• Rafał W. Orkan – Głową w mur (Fabryka Słów)
• Łukasz Ossoliński – Rzecz o hetmanie Wyhowskim (Prószyński i S-ka)
• Ewa Maria Ostrowska
  • Abonent chwilowo niedostępny (Wydawnictwo Skrzat)
  • Bez wybaczenia (Wydawnictwo Skrzat)
• Jacek Pałkiewicz – Amazonka: Zagadka źródła królowej rzek (Zysk i S-ka)
• Piotr Paziński – Pensjonat (Wydawnictwo Nisza)
• Tomasz Piątek – Morderstwo w La Scali (W.A.B.)
• Jacek Piekara – Charakternik (Fabryka Słów)
• Andrzej Pilipiuk – Oko Jelenia: Pan Wilków (Fabryka Słów)
• Katarzyna Pisarzewska – Koncert Łgarzy (Świat Książki)
• Krzysztof Piskorski – Zadra, tom 2 (Runa)
• Michał Protasiuk – Struktura (Wydawnictwo Dolnośląskie)
• Adam Przechrzta – Chorągiew Michała Archanioła (Fabryka Słów)
• Marcin Przybyłek – Gamedec. Zabaweczki. Sztorm (SuperNOWA)
• Eustachy Rylski – Po śniadaniu (Świat Książki)
• Magdalena Salik – Gildia Hordów. Doliny mroku, tom 1 (Runa)
• Hanna Samson – Flesz. Zbiorowy akt popświadomości
• Andrzej Sapkowski – Żmija (SuperNOWA)
• Andrzej Stasiuk – Taksim (Wydawnictwo Czarne)
• Olga Tokarczuk – Prowadź swój pług przez kości umarłych (Wydawnictwo Literackie)
• Robert M. Wegner – Opowieści z meekhańskiego pogranicza. Północ – Południe. (Powergraph)
• Wiesław Waszkiewicz – Much i Dateria (SuperNOWA)
• Monika Witkowska – Kurs na Horn: Dziennik z rejsu (Prószyński i S-ka)
• Adam Zalewski – Rowerzysta (Grasshopper)
• Dariusz Żukowski – Miłość morderców (Znak)

Tłumaczenia

• Inio Asano – Solanin (ソラニン) – Tom 1
• Rachel Caine
  • Przeklęty dom (Glass Houses)
  • Bal umarłych dziewczyn (The Dead Girls' Dance)
  • Nocna aleja (Midnight Alley)
  • Maskarada szaleńców (Feast of Fools)
• Jaroslav Hašek – Losy dobrego żołnierza Szwejka czasu wojny światowej, przeł. Antoni Kroh
• Bohumil Hrabal – Balony mogą wzlecieć (Balony mohou vzlétnout)
• Jiří Kratochvil – Leż, bestio! (Lehni, bestie, przeł. Jan Stachowski)
• Zoran Krušvar – Wykonawcy Bożego Zamysłu (Izvrsitelje nauma Gospodnjeg, przeł. Agnieszka Żuchowska-Arent)
• Sándor Márai – Pokój na Itace (Béke Ithakabán, przeł. Irena Makarewicz)
• Stephenie Meyer – Przed świtem (Breaking Dawn)
• Vladimir Nabokov – Ada albo Żar (Ada or Ardor: A Family Chronicle, przeł. Leszek Engelking)
• Mari Okazaki – Suppli (サプリ) – Tom 7 i 8
• Natsume Ono – Ristorante Paradiso (リストランテ・パラディーゾ)
• Ota Pavel – Bajka o Raszku (Pohádka o Raškovi)
• Jeff VanderMeer – Podziemia Veniss (Veniss Underground)
• Carlos Ruiz Zafón – Marina, przeł. Katarzyna Okrasko i Carlos Marrodán Casas
• Micheal Grant – GONE: Zniknęli, przeł. Jacek Drewnowski – Tom 1
• Yōko Tawada – Fruwająca dusza, przeł. Barbara Słomka (Hikon)

Pozostałe języki

• Cecelia Ahern – Pamiętnik z przyszłości (The Book of Tomorrow)
• Mitch Albom – Miej trochę wiary (Have a Little Faith)
• Yeniva Fernández – Pułapki dla nierozważnych (Trampas para incautos)
• Ludovic Hubler – Le monde en stop
• Sophie Kinsella – Miłość w stylu retro (Twenties girl)
• Vladimir Nabokov – Oryginał Laury (The Original of Laura)
• Mari Okazaki – Suppli (サプリ) – Tom 8 i 9
• Jáchym Topol – Przez zimny kraj (Chladnou zemi)

Dramaty

Język polski

Pierwsze wydania

• Tadeusz Słobodzianek – Nasza klasa

Poezja

Język polski

Pierwsze wydania

• Juliusz Erazm Bolek – Sens-or
• Maria Cyranowicz – den.presja
• Maria Cyranowicz, Joanna Mueller, Justyna Radczyńska (red.) – Solistki. Antologia poezji kobiet (1989 – 2009)
• Mariusz Grzebalski – Niepiosenki („Biuro Literackie”)
• Jerzy Jarniewicz – Makijaż („Biuro Literackie”)
• Ryszard Krynicki – Wiersze wybrane (a5)
• Małgorzata Lebda – Tropy (Zeszyty Poetyckie)
• Joanna Lech – Zapaść (Oddział Łódzki Stowarzyszenia Pisarzy Polskich)
• Piotr Matywiecki
  • Powietrze i czerń (Wydawnictwo Literackie)
  • Zdarte okładki („Biuro Literackie”)
• Jan Polkowski – Cantus (a5)
• Piotr Sommer – Rano na ziemi (WBPiCAK)
• Andrzej Szuba – Strzępy wybrane (Miniatura)
• Wisława Szymborska – Tutaj (Znak)
• Marcin Świetlicki – Niskie pobudki (EMG)
• Adam Zagajewski – Niewidzialna ręka (Znak)

Tłumaczenia

• Ostap Sływynski – Ruchomy ogień, przeł. Bohdan Zadura („Biuro Literackie”)
• William Carlos Williams – Spóźniony śpiewak, wybór i przekład Julia Hartwig („Biuro Literackie”)

Antologie dzieł tłumaczonych

• Grzegorz Łatuszyński – Słowa, które nie śpią. Antologia poezji czarnogórskiej XX wieku (Oficyna Wydawnicza „Agawa”)

Pozostałe języki

• Karol Chmel – Chiaroscuro. Poznámky, opisy, palimpsesty (Chiaroscuro. Zapiski, opisy, palimpsesty, Ivanka pri Dunaji, F.R.&G.)

Prace naukowe i biografie

Język polski

• Anna Czabanowska-Wróbel – Złotnik i śpiewak. Poezja Leopolada Staffa i Bolesława Leśmiana w kręgu modernizmu (Universitas)
• Ilona Gwóźdź-Szewczenko – Futuryzm w czeskim pejzażu literackim (Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego)
• Hanna Ratuszna – „Błysk obrazu” – z zagadnień krótkich form narracyjnych w literaturze Młodej Polski (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika)
• Marcin Telicki – Poetycka antropologia Julii Hartwig (Wydawnictwo Poznańskie)
• Wokół reportażu podróżniczego. Tom 3. Lucjan Wolanowski (1920-2006). Studia – szkice – materiały (pod red. Dariusza Rotta i Mariusza Kubika) (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego)

Zmarli

• 1 stycznia – Johannes Mario Simmel, austriacki pisarz (ur. 1924)
• 2 stycznia – Inger Christensen, duńska pisarka, poetka i eseistka (ur. 1935)
• 3 stycznia – Wincenty Różański, polski poeta (ur. 1938)
• 8 stycznia – Ziemowit Fedecki, polski pisarz i tłumacz literatury pięknej (ur. 1923)
• 11 stycznia – Milan Rúfus, słowacki poeta (ur. 1928)
• 12 stycznia
  • Alija Dukanović, chorwacki krytyk literacki i tłumacz literatury pięknej, mieszkający w Polsce (ur. 1926)
  • Joanna Guze, polska tłumaczka (ur. 1917)
• 13 stycznia – Hortense Calisher, amerykańska pisarka (ur. 1911)
• 18 stycznia – Grigore Vieru, mołdawski poeta (ur. 1935)
• 23 stycznia – Adam Nasielski, polski pisarz i kryminolog (ur. 1911)
• 27 stycznia – John Updike, amerykański pisarz, poeta, nowelista (ur. 1932)
• 3 lutego – Pawło Zahrebelny, ukraiński pisarz (ur. 1924)
• 4 lutego – Witold Zalewski, polski pisarz, publicysta, scenarzysta, reportażysta (ur. 1921)
• 10 lutego – Jan Błoński, polski historyk literatury, krytyk literacki, eseista, tłumacz (ur. 1931)
• 11 lutego – Witold Filler, polski pisarz, satyryk (ur. 1931)
• 18 lutego – At-Tajjib Salih, sudański pisarz (ur. 1929)
• 19 lutego – Stefan Szymutko, polski eseista, historyk literatury XX w. (ur. 1958)
• 25 lutego – Philip José Farmer, amerykański pisarz science fiction i fantasy (ur. 1918)
• 3 marca – Kazimierz Hoffman, polski poeta i wieloletni dziennikarz (ur. 1928)
• 25 marca – Andrzej Trepka, polski pisarz s-f (ur. 1923)
• 13 kwietnia – Stefan Brecht, amerykański poeta niemieckiego pochodzenia (ur. 1924)
• 14 kwietnia – Maurice Druon, francuski pisarz (ur. 1918)
• 15 kwietnia – Giano Accame, włoski pisarz (ur. 1928)
• 17 kwietnia – Wiktor Paskow, bułgarski pisarz, dramaturg (ur. 1949)
• 19 kwietnia – J.G. Ballard, brytyjski pisarz, nowelista, eseista (ur. 1930)
• 23 kwietnia – Józef Szczawiński, polski poeta (ur. 1924)
• 24 kwietnia – Florian Nieuważny, polski eseista, badacz literatury rosyjskiej i ukraińskiej (ur. 1929)
• 25 kwietnia – Jadwiga Żylińska, polska pisarka (ur. 1910)
• 26 kwietnia – Maria Dernałowicz, polska historyk literatury, badaczka i edytorka twórczości Adama Mickiewicza (ur. 1928)
• 28 kwietnia – U.A. Fanthorpe, brytyjska poetka (ur. 1929)
• 17 maja – Mario Benedetti, urugwajski pisarz, poeta (ur. 1920)
• 31 maja – Kamala Das Suraiya, indyjska poetka i pisarka (ur. 1934)
• 2 czerwca – David Eddings, amerykański pisarz fantasy (ur. 1931)
• 8 czerwca – Harold Norse, amerykański poeta i pisarz (ur. 1916)
• 11 czerwca – Gieorgij Wajner, rosyjski pisarz (ur. 1938)
• 4 lipca – Marta Tomaszewska, polska pisarka dla dzieci i młodzieży (ur. 1933)
• 6 lipca – Wasilij P. Aksionow, rosyjski prozaik i autor opowiadań (ur. 1932)
• 17 lipca – Leszek Kołakowski, polski filozof i literat (ur. 1927)
• 19 lipca – Frank McCourt, amerykański pisarz (ur. 1930)
• 25 lipca – Stanley Middleton, angielski pisarz (ur. 1919)
• 6 sierpnia – W.S. Rendra, indonezyjski dramaturg i poeta (ur. 1935)
• 10 sierpnia – Josef Burg, ukraiński pisarz żydowskiego pochodzenia (ur. 1912)
• 27 sierpnia – Siergiej Michałkow, rosyjski poeta i bajkopisarz (ur. 1913)
• 4 września – Keith Waterhouse, brytyjski pisarz (ur. 1929)
• 11 września – Jim Carroll, amerykański pisarz, poeta, wokalista (ur. 1949)
• 12 września – Aleksander Ziemny, polski poeta, prozaik, reportażysta, tłumacz literatury pięknej (ur. 1924)
• 27 września – William Safire, amerykański dziennikarz i nowelista (ur. 1929)
• 29 września – Anu Kaipainen, fińska powieściopisarka, poetka i scenarzystka (ur. 1933)
• 5 października – Mira Jaworczakowa, polska autorka książek dla dzieci i młodzieży (ur. 1917)
• 6 października – Raymond Federman, amerykański pisarz pochodzenia żydowskiego (ur. 1928)
• 9 października – Jacques Chessex, szwajcarski pisarz (ur. 1934)
• 1 listopada – Alda Merini, włoska poetka, aforystka i pisarka (ur. 1931)
• 3 listopada – Francisco Ayala, hiszpański pisarz, eseista i tłumacz (ur. 1906)
• 6 listopada – Nikos Chadzinikolau, polski pisarz greckiego pochodzenia, poeta, prozaik, tłumacz (ur. 1935)
• 18 listopada – Anna Kołyszko, polska tłumaczka literatury angielskiej i amerykańskiej (ur. 1953)
• 20 listopada – Kristina Brenk, słoweńska pisarka i tłumaczka (ur. 1911)
• 29 listopada – Robert Holdstock, brytyjski pisarz fantasy (ur. 1948)
• 30 listopada – Milorad Pavić, serbski poeta, prozaik, tłumacz i historyk literatury (ur. 1929)
• 10 grudnia – Dilip Chitre, indyjski poeta (ur. 1938)
• 25 grudnia
  • Tytus Karpowicz, polski pisarz dla dzieci i młodzieży, autor książek o tematyce przyrodniczo-podróżniczej (ur. 1915)
  • Carlo Sgorlon, włoski pisarz (ur. 1930)

Nagrody

• Europejska Nagroda Literacka – Jacek Dukaj za Lód
• Feniks (nagroda SWK) – Leon Knabit
• Gwarancje Kultury TVP Kultura – Dariusz Czaja za Lekcje Ciemności
• International IMPAC Dublin Literary Award – Michael Thomas za Man Gone Down
• Nagroda Angelus – Josef Škvorecký za powieść Przypadki inżyniera ludzkich dusz
• Nagroda Bookera – Hilary Mantel, W komnatach Wolf Hall (Wolf Hall)
• Nagroda Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera – Kinga Choszcz za Moja Afryka (pośmiertnie)
• Nagroda Cervantesa – José Emilio Pacheco
• Nagroda Franza Kafki – Peter Handke
• Nagroda Goncourtów – Marie NDiaye
• Nagroda im. Jana Długosza – Teresa Chylińska za Karol Szymanowski i jego epoka
• Nagroda Jerozolimska – Haruki Murakami
• Nagroda Juliusza Słowackiego – Dawid Jung, za fragment „Poematu o mówieniu prawdy”
• Nagroda Kościelskich – Tadeusz Dąbrowski
• Nagroda literacka im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego – Serhij Żadan
• Nagroda Literacka im. Józefa Mackiewicza – Bronisław Wildstein
• Nagroda Nike – Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki
• Nagroda Nobla – Herta Müller
• Nagroda Pulitzera (literatura) – Elizabeth Strout za Okruchy codzienności
• Nagroda Vilenica – Claudio Magris
• T.S. Eliot Prize – Philip Gross za The Water Table
• Wrocławska Nagroda Poetycka „Silesius”
  • Za całokształt twórczości – Stanisław Barańczak
  • Za książkę roku – Krystyna Miłobędzka (tom Gubione)
  • Za debiut – Dariusz Basiński (tom Motor kupił Duszan)