Amazonki (mitologia)
Amazonki (gr. Ἀμαζόνες Amazónes, łac. Amazones „Bezpierśne”[1][2], gr. ἀμαζών amazṓn „ta, która nie ma piersi”[3][4]) – w mitologii greckiej naród albo plemię wojowniczych kobiet, które wywodziły się od boga Aresa i nimfy Harmonii[1][3]. Zamieszkiwały wybrzeża Morza Czarnego lub Trację albo też środkową Scytię (na równinach na lewym brzegu Dunaju), bądź też północne wybrzeże Azji Mniejszej u stóp Kaukazu[3][5][6].
| mityczny lud Amazonek | |
 Amazonki walczące z greckimi żołnierzami. | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
Amazonki były niezwykle walecznym, niezależnym narodem, tworzyły społeczność wyłącznie kobiecą, mężczyzn uważały za gorszych. Strzegły swoich terenów pokonując o wiele liczebniejsze armie składające się z mężczyzn.
Ubierały się w skóry dzikich zwierząt, świetnie ciskały oszczepem i strzelały z łuku. Miały tarcze w kształcie półksiężyca i hełmy ozdobione piórami[5].
Utrzymywały stosunki z cudzoziemcami, żeby podtrzymać ród. Swoje potomstwo płci męskiej zabijały lub kaleczyły (oślepiały albo okulawiały) bądź oddawały ojcom na wychowanie, dzieci płci żeńskiej kształciły w sztuce wojennej[1][3][4][5][7].
Sądzono, że Amazonki usuwały dziewczętom pierś, aby nie przeszkadzała im w napinaniu cięciwy łuku lub rzucaniu dzidą[a][1][4][5][7].
Amazonka to również określenie kobiety jeżdżącej konno[8] oraz kobiety po amputacji piersi[9].
Imiona znanych Amazonek
edytuj- Aello
- Agawa
- Alkibja
- Alkippa
- Antandra
- Antianejra
- Antibrota
- Antioche
- Antiopa
- Asteria
- Bremusa
- Kelajno
- Klonia
- Klimena
- Ksante
- Dejanira
- Derimacheja
- Derinoe
- Djoksippe
- Egeja
- Eriboje
- Euryale
- Eurybja
- Ewandre
- Filippis
- Fojbe
- Glauke
- Harmotoja
- Harpe
- Hippolita
- Hippolita
- Hippotoja
- Ifinome
- Lampado
- Lizyppe
- Laomache
- Lyke
- Marpesja
- Melanippe
- Menippe
- Minytyja
- Mitylene
- Molpadja
- Myrine
- Okjala
- Orityja
- Otrere
- Pentezylea
- Polemusa
- Polydora
- Protoja
- Tekmessa
- Termodosa
- Toja
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ Według niektórych przekazów; „Wyobrażenia plastyczne Amazonek nie potwierdzają jednak tego mniemania”.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Młodsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 307–308. ISBN 83-7391-077-8. Cytat: „Obcinały im prawą pierś, aby nie przeszkadzała w strzelaniu z łuku; z tego obyczaju wywodzono potem ich miano, A-mazones, »Bezpierśne«”.
- ↑ Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 39–41. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ a b c d Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 26. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b c Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2003, s. 38. ISBN 83-7399-022-4.
- ↑ a b c d Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 128–129. ISBN 83-210-0677-9.
- ↑ Homer: Iliada. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968, s. 56. Cytat: „Bajeczny szczep kobiet-wojowniczek w Kappadocji nad rzeką Termodontem”.
- ↑ a b Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 37. ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ W damskim siodle. wdamskimsiodle.org. [dostęp 2011-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-05)].
- ↑ Osada piękna. osadapiekna.pl. [dostęp 2020-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu].
Bibliografia
edytuj- Amazones. mythindex.com. [dostęp 2011-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- Carlos Parada: Amazons. maicar.com. [dostęp 2011-05-13]. (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 25: Amazons. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-05-13]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Amazones. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-28]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Amazones. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-04-28]. (ang.).
- Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 125. ISBN 83-04-04673-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- O helleńskim pojęciu wroga – Amazonki w wyobrażeniu starożytnych Greków. infolotnicze.pl. [dostęp 2014-01-21].