Angelo Sodano

Angelo Sodano (ur. 23 listopada 1927 w Isola d’Asti, zm. 27 maja 2022 w Rzymie) – włoski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych i prawa kanonicznego, dyplomata watykański, arcybiskup, nuncjusz apostolski w Chile w latach 1978–1988, kardynał od 1991 (najpierw w stopniu prezbitera, w 1994 promowany do stopnia biskupa), sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej w latach 1991–2006, dziekan Kolegium Kardynalskiego w latach 2005–2019, w latach 2019–2022 emerytowany dziekan Kolegium Kardynalskiego.

Angelo Sodano

Kardynał biskup
Angelo Sodano (2016)
Ut unum sint Aby byli jedno
Kraj działania	Chile, Watykan
Data i miejsce urodzenia	23 listopada 1927 Isola d’Asti
Data i miejsce śmierci	27 maja 2022 Rzym
Miejsce pochówku	Katedra w Asti
Dziekan Kolegium Kardynalskiego
Okres sprawowania	2005–2019
Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej
Okres sprawowania	1991–2006
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	23 września 1950
Nominacja biskupia	30 listopada 1977
Sakra biskupia	15 stycznia 1978
Kreacja kardynalska	28 czerwca 1991 Jan Paweł II
Kościół tytularny	bazylika św. Franciszki Rzymianki
Odznaczenia

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	15 stycznia 1978
Miejscowość	Asti
Konsekrator	Antonio Samorè
Współkonsekratorzy	Agostino Casaroli Vito Nicola Cavanna
Konsekrowani biskupi Juan Bautista Herrada Armijo 17 kwietnia 1982 Francisco Javier Prado Aránguiz 2 września 1984 Sebastian Kräuter 28 kwietnia 1990 Petru Gherghel 1 maja 1990 Mario Rizzi 20 kwietnia 1991 Lorenzo Baldisseri 7 marca 1992 Adriano Bernardini 15 listopada 1992 André Dupuy 6 stycznia 1993 Domenico De Luca 3 lipca 1993 Renzo Fratini 2 października 1993 Francisco-Javier Lozano 25 lipca 1994 Giuseppe Lazzarotto 7 października 1994 Luigi Ventura 29 kwietnia 1995 Juliusz Janusz 8 maja 1995 Christophe Pierre 24 września 1995 Antonio Sozzo 14 października 1995 Antonio Lucibello 4 listopada 1995 Gianni Danzi 24 maja 1996 Emil Paul Tscherrig 27 czerwca 1996 Silvano Tomasi 17 sierpnia 1996 Aldo Cavalli 26 sierpnia 1996 Edward Adams 23 października 1996 Hans Schwemmer 21 września 1997 Leonardo Sandri 11 października 1997 Luigi Gatti 29 sierpnia 1998 Giuseppe Pittau 26 września 1998 Nikola Eterović 10 lipca 1999 Luigi Bonazzi 26 sierpnia 1999 Orlando Antonini 11 września 1999 Angelo Mottola 21 września 1999 Mario Zenari 25 września 1999 Mario Roberto Cassari 16 października 1999 Joseph Chennoth 30 października 1999 Antonio Mennini 12 września 2000 Alfonso Badini Confalonieri 31 stycznia 2001 Giuseppe De Andrea 20 września 2001 Ivan Jurkovič 6 października 2001 Giovanni Angelo Becciu 1 grudnia 2001 Ivo Scapolo 12 maja 2002 Zbigniew Kiernikowski 20 maja 2002 Dominique Mamberti 3 lipca 2002 Antonio Arcari 20 września 2003 Eliseo Ariotti 5 października 2003 Carlo Liberati 10 stycznia 2004 Anselmo Guido Pecorari 11 stycznia 2004 Renato Boccardo 24 stycznia 2004 Velasio De Paolis 21 lutego 2004 Paul Gallagher 13 marca 2004 Raffaello Funghini 25 marca 2004 Mario Giordana 29 maja 2004 Andrés Carrascosa Coso 7 października 2004 Martin Vidović 21 listopada 2004 Jerzy Maculewicz 14 maja 2005 Giambattista Diquattro 4 czerwca 2005 Michael Blume 30 września 2005 Nicola Girasoli 11 marca 2006 Nikolaus Messmer 2 czerwca 2006 Athanasius Schneider 2 czerwca 2006 Leopoldo Girelli 17 czerwca 2006 Gianfranco Gardin 26 sierpnia 2006 James Green 6 września 2006 Janusz Kaleta 23 listopada 2006 Santo Gangemi 17 marca 2012
Współkonsekrowani biskupi John Bukovsky 13 października 1990 Crescenzio Sepe 26 kwietnia 1992 Antonio Franco 26 kwietnia 1992 Carlo Maria Viganò 26 kwietnia 1992 Luigi Travaglino 26 kwietnia 1992 Enzo Dieci 26 kwietnia 1992 Tadeusz Rakoczy 26 kwietnia 1992 Tadeusz Pieronek 26 kwietnia 1992 James Michael Harvey 19 marca 1998 Stanisław Dziwisz 19 marca 1998 Piero Marini 19 marca 1998 Fernando Filoni 19 marca 2001 Henryk Józef Nowacki 19 marca 2001 Timothy Broglio 19 marca 2001 Domenico Sorrentino 19 marca 2001 Tomasz Peta 19 marca 2001 Marcelo Sánchez Sorondo 19 marca 2001 Marc Ouellet 19 marca 2001 Giampaolo Crepaldi 19 marca 2001 Đura Džudžar 19 marca 2001 Savio Hon Tai-Fai 5 lutego 2011 Marcello Bartolucci 5 lutego 2011 Celso Morga Iruzubieta 5 lutego 2011 Antonio Filipazzi 5 lutego 2011 Edgar Peña Parra 5 lutego 2011

Kardynał Sodano podczas spotkania z sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych Condoleezą Rice

Życiorys

Urodził się w Isola d’Asti, w Piemoncie, w północnych Włoszech. Jego ojciec sprawował mandat deputowanego do włoskiego parlamentu.

Angelo Sodano studiował w seminarium w Asti i tamże 23 września 1950 został wyświęcony na kapłana. Uzyskał doktoraty z teologii na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i z prawa kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim. Ukończył również Papieską Akademię Kościelną (watykańską szkołę dyplomacji).

Pracował w Asti do 1959 jako wykładowca i duszpasterz młodzieży. W 1959 został zaproszony do Watykanu przez arcybiskupa Angela Dell’Acquę. W 1962 już jako dyplomata otrzymał nominację na zagraniczną placówkę, był kolejno sekretarzem nuncjatur w Ekwadorze, Urugwaju, Chile. W 1968 wrócił do Watykanu, gdzie przez prawie 10 lat pracował w Radzie Publicznych Spraw Kościoła. Otrzymał honorowe tytuły nadzwyczajnego tajnego szambelana (1962) i kapelana Jego Świątobliwości (1963).

30 listopada 1977 został mianowany arcybiskupem tytularnym Nova Caesaris i nuncjuszem apostolskim w Chile. Sakrę biskupią przyjął 15 stycznia 1978 w Asti z rąk kardynała Antonia Samore. W maju 1988 przeszedł na stanowisko sekretarza Rady Spraw Publicznych Kościoła, a po reorganizacji Kurii Rzymskiej pełnił funkcję sekretarza sekcji kontaktów z państwami w Sekretariacie Stanu; stał również na czele Papieskiej Komisji ds. Rosji. Reprezentował Watykan na spotkaniach ministrów spraw zagranicznych państw-stron Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy Europejskiej w Wiedniu, Kopenhadze, Nowym Jorku i Paryżu.

Po przejściu kardynała Agostina Casaroliego w stan spoczynku objął 1 grudnia 1990 stanowisko prosekretarza stanu. Po nominacji kardynalskiej (czerwiec 1991) został pełnoprawnym sekretarzem stanu. Wyniesiony do godności kardynała 28 czerwca 1991 przez papieża Jana Pawła II, otrzymał tytuł prezbitera S. Maria Nuova. Wielokrotnie reprezentował papieża na uroczystościach religijnych i rocznicowych w charakterze legata lub specjalnego wysłannika, m.in. na uroczystościach 1000-lecia archidiecezji gnieźnieńskiej w marcu 2000. Pełnił funkcję prezydenta-delegata na IV konferencji generalnej Episkopatów Latynoamerykańskich w Santo Domingo (Dominikana) w październiku 1992. W styczniu 1994 został promowany na kardynała biskupa, otrzymał podmiejską stolicę biskupią Albano.

W 1997 r. jako wysłannik papieża Jana Pawła II przewodniczył uroczystościom pogrzebowym Matki Teresy z Kalkuty.

Wraz ze śmiercią Jana Pawła II (2 kwietnia 2005) utracił stanowisko sekretarza stanu, ale został ponownie mianowany przez kolejnego papieża Benedykta XVI. Przed konklawe w 2005 wymieniany był jako jeden z papabili. 27 kwietnia 2005 został dziekanem kolegium kardynalskiego i trzy dni później otrzymał związaną z tym stanowiskiem podmiejską diecezję Ostii (kardynałem biskupem Ostii był przed wyborem na papieża Joseph Ratzinger). 21 grudnia 2019 zakończył decyzją Franciszka pełnienie funkcji dziekana kolegium kardynalskiego i odtąd nosi tytuł emerytowanego dziekana kolegium kardynalskiego.

22 czerwca 2006 papież Benedykt XVI przyjął rezygnację kard. Sodana z funkcji sekretarza stanu (złożoną ze względu na podeszły wiek) i mianował na jego miejsce kzrd. Tarcisia Bertonego, który objął nowy urząd 15 września 2006. 23 listopada 2007 w związku z ukończeniem 80. roku życia utracił prawo do czynnego udziału w przyszłym konklawe.

18 kwietnia 2010 jako osobisty wysłannik papieża Benedykta XVI miał przewodniczyć uroczystościom pogrzebowym polskiej pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich. Jednak jego przylot został odwołany z powodu obecności wulkanicznego pyłu nad Europą.

21 grudnia 2019 papież Franciszek przyjął rezygnację kard. Sodana z funkcji dziekana Kolegium Kardynalskiego. Jego następca – kard. Giovanni Battista Re – został wybrany po raz pierwszy według nowych zasad na 5-letnią kadencję z możliwością jej przedłużenia. Od tej chwili Sodanowi przysługiwał tytuł honorowy emerytowanego dziekana Kolegium Kardynalskiego.

Zmarł 27 maja 2022 w rzymskiej klinice z powodu choroby COVID-19. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 31 maja 2022 w bazylice św. Piotra na Watykanie. 1 czerwca 2022 został pochowany w katedrze w Asti.

Odznaczenia i tytuły

Został odznaczony m.in. Orderem Zasługi Republiki Włoskiej, Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2006), Orderem Annuncjaty (2002) oraz słowackim Orderem Podwójnego Białego Krzyża I klasy (1997). W 1992 odznaczony Złotym Orderem Wolności Republiki Słowenii.

W 2003 został mianowany doktorem honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Linki zewnętrzne

• Nota biograficzna Angelo Sodano na stronie Stolicy Apostolskiej. [dostęp 2023-01-01]. (wł.).
• Angelo Sodano w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy  [dostęp 2015-05-11] (ang.)
• Angelo Sodano [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-07-10]  (ang.).