Bawoły
Bawoły[3] (Bovinae) – podrodzina ssaków z rodziny wołowatych (Bovidae).
| Bovinae[1] | |||
| J.E. Gray, 1821[2] | |||
 Przedstawiciel podrodziny – bawół afrykański (Syncerus caffer) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
bawoły | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Bos Linnaeus, 1758 | |||
| Plemiona | |||
| |||
Zasięg występowania
edytujPodrodzina obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce i Ameryce Północnej[4][5].
Podział systematyczny
edytujDo podrodziny należą następujące występujące współcześnie plemiona[6][4][3]:
- Bovini J.E. Gray, 1821
- Boselaphini Knottnerus-Meyer, 1907
- Tragelaphini Blyth, 1863
Opisano również plemię wymarłe[7]:
- Udabnocerini Burchak-Abromovich & Gabashvili, 1968
Wymarły rodzaj o niepewnej pozycji taksonomicznej i nie przypisany do żadnego z plemion[8]:
- Gona Deraniyagala, 1958 – jedynym przedstawicielem był Gona sinhaleya Deraniyagala, 1958
Bawoły są najstarszą filogenetycznie grupą wołowatych (tzw. grupa Bubalina Geraads, 1992). Mają masywne ciało. Największe osobniki osiągają do 170 cm wysokości w kłębie. Głowa u obydwu płci jest uzbrojona w rogi. Jak wszystkie krętorogie, są przeżuwaczami – połykają nieprzeżuty pokarm roślinny, który trawiony jest w żołądku przy udziale bakterii symbiotycznych, rozkładających błonnik komórek roślinnych (zobacz: żołądek przeżuwacza). Bawoły zajmują różne siedliska, zwykle w pobliżu wody. Poruszają się stępem, kłusem lub galopem. Na krótkim odcinku mogą osiągnąć prędkość do 35 km/h w galopie. Większość żyje w stadach – jedynie anoa spotykane są samotnie lub w parach.
Do rodzaju Bubalus należą dzikie gatunki anoa (anoa nizinny i anoa górski) oraz bawoły arni azjatycki i wół mindorski, a także udomowiony wół domowy, którego przodkiem jest dziki bawół indyjski. Pozostałych gatunków azjatyckich jak dotąd nie udomowiono.
Kladogram Bovinae na podstawie analizy Alexandre’a Hassanina i współpracowników z 2018 roku[9]:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
edytuj- ↑ Bovinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 308, 1821. (ang.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 180–181. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 322–332. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Subfamily Bovinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-29]. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra, Udabnocerini, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-11-29] (ang.).
- ↑ P.E.P. Deraniyagala: The Pleistocene of Ceylon. Colombo: Ceylon National Museum, 1958, s. 146. (ang.).
- ↑ A. Hassanin, M.L. Houck, D. Tshikung, B. Kadjo, H. Davis & A. Ropiquet. Multi-locus phylogeny of the tribe Tragelaphini (Mammalia, Bovidae) and species delimitation in bushbuck: Evidence for chromosomal speciation mediated by interspecific hybridization. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 129, s. 96–105, 2018. DOI: 10.1016/j.ympev.2018.08.006. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło, Ssaki kopytne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, ISBN 83-01-13806-8.