Blokada Berlina

Blokada Berlina
	zimna wojna
	; Amerykański samolot transportowy Douglas C-54 Skymaster ląduje na lotnisku Tempelhof podczas blokady Berlina
Czas	24 czerwca 1948 – 12 maja 1949
Miejsce	Berlin Zachodni
Terytorium	okupowane Niemcy
Przyczyna	agresywna polityka ZSRR
Wynik	zniesienie blokady,; utrzymanie Berlina Zachodniego pod kontrolą zachodnich aliantów
Strony konfliktu
Stany Zjednoczone; Wielka Brytania; Wsparcie:; Francja; Kanada; Australia; Nowa Zelandia; Południowa Afryka	ZSRR
Dowódcy
Robert Lovett; Lucius Clay; Brian Robertson	Wasilij Sokołowski
Straty
39 brytyjskich i 31 amerykańskich pilotów zabitych w wypadkach,; 15 niemieckich cywilów	brak
	Położenie na mapie świata miejsce bitwy
	52°30′00,0000″N 13°16′48,0000″E/52,500000 13,280000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Blokada Berlina (Zachodniego) – jeden z pierwszych poważnych kryzysów zimnej wojny, mający miejsce w latach 1948–1949 w Berlinie Zachodnim.

Historia

Sektory Berlina

Trzy korytarze powietrzne z Zachodnich Niemiec do Berlina Zachodniego

Rząd samolotów Douglas C-47 na lotnisku Berlin-Tempelhof

Wraz z upływem czasu od zakończenia II wojny światowej stosunki między Związkiem Radzieckim a zachodnimi aliantami pogarszały się, co znajdowało odzwierciedlenie w dyskusjach na temat przyszłości Niemiec. Bezpośrednią przyczyną kryzysu była reforma walutowa, przeprowadzona bez uzgodnienia z ZSRR przez zachodnich aliantów w ich strefach okupacyjnych (ZSRR, zgodnie ze swą polityką utrzymywania Niemiec w osłabieniu, drukował takie ilości reichsmarek, że zaczęto zamiast nich używać papierosów, jako środka transakcji barterowych) – 20 czerwca 1948 reichsmarka została zastąpiona przez markę niemiecką.

Związek Radziecki obawiał się, że straci gospodarczą kontrolę nad swoją częścią Niemiec i w nocy z 23 na 24 czerwca okupacyjne władze strefy radzieckiej zarządziły blokadę zachodnich sektorów Berlina oraz odcięły dostawy energii elektrycznej. Lądowe szlaki komunikacyjne wiodące przez radziecką strefę okupacyjną (amerykańskie, brytyjskie i francuskie sektory Berlina stanowiły enklawę na terytorium kontrolowanym przez Sowietów) zostały zablokowane, w odpowiedzi na co mocarstwa zachodnie (USA i Wielka Brytania) rozpoczęły tworzenie mostu powietrznego. Amerykanie swoje działania określili mianem operacji Vittles, Brytyjczycy – operacją Plainfare. Początki mostu powietrznego, na małą skalę, dla własnych potrzeb, Amerykanie wdrożyli już 1 kwietnia 1948, a po nich Brytyjczycy^[1]. Natychmiast po wprowadzeniu pełnej blokady, alianci zachodni rozpoczęli niemającą do tej pory precedensu akcję zaopatrywania całego miasta mostem powietrznym.

Blokada trwała niemal 11 miesięcy i zakończyła się zwycięstwem mocarstw zachodnich, głównie Stanów Zjednoczonych. Lotnictwo tych państw było w stanie dostarczać zaopatrzenie (węgiel, żywność) mieszkańcom zachodniej części Berlina w wystarczającej ilości. Władze radzieckie, wobec fiaska prowadzonej polityki, na początku maja 1949 podjęły decyzję o zniesieniu blokady (wpływ na tę decyzję miało też utworzenie NATO, co było demonstracją siły państw zachodnich). Zakończyła się ona 12 maja, choć loty w ramach mostu powietrznego odbywały się jeszcze przez kilka miesięcy.

Łącznie w czasie trwania blokady w ramach mostu powietrznego odbyło się 278 228 lotów, w których przewieziono 2 326 406 ton zaopatrzenia (w tym 1 421 119 ton węgla), a w wypadkach lotniczych zginęło 31 pilotów amerykańskich i 41 brytyjskich^[2]. W tym brytyjski RAF dostarczył 394 509 ton zaopatrzenia w 65 857 lotach^[1]. Po stronie brytyjskiej brało udział także 25 przewoźników cywilnych, których samoloty były czarterowane^[1]. Początkowo ciężar spoczywał głównie na standardowych dwusilnikowych samolotach transportowych Douglas C-47 Skytrain (Dakota) z czasów wojny, stopniowo uzupełnianych i zastępowanych przez cięższe typy, jak Douglas C-54 Skymaster i Avro York. Po stronie brytyjskiej używano nawet łodzi latających Short Sunderland^[1].

Na początku jesieni dostawy wynosiły 5620 ton dziennie, a rekordowego 16 kwietnia 1949 (przed niedzielą wielkanocną) dostarczono 13 tys. t ładunków przy 1400 lotach^[3].

Blokada Berlina, zwana także pierwszym kryzysem berlińskim, przyspieszyła proces podziału Niemiec na dwa kraje. Nastąpiło także rozdzielenie władz Berlina. W czerwcu 1948 miała miejsce narada w Londynie, podczas której państwa zachodnie odrzuciły propozycję ZSRR, zmierzającą do utworzenia jednego rządu ogólnoniemieckiego. Stało się jasne, iż Niemcy zostaną podzielone na dwa odrębne państwa, które dostaną się w różne strefy wpływów. Doszło więc do utworzenia dwóch państw niemieckich: Republiki Federalnej Niemiec (23 maja 1949 weszła w życie nowa konstytucja) i Niemieckiej Republiki Demokratycznej (7 października 1949) oraz enklawy Berlina Zachodniego.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 20–26.
↑ Berlin Airlift Quick Facts. usafe.af.mil. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-02-09)]. (ang.).
↑ Mark Sołonin: Nic dobrego na wojnie. Poznań: Rebis, 2011, s. 140–141. ISBN 978-83-7510-714-2.

Linki zewnętrzne

Infografika przedstawiająca most powietrzny do Berlina [1]

[pict-1] J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 20–26.

[2] Berlin Airlift Quick Facts. usafe.af.mil. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-02-09)]. (ang.).

[Sołonin-3] Mark Sołonin: Nic dobrego na wojnie. Poznań: Rebis, 2011, s. 140–141. ISBN 978-83-7510-714-2.

[1]

[2]

[3]