Bodø
Bodø – gmina i miasto portowe w północnej Norwegii (za kołem podbiegunowym), w regionie Nord-Norge i okręgu Nordland. Zlokalizowane nad Morzem Norweskim (zatoka Saltfjorden). Ośrodek administracyjny okręgu i jeden z głównych ośrodków całego regionu. Miasto Bodø jest siedzibą władz gminy Bodø.
gmina | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Region | |||||
Okręg | |||||
Siedziba |
Bodø | ||||
Kod statystyczny |
1804 | ||||
Powierzchnia |
1395,27 km² | ||||
Populacja (2022) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
40 os./km² | ||||
Kod pocztowy |
8001 | ||||
Adres urzędu: Kongensg. 238001 Bodø | |||||
Położenie na mapie okręgu | |||||
Strona internetowa |
Gmina Bodø zajmuje obszar 1395,27 km², co daje jej 119. miejsce pod względem powierzchni w kraju.
Historia
edytujOsadnictwo nad cieśniną Saltstraumen sięga 10 tys. lat dzięki dobrym warunkom połowowym[1]. Na terenie gminy znajdują się jedne z najstarszych zachowanych rzeźb naskalnych w Norwegii[1].
W 1816 r. Bodø uzyskało status miasta targowego ("kjøpstad")[2]. Według założeń miało obsługiwać eksport ryb z północnej Norwegii i stanowić alternatywę dla portu w Bergen, jednakże rozwijało się słabo i w latach 50. XIX wieku rozważano pozbawienie go praw miejskich[1]. Szybszy rozwój Bodø rozpoczął się ok. 1870 r. w związku ze zwiększonym połowem śledzi[1]. Od 1865 r. do 1890 r. populacja wzrosła z 519 do 3656 osób[1].
Podczas niemieckiej inwazji na Norwegię w czasie II wojny światowej, Niemcy zbombardowali Bodø 27 maja 1940[3]. Naloty zniszczyły m.in. lotnisko, 420 domów[3], fabryki, banki, sklepy, magazyny, szkoły, urzędy i szereg zabytków[4]. Zginęło 15 osób[3] (13 Norwegów i 2 żołnierzy brytyjskich), a 3700 osób straciło dach nad głową[4]. 1 czerwca 1940 Niemcy wkroczyli do miasta i rozpoczął się okres okupacji[3]. Bodø stanowiło jedno z najbardziej zniszczonych miast norweskich w II wojnie światowej[1].
W 1968 r. do gminy Bodø włączono gminę Bodin, do której w 1964 r. włączono Kjerringøy[2]. W 2005 r. do gminy Bodø włączono Skjerstad[2].
Demografia
edytujWedług danych z 2022 r. gminę zamieszkiwało 52 803 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 40 osób/km². Pod względem zaludnienia Bodø zajmuje 14. miejsce wśród norweskich gmin.
Ludność stan na 1 stycznia 2005 | |||
kobiety | mężczyźni | razem | |
---|---|---|---|
osób | 22 206 | 22 208 | 44 414 |
% | 50% | 50% | 100% |
Wykształcenie stan na 1 października 2004 | ||||
podst. | średnie | wyższe | niezn. | |
---|---|---|---|---|
osób | 5369 | 18 374 | 9174 | 744 |
% | 15,95% | 54,59% | 27,25% | 2,21% |
Edukacja
edytujWedług danych z 1 października 2004:
- Liczba szkół podstawowych (norw. grunnskoler): 23
- Liczba uczniów szkół podstawowych: 6256
W Bodø zlokalizowany jest jeden z dwóch głównych kampusów Uniwersytetu Nord.
Sport
edytuj- FK Bodø/Glimt – klub piłkarski z siedzibą w Bodø
- Aspmyra Stadion – stadion w Bodø
Władze gminy
edytujWedług danych na 2022 r. dyrektorem gminy (norw. kommunedirektør) jest Kjell Hugvik[5], natomiast funkcję burmistrza pełni (norw. ordfører, d. borgermester) Ida Maria Pinnerød, należąca do Partii Pracy (j.no. norw. Arbeiderpartiet)[6].
Transport
edytujW mieście funkcjonuje stacja kolejowa Bodø, będąca punktem końcowym linii Nordlandsbanen. W pobliżu miasta znajduje się port lotniczy Bodø, w którym siedzibę mają regionalne linie lotnicze Widerøe. Od 1893 r. port morski w Bodø[7] znajduje się na historycznej trasie łączącej Bergen oraz Kirkenes. Codzienne połączenia promowe są obsługiwane przez norweskie linie Hurtigruten[8].
Kultura
edytujW 2024 Bodø, równocześnie z Tartu w Estonii i Bad Ischl w Austrii będzie cieszyło się statusem Europejskiej Stolicy Kultury. Organizatorzy przewidują realizację 1000 wydarzeń kulturalnych[9].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Historie. bodo.no. [dostęp 2021-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)]. (norw.).
- ↑ a b c Bodøs historie. bodo.kommune.no. [dostęp 2021-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-09)]. (norw.).
- ↑ a b c d Bombingen av Bodø under 2. verdenskrig. nfk.no. [dostęp 2021-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-30)]. (norw.).
- ↑ a b 80 år siden Bodø ble ødelagt: – Var i modus for å bli bombet. nrk.no. [dostęp 2021-06-15]. (norw.).
- ↑ Kjell Hugvik ny kommunedirektør - Bodø kommune [online], bodo.kommune.no, 30 czerwca 2021 [dostęp 2022-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-07] (norw.).
- ↑ Ordføreren - Bodø kommune [online], bodo.kommune.no, 4 maja 2018 [dostęp 2022-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-07] (norw.).
- ↑ 120 years of coastal voyages at Hurtigruten [online], hurtigruten.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-11] (ang.).
- ↑ Hurtigruten [online], hurtigruten.com [dostęp 2020-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-28] .
- ↑ Bodø - European Capital of Culture in 2024 [online], Visit Bodø [dostęp 2024-01-04] (ang.).